Page 34 - "Xəzər"
P. 34
qüssəli bir nəzər saldı, lakin sonra özünü baş versə, həyatına necə davam edəcəyini
2016 toparlamağa tələsdi. “Profilaktika tədbirləridir, təsəvvür etmir.
cənab, – deyə, əl-qolunu oynada-oynada
Tomas Mann. Venesiyada ölüm cavab verdi. – Polisin bəyənməməyimizə heç Tadzio ilə burda hamı üçün eyni olan
bir əsas verməyən tapşırığıdır. Bu hava adamı gündəlik rejim və xoşbəxt təsadüflər ucbatından
sıxır – sirokkodan ziyanlı heç nə yoxdur. baş tutan görüşləri daha Aşenbaxı qane
Qısası, bu ehtiyat tədbirləri bəlkə də artıqdır, etmirdi; artıq oğlanı təqib edir, güdürdü.
amma özünüz başa düşürsünüz də…” Aşenbax Məsələn, bazar günləri polyaklar heç vaxt
ona təşəkkürünü bildirib, yoluna davam etdi. çimərlikdə olmurdular, – o düşündü ki, bəlkə
Onu Lidoya qaytaran kiçik gəmidən də dezin- də Müqəddəs Mark meydanında, messa
feksiya qoxusu gəlirdi. ibadətindədirlər və elə həmin dəqiqə ora cum-
du, istisi uzaqdan duyulan meydandakı
Hotelə dönəndən sonra, elə o dəqiqə mü- məbədin qızılı ala-toranında axtardığını o
taliə salonuna keçdi, qəzetlərə göz gəzdirməyə dəqiqə tapdı: Tadzio əyləşərək, dua kitabçasına
başladı. Başqa dillərdə olan qəzetlərdən heç tərəf əyilmişdi. Və Aşenbax uzaqda, laklı
bir məlumat ala bilmədi. Almandillilər isə örtüyü çatlamış mozaik döşəmənin üstündə
hansısa şayiələrdən yazır, rəsmi təkziblər dərc dizlərini bükərək xaç çəkən, dualarını pıçıldayan
edir və onlarda deyilənləri şübhə altına alırdılar. adamların arasında, şərq məbədinin əzəmətli
Aha, deməli avstriyalıların, almanların yoxa dəbdəbəsi altında əzilərək durmuşdu. Əynində
çıxmasının səbəbi bu imiş! Başqa millətlərin misilsiz gözəllikdə paltarı olan qabaqdakı
nümayəndələri, sadəcə olaraq, heç nədən ruhani buxurdanını yelləyərək oxuyur, içindəki
xəbərdar deyildilər, heç bir şeydən ətirli qatran tüstüləyir, mehrabın qarşısındakı
şübhələnmirdilər və nəticədə, heç narahat da şamların sayrışan zəif alovunu özündə
deyildilər. “Susmaq lazımdır, – əlindəki qəzeti gizləyirdi. Qansız qurbanvermə mərasiminin
masanın üstünə qoyan Aşenbax həyəcanla şirintəhər qoxusuna bir az da başqa ətir –
düşündü. – Bu barədə danışmaq olmaz!” xəstə şəhərin iyi qarışırdı. Lakin Aşenbax
Lakin eyni zamanda ətrafındakı dünyanı təhdid tüstü və hisin, sayrışan şamların o üzündə,
edən fəlakətin xəbəri onun qəlbini bir razılıq qabaqda durmuş gözəl oğlanın başını çevirib,
hissiylə doldurdu. Adi günlərin nizamı canilər gözləriylə axtararaq onu necə tapdığını gördü.
kimi, elə ehtirasının əsiri olanlar üçün də
dözülməzdir – onlar nizam və düzənin Sonra, camaat açıq qapılardan
dağılmasından, normadan kənara çıxmağa göyərçinlərin qaynaşdığı, günəşin nuruna qərq
dəlalət edən istənilən yayınmadan xəbər verən olmuş meydana töküləndə, sevgidən sərməst
hər işarəyə sevinməyə bilməzlər, çünki ətraf olmuş Aşenbax məbədin qapısı ağzında pusqu-
dünyanın istənilən vəlvələsindən bir xeyir da durdu. O, polyakların kilsədən necə
çıxarmağa həmişə dumanlı ümidləri var. çıxdığını, uşaqların meydandan keçərək, evə
Aşenbax da Venesiyanın çirkli küçələrində dönən analarıyla necə ehtiramla sağollaş-
baş verən, üzərindən sükutla keçmək istədikləri dıqlarını gördü. Rahibə-bacılar, Tadzio və
və özünün ən mübhəm sirrinə qarışmış mürəbbiyə sağ tərəfə getdilər, “saatlı qüllənin”
hadisələrdən, beləcə, fərqinə varmadığı bir darvazalarından keçib, “Merçeriya”ya girdilər.
