Page 24 - "Xəzər"
P. 24
Hadisәdәn iki saat sonra evә qayıdanda yan qurumuş bulaq, ya oxumayan quş kimi
senyor Rafael xudahafizlәşirdi, Mario isә bir şeydi – ilahi, elә et ki, onun qanadları
zarıyaraq hәlә dә hәmin yerdә uzanıb qopsun, çünki yırtıcıya qanad lazım deyil!
qalmışdı; yarası oruc vaxtındakı tәlxәyin Mәn nә sәbәbә әvvәl-әvvәl anama
sifәti kimi qıpqırmızıydı. Bacım (fikirlәşirdim, hörmәt elәmәyi, illәr keçdikcә sevmәyi
hay-küy salacaq) onu yerdәn qaldırıb, yadırğadığımı çox düşünmüşәm, dönә-
beşiyinә qoydu. Hәmin gün bacım mәnә dönә düşünmüşәm, düzünü desәm, indiyә
hәmişәkindәn gözәl göründü, – mavi qәdәr dә düşünürәm; ona görә fikirlәşirdim
paltarda, balasını qoruyan ana әdasıyla, ki, yaddaşımda elә bir yer açam, onun nә
halbuki uşağı yox idi, heç vaxt da olma- vaxta qәdәr ürәyimdә ana olduğu, nә
yacaqdı... vaxtdan isә düşmәnә çevrildiyi görünә. Bu
Senyor Rafael axır ki, rәdd olub gedәn- qәddar düşmәnә – axı öz doğmalarına
dәn sonra, anam onu qucağına alıb, yatırt- bәslәdiyin nifrәtdәn güclüsü yoxdu, – bütün
mağa çalışaraq, qancıq yenicә doğulan hirsimi tökmüşdüm, çünki әn çox öz
balasını yalayırmış kimi, bütün axşamı onun oxşadığına nifrәt elәyirsәn vә bu oxşarlıq
yarasını yaladı; körpә nazlanıb gülümsә- sәni boğaza yığır. Çox düşünsәm dә, axıra
yirdi... Dodağında tәbәssüm elәcә dә qәdәr heç nә aydınlaşdıra bilmәdim, yalnız
24 uyudu. Sizә olanı deyirәm – onun necә bunu deyә bilәrәm ki, anama hörmәt etmәyi
gülümsәdiyini ömrümdә yeganә olaraq çoxdan, onda bәnzәmәk istәdiyim yaxşı
2015 onda gördüm... xüsusiyyәt, әxz olunası bir keyfiyyәt
olmadığını anlayandan sonra yadırğadım,
5 onda gördüyüm pisliklәr, sadәcә, köksümә
Sonra bir müddәt tәlatümsüz yaşadı – sığışmayanda onu ürәyimdәn qoparıb
ancaq tale kimisә qovursa, daşın altında atdım. Amma ona nifrәtim xeyli gec yarandı
gizlәnsәn belә, sәndәn әl çәkmәz – vә – nifrәt sevgi kimi bir günün işi deyil, – vә
günlәrin bir günü gözdәn itib, yağ küpündә әgәr desәm ki, bu nifrәt Mario ölәn gün özü-
Kamilo Xose Sela. Paskual Duartenin ailәsi boğulmuş halda tapıldı. Onu bacım Rosario nü büruzә verdi, bәlkә elә dә yanılmaram.
tapdı. Şiddәtli külәyә düşәn bayquş kimi, Uşağı cındırla möhkәmcә sildik ki,
aşmış küpün içinә başı üstә girmişdi. Biz mәhşәr günü oyananda elә dә çirkli
onu qaldıranda, ağzından qızıl sap kimi yağ olmasın. Onu evdә әlimizә keçәn çit
süzülürdü, elә bil qarnında yumaq açırdılar; parçaya bükdük, mәst üçün kәndә getdim,
sağlığında kültәk tutqun olan saçı elә boynuna bağladığımız çәhrayı bantı,
parıldayırdı, sanki ölüm onu diriltmişdi. bilmәzә uçub ölünün üstünә qonan
Marionun ölümüylә bağlı xatırladığım nә kәpәnәyә oxşatdıq. Sağlığında mәrhumla
varsa, hamısı budur... pis rәftar elәyәn senyor Rafael mәrhәmәt
Anam oğlu üçün dә ağlamadı; öz göstәrib, tabut düzәltmәyә kömәk elәdi;
bәdbәxt balasının üstündә bir damcı göz әlindә gah mismar, gah taxta, ya ağ boya
yaşı axıtmayan belә mәrhәmәtsiz qadının olan tәnәkә qutu, toydan sonrakı gәlin kimi
ürәyi gәrәk daşdan ola! Özüm haqqında vacib görkәmdә cәnfәşanlıqla vurnuxurdu,
deyim ki, mәn ağladım, bundan da mәnsә onun cәnfәşanlığından vә vacib
utanmıram, hә, bacım Rosario ilә birlikdә görkәmindәn başqa heç nә barәdә düşünә
ağladım vә anama qarşı nifrәt hissi mәndә bilmirdim, çünki – nә sәbәbә belә düşün-
elә şiddәtlәndi ki, özümdәn qorxdum. Göz düyümü onda da, indi dә bilmirәm, – ürәyim
yaşı axıtmayan qadın – heç nәyә yarama- mәnә deyirdi ki, әslindә, o, çox xoşbәxtdi.
