Page 44 - "Xəzər"

aşılmazlığın mahiyyəti burdan yaranır. Məhz bunun nəticəsində İbn əl-Ərəbinin
məşhur “Arzular təsnifatı” əsəri, zahirən, erotik poeziya təsiri bağışlasa da, sufilər
bu əsərin o biri üzünü və tərəflərini görürlər.

Əsərlərində ənənəvi terminologiyanı tətbiq etsə də, İbn əl-Ərəbi həm də onu
sübuta yetirirdi ki, görünən nə varsa həqiqi ola bilər və insan sevgisinin fiziki
qüvvəyə malik olduğu üzə çıxar. Lakin, əslində, həmin bu görünənlərin əsl reallığın
yalnız örtüyü, yaxud, bu reallığa əlavə olmaqdan savayı, ayrı bir qüvvəsi yoxdur.

Ərəbiyə görə əsl reallıq, məhz həmin o gizli reallıqdır ki, aşkar olanlardan
kənarda, onların fövqündədir.

Mənim qəlbim qəlibdi
Ayin – dualar üçün;
Kilsədi kahinlərə,
Bütpərəstə məbəddi,
Möminlərə Kəbədi.
Quran, İncil vərəqi...
Etiqadım – Məhəbbət…
Bu nə gözəl səadət?!

Romantik təbiətli insanlar böyük Şeyxin bu kiçicik bənddə yer almış
“məhəbbət” dediyini məlum məhəbbət kimi, insanın insana olan məhəbbəti kimi
qəbul edəcək. Sufilər üçün isə Ərəbinin dediyi bu məlum məhəbbət o məhəbbətdi
ki, insan onun sədlərini aşıb, o biri üzə keçə bilmir…

ALLAHI AXTARANLARA MƏSLƏHƏT
MƏKKƏ AÇIQLAMALARI

(ƏL-FÜTUHAT ƏL-MƏKKİYYƏ)

44