Page 38 - "Xəzər"
P. 38
Venesiyalıya heç bənzəmir, daha çox neapollu atırdı. Komediyaçı və “təmiz publika” ilə fiziki
2016 küçə aktyorlarını xatırladırdı – yarımquldur, məsafənin aradan qalxması, tamaşaçıların
yarımkomediyaçı, ağzıyelli, özündənrazı, ifadan hansı ləzzəti almalarından asılı olma-
Tomas Mann. Venesiyada ölüm təhlükəli və maraqlı. Məzmununa görə bir yaraq, həmişə bəlli bir rahatsızlıq yaradır. O
quruşa dəyməyən mahnı onun dilindən ikibaşlı bunu hiss edir və günahını misilsiz mütiliklə
səslənir, ifadəli mimikası və bədən yumağa can atırdı. Nəhayət, Aşenbaxa
hərəkətləriylə, bic-bic göz vurması və dilinin yaxınlaşdı və özüylə bir yerdə başqalarının
ucuyla tez-tez ağzının yanlarına toxunmasıyla çox güman ki, hiss etmədiyi qoxunu da gətirdi.
hardasa pisniyyətli təsiri də bağışlayırdı. Adi
şəhərli paltarının altından geydiyi idman üslublu – Qulaq as, – Aşenbax boğuq səslə,
qatlama yaxalığı olan köynəkdən arıq demək olar ki, ixtiyarsız dilləndi.
boğazında aydın seçilən eybəcər hülqumu
görünürdü. Yaşını təyin etməyə imkan Venesiyanı dezinfeksiya edirlər? Niyəsini
verməyən solğun, tüksüz sifəti, dik burnu söyləyə bilərsənmi mənə?
cürbəcür mimika və eybəcərlikdə elə bil
şumlanmışdı, kinayəli təbəssümünə isə kürən Oyunbaz xırıltılı səslə cavab verdi:
qaşlarının arasında özünə dərin yer eləmiş, – Polisə görədir! Havaların isti keçməsi
onu tərs, az qala qəzəbli göstərən bir cüt və sirokkoyla əlaqədar polis tapşırığıdır. Sirokko
qırış yaman uyğun gəlirdi. Lakin darıxan adamı məhv eləyir. Sağlamlıq üçün ondan
Aşenbaxın ona diqqət yetirməsinə hər şeydən pis şey yoxdur... – O, təəccüblənirmiş kimi
çox səbəb olan bu idi ki, yalnız özünə xas danışırdı: yəni burda soruşmalı nə vardı ki...
olduğunu düşündüyü şübhəli atmosfer bu Və əlinin hərəkətiylə sirokkonun adama necə
təlxəyin vücudu ətrafında da dolaşmaqdaydı. təsir etdiyini göstərməyə çalışdı.
Məsələ bunda idi ki, hər dəfə nəqarət vaxtı, – Deməli, Venesiyada heç bir bəla yoxdur?
müğənninin camaatı ədayla salamlaması – deyə, Aşenbax yavaşca soruşdu.
zamanı elə ki, meydanda dövrə vurmağa Oyunbazın sifətindəki üzüyola ifadə komik
başlayırdı, Aşenbaxın lap yanından keçir və bir anlamazlıq mimikasıyla əvəz olundu:
hər dəfə də karbol turşusunun kəskin qoxusu – Bəla? Hansı bəla? Siz demək istəyirsiniz
birbaş onu vururdu. ki, bizim polis bəladır? Zarafatcıl adamsınız,
sinyor! Yox bir! Profilaktika tədbiridir, anlayın,
İfasını bitirərək pulları yığmağa başladı. nəhayət! Belə havada vacib olan polis təlimatı...
Əvvəlcə, böyük səxavət göstərən ruslardan – Əl-qol hərəkətləriylə danışmağa başladı.
başladı, sonra pillələri qalxdı. Oxuyarkən – Yaxşı, – deyə, Aşenbax elə bayaqkı
özünü elə həyasız aparırdı ki, indi yuxarıda kimi, yavaşca dilləndi və şlyapanın içinə iri
fağıra dönmuş bu adam elə bil heç özü deyildi. məbləğdə pul tulladı. Sonra gözləriylə “get”
Baxmayaraq ki, kürən qaşlarının arasındakı işarəsi verdi. O, tabe oldu və dişlərini
bir cüt qırış alnını ikiyə bölərək, ona qəzəbli, ağardaraq, ehtiramla təzim etdi. Heç pilləkənə
azğın görkəm verirdi, yarınmaq üçün bədənini çatmamış, ofisiantlardan ikisi onu haqlayıb,
əsdirərək, masadan masaya gəzir, mütilik sorğu-suala çəkdilər. Çiyinlərini çəkir, and-
ifadə edən məkrli təbəssümüylə özünün iri aman eləyirdi ki, bircə kəlmə belə çıxarmayıb
dişlərini göstərirdi. Özünə çörəkpulu yığan bu ağzından və düz dediyi hiss olunurdu. Onu
məxluqu hamı nifrətqarışıq bir maraqla süzür, buraxdılar, bağa qayıtdı və öz həmkarlarıyla
ona toxunmaqdan çəkinərək, pulu fənərin altında nə barədəsə danışıb, sonuncu
barmaqlarının ucunda irəli uzatdığı şlyapasına vida mahnısıyla bir də çıxış etdi.