senyor Rafael xudahafizlәşirdi, Mario isә bir şeydi – ilahi, elә et ki, onun qanadları
zarıyaraq hәlә dә hәmin yerdә uzanıb qopsun, çünki yırtıcıya qanad lazım deyil!
qalmışdı; yarası oruc vaxtındakı tәlxәyin Mәn nә sәbәbә әvvәl-әvvәl anama
sifәti kimi qıpqırmızıydı. Bacım (fikirlәşirdim, hörmәt elәmәyi, illәr keçdikcә sevmәyi
hay-küy salacaq) onu yerdәn qaldırıb, yadırğadığımı çox düşünmüşәm, dönә-
beşiyinә qoydu. Hәmin gün bacım mәnә dönә düşünmüşәm, düzünü desәm, indiyә
hәmişәkindәn gözәl göründü, – mavi qәdәr dә düşünürәm; ona görә fikirlәşirdim
paltarda, balasını qoruyan ana әdasıyla, ki, yaddaşımda elә bir yer açam, onun nә
halbuki uşağı yox idi, heç vaxt da olma- vaxta qәdәr ürәyimdә ana olduğu, nә
yacaqdı... vaxtdan isә düşmәnә çevrildiyi görünә. Bu
Senyor Rafael axır ki, rәdd olub gedәn- qәddar düşmәnә – axı öz doğmalarına
dәn sonra, anam onu qucağına alıb, yatırt- bәslәdiyin nifrәtdәn güclüsü yoxdu, – bütün
mağa çalışaraq, qancıq yenicә doğulan hirsimi tökmüşdüm, çünki әn çox öz
balasını yalayırmış kimi, bütün axşamı onun oxşadığına nifrәt elәyirsәn vә bu oxşarlıq
yarasını yaladı; körpә nazlanıb gülümsә- sәni boğaza yığır. Çox düşünsәm dә, axıra
yirdi... Dodağında tәbәssüm elәcә dә qәdәr heç nә aydınlaşdıra bilmәdim, yalnız
24 uyudu. Sizә olanı deyirәm – onun necә bunu deyә bilәrәm ki, anama hörmәt etmәyi
gülümsәdiyini ömrümdә yeganә olaraq çoxdan, onda bәnzәmәk istәdiyim yaxşı
2015 onda gördüm... xüsusiyyәt, әxz olunası bir keyfiyyәt
olmadığını anlayandan sonra yadırğadım,
5 onda gördüyüm pisliklәr, sadәcә, köksümә
Sonra bir müddәt tәlatümsüz yaşadı – sığışmayanda onu ürәyimdәn qoparıb
ancaq tale kimisә qovursa, daşın altında atdım. Amma ona nifrәtim xeyli gec yarandı
gizlәnsәn belә, sәndәn әl çәkmәz – vә – nifrәt sevgi kimi bir günün işi deyil, – vә
günlәrin bir günü gözdәn itib, yağ küpündә әgәr desәm ki, bu nifrәt Mario ölәn gün özü-
Kamilo Xose Sela. Paskual Duartenin ailәsi boğulmuş halda tapıldı. Onu bacım Rosario nü büruzә verdi, bәlkә elә dә yanılmaram.
tapdı. Şiddәtli külәyә düşәn bayquş kimi, Uşağı cındırla möhkәmcә sildik ki,
aşmış küpün içinә başı üstә girmişdi. Biz mәhşәr günü oyananda elә dә çirkli
onu qaldıranda, ağzından qızıl sap kimi yağ olmasın. Onu evdә әlimizә keçәn çit
süzülürdü, elә bil qarnında yumaq açırdılar; parçaya bükdük, mәst üçün kәndә getdim,
sağlığında kültәk tutqun olan saçı elә boynuna bağladığımız çәhrayı bantı,
parıldayırdı, sanki ölüm onu diriltmişdi. bilmәzә uçub ölünün üstünә qonan
Marionun ölümüylә bağlı xatırladığım nә kәpәnәyә oxşatdıq. Sağlığında mәrhumla
varsa, hamısı budur... pis rәftar elәyәn senyor Rafael mәrhәmәt
Anam oğlu üçün dә ağlamadı; öz göstәrib, tabut düzәltmәyә kömәk elәdi;
bәdbәxt balasının üstündә bir damcı göz әlindә gah mismar, gah taxta, ya ağ boya
yaşı axıtmayan belә mәrhәmәtsiz qadının olan tәnәkә qutu, toydan sonrakı gәlin kimi
ürәyi gәrәk daşdan ola! Özüm haqqında vacib görkәmdә cәnfәşanlıqla vurnuxurdu,
deyim ki, mәn ağladım, bundan da mәnsә onun cәnfәşanlığından vә vacib
utanmıram, hә, bacım Rosario ilә birlikdә görkәmindәn başqa heç nә barәdә düşünә
ağladım vә anama qarşı nifrәt hissi mәndә bilmirdim, çünki – nә sәbәbә belә düşün-
elә şiddәtlәndi ki, özümdәn qorxdum. Göz düyümü onda da, indi dә bilmirәm, – ürәyim
yaşı axıtmayan qadın – heç nәyә yarama- mәnә deyirdi ki, әslindә, o, çox xoşbәxtdi.