Page 25 - "Xəzər"
P. 25
ğın halda: “O, Tanrıya lazımdır! Göydә gülә, intәhası, hәvәsә gәtirmәk üçün özü 25
balaca mәlәklәrә ehtiyac var!” – arxamca düşürdü, hәr dәfә utancaqlıq 2015
mızıldayanda, çaşıb qaldım. Mәnә nә mәnә güc gәlirdi, hәr dәfә dә tәxirә sala-
olduğunu indi dә anlamıram. Taxtanı sala mәsәlәni sonsuzluğa qәdәr Kamilo Xose Sela. Paskual Duartenin ailәsi
mıxlayanda, tabutu rәnglәyәndә nәqәrat uzatmışdım. Mәnim iyirmi sәkkiz-otuz
kimi tәkrar elәyirdi: “Balaca mәlәk! Balaca yaşım, onun isә – bacım Rosariodan kiçik
mәlәk!” Bu sözlәr ürәyimdә saat kimi idi – iyirmi bir-iyirmi iki yaşı olardı; hündür
tıqqıldayırdı... Tıqqıltısı ürәyimi partlamaq boyu, әsmәr, qara gözlәri adamın bağrını
hәddinә çatdıran saat... İlan kimi sulu mavi dәlirdi; tökmәbәdәnliydi, sağlamlığa gәlincә
gözlәri canıyananlıqla mәnә baxanda, bu – buz baltasıydı, baxansa deyәrdi, bir qarın
gözlәrә qarşı içimdә nifrәt qaynayırdı... doğmuş olar. İntәhası, hәqiqәtdәn kәnara
“Balaca mәlәk! Balaca mәlәk!” O günü çıxmamaq vә sonrakı söhbәtimizi davam
xatırlamağı xoşlamıram. İt oğlu, özünü etdirmәk üçün, yadımdan çıxmamış deyim
tülkülüyә qoymuşdu! Yaxşısı budur, başqa ki, ona әl dәymәmişdi, rahibәliyә hazırlaşan
şeydәn danışaq. qız kimi, kişi nә olduğunu bilmirdi, – bunu
xüsusi vurğulamaq istәyirәm ki, onun
Doğrusu, mәlәklәrin nә görkәmdә haqqında yanlış fikir yaranmasın. Sonralar
olduğunu düz-әmәlli bilmirәm, çünki bu nә oyunlardan çıxıb – göydәkinә mәlumdu
haqda ciddi fikirlәşmәmişәm; bir vaxt onları vә öz günahıdı, ancaq o vaxtlar şәhvәt nә
sarışın vә mavi, uzun çәhrayı әtәkdә olduğunu bilmirdi, buna o qәdәr әminәm,
tәsәvvür elәyirdim; sonra isә mәnә elә lap qәlbimi şeytana satmağa razıyam – qoy
gәldi, onlar bulud rәngdәdi vә saman әksini sübut elәsin. Ayaqlarını yerә
çöpündәn dә zәrifdilәr. Hәr necә olsa, möhkәm basırdı, qәtiyyәtli vә vüqarlıydı –
onları heç vaxt qardaşım Marioya demәzdin, adi kәnd qızıdı, kürәyinә atdığı
oxşatmamışdım, yәqin, elә buna görә dә hörüyü isә adamı heyrәtә salırdı; bir ay
senyor Rafaelin sözlәrindә nәsә bir qәrәz sonra ona әr kimi hökm elәyәndә, yoğun
duyurdum – belә әclafdan özgә nә hörüklәri elә yumşaq, elә әtirliydi ki, –
gözlәmәk olardı. Marionun dәfni, atamın bir günәş, kәklikotu vә Lolaya isti olanda üst
neçә il әvvәlki dәfni kimi kasıbyana vә dodağında puçurlayan soyuq tәr qoxu-
cansıxıcı keçdi; tabutun arxasınca vur-tut yurdu, – onu üzümә çırpmağı xoşlayırdım...
yeddi-sәkkiz adam gedirdi: don Manuel,
keşiş xidmәtçisi Santyaqo, Lola, üç-dörd Qayıdaq hekayәmizә. Dәfndә lәngimә
qarı vә mәn. Qabaqda әlindә xaç fit çala- olmadı: qәbir әvvәldәn qazılmışdı, qar-
çala, daşlara tәpik vura-vura Santyaqo, daşımı ora qoyub, üstünü torpaqlamaq
onun arxasınca tabut, tabutun arxasınca qalırdı. Don Manuel latınca dua oxumağa
sutananın üstündәn, dәllәkxanada başladı, qadınlar diz çökdülәr. Diz çökmüş
müştәrilәrin boynuna doladıqları dәsmala Lolanın qara corablarının altından sardelka
oxşayan ağ yaxalıq taxmış don Manuel, kimi yoğun ağ baldırları görünürdü... Demәk
ardınca da indi torpağa tapşırılacaq uşağı ayıbdı, qoy bunu Tanrı ruhumun xilası
hamısı birlikdә doğubmuş kimi, ağlaşan naminә etiraf hesab elәsin, çünki bunu
qarılar gedirdi. etiraf elәmәk mәnim üçün çәtindi: bu yerdә
qardaşımın ölümünә sevindim... Lolanın
Lola o vaxt, az qala, mәnim nişanlım idi baldırları gümüş kimi parıldayırdı, mәnimsә
– ona görә, az qala deyirәm ki, istәklә damarım alnımda atırdı, ürәyim az qalırdı
baxışsaq da, sevgi haqqında danışmağa sinәmdәn çıxa.