Aşenbax bu məzəli, anlaşılmaz dialektdə,
bütün qalan artistlər tərəfindən ürəkdən, uca
2016 küçə aktyorlarını xatırladırdı – yarımquldur, məsafənin aradan qalxması, tamaşaçıların
yarımkomediyaçı, ağzıyelli, özündənrazı, ifadan hansı ləzzəti almalarından asılı olma-
Tomas Mann. Venesiyada ölüm təhlükəli və maraqlı. Məzmununa görə bir yaraq, həmişə bəlli bir rahatsızlıq yaradır. O
quruşa dəyməyən mahnı onun dilindən ikibaşlı bunu hiss edir və günahını misilsiz mütiliklə
səslənir, ifadəli mimikası və bədən yumağa can atırdı. Nəhayət, Aşenbaxa
hərəkətləriylə, bic-bic göz vurması və dilinin yaxınlaşdı və özüylə bir yerdə başqalarının
ucuyla tez-tez ağzının yanlarına toxunmasıyla çox güman ki, hiss etmədiyi qoxunu da gətirdi.
hardasa pisniyyətli təsiri də bağışlayırdı. Adi
şəhərli paltarının altından geydiyi idman üslublu – Qulaq as, – Aşenbax boğuq səslə,
qatlama yaxalığı olan köynəkdən arıq demək olar ki, ixtiyarsız dilləndi.
boğazında aydın seçilən eybəcər hülqumu
görünürdü. Yaşını təyin etməyə imkan Venesiyanı dezinfeksiya edirlər? Niyəsini
verməyən solğun, tüksüz sifəti, dik burnu söyləyə bilərsənmi mənə?
cürbəcür mimika və eybəcərlikdə elə bil
şumlanmışdı, kinayəli təbəssümünə isə kürən Oyunbaz xırıltılı səslə cavab verdi:
qaşlarının arasında özünə dərin yer eləmiş, – Polisə görədir! Havaların isti keçməsi
onu tərs, az qala qəzəbli göstərən bir cüt və sirokkoyla əlaqədar polis tapşırığıdır. Sirokko
qırış yaman uyğun gəlirdi. Lakin darıxan adamı məhv eləyir. Sağlamlıq üçün ondan
Aşenbaxın ona diqqət yetirməsinə hər şeydən pis şey yoxdur... – O, təəccüblənirmiş kimi
çox səbəb olan bu idi ki, yalnız özünə xas danışırdı: yəni burda soruşmalı nə vardı ki...
olduğunu düşündüyü şübhəli atmosfer bu Və əlinin hərəkətiylə sirokkonun adama necə
təlxəyin vücudu ətrafında da dolaşmaqdaydı. təsir etdiyini göstərməyə çalışdı.
Məsələ bunda idi ki, hər dəfə nəqarət vaxtı, – Deməli, Venesiyada heç bir bəla yoxdur?
müğənninin camaatı ədayla salamlaması – deyə, Aşenbax yavaşca soruşdu.
zamanı elə ki, meydanda dövrə vurmağa Oyunbazın sifətindəki üzüyola ifadə komik
başlayırdı, Aşenbaxın lap yanından keçir və bir anlamazlıq mimikasıyla əvəz olundu:
hər dəfə də karbol turşusunun kəskin qoxusu – Bəla? Hansı bəla? Siz demək istəyirsiniz
birbaş onu vururdu. ki, bizim polis bəladır? Zarafatcıl adamsınız,
sinyor! Yox bir! Profilaktika tədbiridir, anlayın,
İfasını bitirərək pulları yığmağa başladı. nəhayət! Belə havada vacib olan polis təlimatı...
Əvvəlcə, böyük səxavət göstərən ruslardan – Əl-qol hərəkətləriylə danışmağa başladı.
başladı, sonra pillələri qalxdı. Oxuyarkən – Yaxşı, – deyə, Aşenbax elə bayaqkı
özünü elə həyasız aparırdı ki, indi yuxarıda kimi, yavaşca dilləndi və şlyapanın içinə iri
fağıra dönmuş bu adam elə bil heç özü deyildi. məbləğdə pul tulladı. Sonra gözləriylə “get”
Baxmayaraq ki, kürən qaşlarının arasındakı işarəsi verdi. O, tabe oldu və dişlərini
bir cüt qırış alnını ikiyə bölərək, ona qəzəbli, ağardaraq, ehtiramla təzim etdi. Heç pilləkənə
azğın görkəm verirdi, yarınmaq üçün bədənini çatmamış, ofisiantlardan ikisi onu haqlayıb,
əsdirərək, masadan masaya gəzir, mütilik sorğu-suala çəkdilər. Çiyinlərini çəkir, and-
ifadə edən məkrli təbəssümüylə özünün iri aman eləyirdi ki, bircə kəlmə belə çıxarmayıb
dişlərini göstərirdi. Özünə çörəkpulu yığan bu ağzından və düz dediyi hiss olunurdu. Onu
məxluqu hamı nifrətqarışıq bir maraqla süzür, buraxdılar, bağa qayıtdı və öz həmkarlarıyla
ona toxunmaqdan çəkinərək, pulu fənərin altında nə barədəsə danışıb, sonuncu
barmaqlarının ucunda irəli uzatdığı şlyapasına vida mahnısıyla bir də çıxış etdi.
Aşenbax bu məzəli, anlaşılmaz dialektdə,
bütün qalan artistlər tərəfindən ürəkdən, uca
