Page 18 - "Xəzər"

Dediyim kimi, atam hirsli, hökmlü olsa da, üçün nәzәrdә tutulduğundan atalar

başqa mәsәlәlәrdә zәif vә cәsarәtsiz idi; sözünün ikinci hissәsini yazmıram). Anamın

ümumiyyәtlә, sezmişdim ki, boş şeylәrin mamaçası kәndçimiz senyora Enqrasiyanın

üstündә inad elәyir, vacib mәsәlәlәrdә isә hәkimliyi dә varıydı, cadugәr kimi nәsә sirli,

– bilmirәm, cәsarәtsiz olduğuna, ya nәyә müәmmalı bir adamdı; gәtirdiyi dava-

görә, – nadir hallarda öz dediyinin üstündә dәrmanı ağrısını yüngüllәşdirmәk üçün

dururdu. Anam mәktәbә getmәyimi onun qarnına yaxdı, ancaq anam onsuz da

istәmirdi, sәbәb oldu, ya olmadı, tәkrar- var gücüylә çığırırdı vә senyora Enqrasiya

tәkrar deyirdi ki, kasıb yaşamaq üçün nә edәcәyini bilmәyib, onu “allahsız,

oxumaq lazım deyil. Onun sözlәri münbit vicdansız” deyә yamanlamağa başladı; bu

mәnbәyә düşürdü; dәrsdә oturmaq heç yerdә anam fәryad qopardı vә mәn

mәnim dә ürәyimcә deyildi vә ikimiz – fikirlәşdim ki, bәlkә, o, doğrudan da, dәli

zaman da bizә kömәk oldu – axırda atamı olub. Şübhәm uzun sürmәdi – tezliklә aydın

yola gәtirdik ki, mәktәbi atmağıma razı oldu ki, bu qorxunc qışqırığın baiskarı

olsun. Mәn yazıb-oxumağı bacarırdım, mәnim bacımdı.

toplama-çıxmanı bilirdim, belә baxanda, Atam çoxdandı mәtbәxdә gәzişirdi.

müstәqil yaşamaq üçün tamamilә Rosario doğulan kimi, atam yatağa tullandı,

18 hazırıydım. Mәktәbi atanda on iki anamın halına baxmayıb, onu “tәnbәl,
yaşındaydım, ancaq irәli qaçmayaq – hәr hiylәgәr” adlandıraraq, qayışın toqqasıyla

2015 işin qaydası var vә biz nә qәdәr erkәn nәtәhәr döydüsә, sağ qaldığına hәlә dә

yuxudan oyansaq da, günәş bizә görә tez tәәccüblәnirәm. Sonra iki gün gözә

çıxası deyil. görünmәdi; qayıdanda lülqәnbәr idi,

Bacım Rosario doğulanda mәn balaca çarpayıya yaxınlaşıb anamı öpdü – anam

idim. O çağları aydın xatırlamıram vә bu üzünü döndәrmәdi... Sonra at tövlәsindә

hadisәni nә dәrәcәdә doğru-düzgün yatmağa getdi.

çatdıracağımı bilmirәm; yoxlayaq, ancaq

Kamilo Xose Sela. Paskual Duartenin ailәsi düşünürәm ki, danışdıqlarım dürüst olmasa 3

da, hәr halda, xәyallara әsaslanıb, necә Rosarionın beşiyini çox da dәrin

gәldi uydurduğunuzdan hәqiqәtә daha olmayan yeşikdәn düzәldib, altına bir xeyli

yaxın olacaq. Yadımdadı, Rosario yun döşәdilәr; qızı kәtana bәlәyib hәmin

doğulanda hava isti idi, iyul, ya avqust yeşikdә anamın çarpayısının yanına

olardı. Qurumuş çöllәrdә meh dә әsmir, qoyurdular, üstünü dә elә bәrk örtürdülәr,

cırcıramaların sәsi alәmi başına götürüb; indicә boğulacağından qorxurdum. O vaxta

adamlar, mal-qara gizlәnib; göydә günәş qәdәr – bilmirәm nәyә görәsә – körpәlәri

ağalıq elәyir, hәr şeyi işıqlandırır, hәr şeyi süd kimi ağ tәsәvvür elәyirdim vә suda

yandırır... Anam hәmişә çәtin, ağrılı qaynamış xәrçәng kimi selikli, qırmızı

doğurdu; o, qadın xәstәliyindәn әziyyәt bacımın mәndә necә pis tәәssürat oyatdığı

çәkirdi, sısqa idi vә ağrısı gücündәn artıqdı. çox yaxşı yadımdadı; sığırçın, göyәrçin

Yazığın mәnim kimi ağrıya dözümü yox idi, balası kimi, başında narın seyrәk tüklәr

hәr şey canından qışqırıqla çıxırdı. Rosario varıydı – sonra onları tökdü – balaca әllәrini

doğulana qәdәr bir neçә saat qışqırdı – isә göyәrәnә qәdәr bir-birinә elә sıxırdı,

bәdbәxtlikdәn, doğuş uzun çәkdi. Atalar adam birtәhәr olurdu. Üç-dörd gün sonra

misalı var: bığlı qadının doğuşu uzun silib tәmizlәmәk üçün bacımın bәlәyini

çәkәr... (bu sәtirlәr çox hörmәtli bir xanım açanda, ona diqqәtlә baxdım vә deyә