cәsarәt elәmәmişdim, qorxurdum mәnә
balaca mәlәklәrә ehtiyac var!” – arxamca düşürdü, hәr dәfә utancaqlıq 2015
mızıldayanda, çaşıb qaldım. Mәnә nә mәnә güc gәlirdi, hәr dәfә dә tәxirә sala-
olduğunu indi dә anlamıram. Taxtanı sala mәsәlәni sonsuzluğa qәdәr Kamilo Xose Sela. Paskual Duartenin ailәsi
mıxlayanda, tabutu rәnglәyәndә nәqәrat uzatmışdım. Mәnim iyirmi sәkkiz-otuz
kimi tәkrar elәyirdi: “Balaca mәlәk! Balaca yaşım, onun isә – bacım Rosariodan kiçik
mәlәk!” Bu sözlәr ürәyimdә saat kimi idi – iyirmi bir-iyirmi iki yaşı olardı; hündür
tıqqıldayırdı... Tıqqıltısı ürәyimi partlamaq boyu, әsmәr, qara gözlәri adamın bağrını
hәddinә çatdıran saat... İlan kimi sulu mavi dәlirdi; tökmәbәdәnliydi, sağlamlığa gәlincә
gözlәri canıyananlıqla mәnә baxanda, bu – buz baltasıydı, baxansa deyәrdi, bir qarın
gözlәrә qarşı içimdә nifrәt qaynayırdı... doğmuş olar. İntәhası, hәqiqәtdәn kәnara
“Balaca mәlәk! Balaca mәlәk!” O günü çıxmamaq vә sonrakı söhbәtimizi davam
xatırlamağı xoşlamıram. İt oğlu, özünü etdirmәk üçün, yadımdan çıxmamış deyim
tülkülüyә qoymuşdu! Yaxşısı budur, başqa ki, ona әl dәymәmişdi, rahibәliyә hazırlaşan
şeydәn danışaq. qız kimi, kişi nә olduğunu bilmirdi, – bunu
xüsusi vurğulamaq istәyirәm ki, onun
Doğrusu, mәlәklәrin nә görkәmdә haqqında yanlış fikir yaranmasın. Sonralar
olduğunu düz-әmәlli bilmirәm, çünki bu nә oyunlardan çıxıb – göydәkinә mәlumdu
haqda ciddi fikirlәşmәmişәm; bir vaxt onları vә öz günahıdı, ancaq o vaxtlar şәhvәt nә
sarışın vә mavi, uzun çәhrayı әtәkdә olduğunu bilmirdi, buna o qәdәr әminәm,
tәsәvvür elәyirdim; sonra isә mәnә elә lap qәlbimi şeytana satmağa razıyam – qoy
gәldi, onlar bulud rәngdәdi vә saman әksini sübut elәsin. Ayaqlarını yerә
çöpündәn dә zәrifdilәr. Hәr necә olsa, möhkәm basırdı, qәtiyyәtli vә vüqarlıydı –
onları heç vaxt qardaşım Marioya demәzdin, adi kәnd qızıdı, kürәyinә atdığı
oxşatmamışdım, yәqin, elә buna görә dә hörüyü isә adamı heyrәtә salırdı; bir ay
senyor Rafaelin sözlәrindә nәsә bir qәrәz sonra ona әr kimi hökm elәyәndә, yoğun
duyurdum – belә әclafdan özgә nә hörüklәri elә yumşaq, elә әtirliydi ki, –
gözlәmәk olardı. Marionun dәfni, atamın bir günәş, kәklikotu vә Lolaya isti olanda üst
neçә il әvvәlki dәfni kimi kasıbyana vә dodağında puçurlayan soyuq tәr qoxu-
cansıxıcı keçdi; tabutun arxasınca vur-tut yurdu, – onu üzümә çırpmağı xoşlayırdım...
yeddi-sәkkiz adam gedirdi: don Manuel,
keşiş xidmәtçisi Santyaqo, Lola, üç-dörd Qayıdaq hekayәmizә. Dәfndә lәngimә
qarı vә mәn. Qabaqda әlindә xaç fit çala- olmadı: qәbir әvvәldәn qazılmışdı, qar-
çala, daşlara tәpik vura-vura Santyaqo, daşımı ora qoyub, üstünü torpaqlamaq
onun arxasınca tabut, tabutun arxasınca qalırdı. Don Manuel latınca dua oxumağa
sutananın üstündәn, dәllәkxanada başladı, qadınlar diz çökdülәr. Diz çökmüş
müştәrilәrin boynuna doladıqları dәsmala Lolanın qara corablarının altından sardelka
oxşayan ağ yaxalıq taxmış don Manuel, kimi yoğun ağ baldırları görünürdü... Demәk
ardınca da indi torpağa tapşırılacaq uşağı ayıbdı, qoy bunu Tanrı ruhumun xilası
hamısı birlikdә doğubmuş kimi, ağlaşan naminә etiraf hesab elәsin, çünki bunu
qarılar gedirdi. etiraf elәmәk mәnim üçün çәtindi: bu yerdә
qardaşımın ölümünә sevindim... Lolanın
Lola o vaxt, az qala, mәnim nişanlım idi baldırları gümüş kimi parıldayırdı, mәnimsә
– ona görә, az qala deyirәm ki, istәklә damarım alnımda atırdı, ürәyim az qalırdı
baxışsaq da, sevgi haqqında danışmağa sinәmdәn çıxa.
cәsarәt elәmәmişdim, qorxurdum mәnә