məmnuniyyət duyurdu. Bu səbəbdən də həmin Onlara bir qədər uzaqlaşmaq imkanı verərək,
sirri qorumaq onun üçün çox mühüm idi. Aşiq dallarınca düşdü və Venesiya gəzintisində bu
olmuş və yalnız Tadzionun gedə biləcəyindən dəstəni gözə dəymədən müşayiət etməyə
nigaran qalan sənətkar birdən anladı ki, bu başladı. Onlar addımını yavaşıdanda,
gözlənilmədən səmti dəyişəndə, məcbur olurdu
2016 toparlamağa tələsdi. “Profilaktika tədbirləridir, təsəvvür etmir.
cənab, – deyə, əl-qolunu oynada-oynada
Tomas Mann. Venesiyada ölüm cavab verdi. – Polisin bəyənməməyimizə heç Tadzio ilə burda hamı üçün eyni olan
bir əsas verməyən tapşırığıdır. Bu hava adamı gündəlik rejim və xoşbəxt təsadüflər ucbatından
sıxır – sirokkodan ziyanlı heç nə yoxdur. baş tutan görüşləri daha Aşenbaxı qane
Qısası, bu ehtiyat tədbirləri bəlkə də artıqdır, etmirdi; artıq oğlanı təqib edir, güdürdü.
amma özünüz başa düşürsünüz də…” Aşenbax Məsələn, bazar günləri polyaklar heç vaxt
ona təşəkkürünü bildirib, yoluna davam etdi. çimərlikdə olmurdular, – o düşündü ki, bəlkə
Onu Lidoya qaytaran kiçik gəmidən də dezin- də Müqəddəs Mark meydanında, messa
feksiya qoxusu gəlirdi. ibadətindədirlər və elə həmin dəqiqə ora cum-
du, istisi uzaqdan duyulan meydandakı
Hotelə dönəndən sonra, elə o dəqiqə mü- məbədin qızılı ala-toranında axtardığını o
taliə salonuna keçdi, qəzetlərə göz gəzdirməyə dəqiqə tapdı: Tadzio əyləşərək, dua kitabçasına
başladı. Başqa dillərdə olan qəzetlərdən heç tərəf əyilmişdi. Və Aşenbax uzaqda, laklı
bir məlumat ala bilmədi. Almandillilər isə örtüyü çatlamış mozaik döşəmənin üstündə
hansısa şayiələrdən yazır, rəsmi təkziblər dərc dizlərini bükərək xaç çəkən, dualarını pıçıldayan
edir və onlarda deyilənləri şübhə altına alırdılar. adamların arasında, şərq məbədinin əzəmətli
Aha, deməli avstriyalıların, almanların yoxa dəbdəbəsi altında əzilərək durmuşdu. Əynində
çıxmasının səbəbi bu imiş! Başqa millətlərin misilsiz gözəllikdə paltarı olan qabaqdakı
nümayəndələri, sadəcə olaraq, heç nədən ruhani buxurdanını yelləyərək oxuyur, içindəki
xəbərdar deyildilər, heç bir şeydən ətirli qatran tüstüləyir, mehrabın qarşısındakı
şübhələnmirdilər və nəticədə, heç narahat da şamların sayrışan zəif alovunu özündə
deyildilər. “Susmaq lazımdır, – əlindəki qəzeti gizləyirdi. Qansız qurbanvermə mərasiminin
masanın üstünə qoyan Aşenbax həyəcanla şirintəhər qoxusuna bir az da başqa ətir –
düşündü. – Bu barədə danışmaq olmaz!” xəstə şəhərin iyi qarışırdı. Lakin Aşenbax
Lakin eyni zamanda ətrafındakı dünyanı təhdid tüstü və hisin, sayrışan şamların o üzündə,
edən fəlakətin xəbəri onun qəlbini bir razılıq qabaqda durmuş gözəl oğlanın başını çevirib,
hissiylə doldurdu. Adi günlərin nizamı canilər gözləriylə axtararaq onu necə tapdığını gördü.
kimi, elə ehtirasının əsiri olanlar üçün də
dözülməzdir – onlar nizam və düzənin Sonra, camaat açıq qapılardan
dağılmasından, normadan kənara çıxmağa göyərçinlərin qaynaşdığı, günəşin nuruna qərq
dəlalət edən istənilən yayınmadan xəbər verən olmuş meydana töküləndə, sevgidən sərməst
hər işarəyə sevinməyə bilməzlər, çünki ətraf olmuş Aşenbax məbədin qapısı ağzında pusqu-
dünyanın istənilən vəlvələsindən bir xeyir da durdu. O, polyakların kilsədən necə
çıxarmağa həmişə dumanlı ümidləri var. çıxdığını, uşaqların meydandan keçərək, evə
Aşenbax da Venesiyanın çirkli küçələrində dönən analarıyla necə ehtiramla sağollaş-
baş verən, üzərindən sükutla keçmək istədikləri dıqlarını gördü. Rahibə-bacılar, Tadzio və
və özünün ən mübhəm sirrinə qarışmış mürəbbiyə sağ tərəfə getdilər, “saatlı qüllənin”
hadisələrdən, beləcə, fərqinə varmadığı bir darvazalarından keçib, “Merçeriya”ya girdilər.
məmnuniyyət duyurdu. Bu səbəbdən də həmin Onlara bir qədər uzaqlaşmaq imkanı verərək,
sirri qorumaq onun üçün çox mühüm idi. Aşiq dallarınca düşdü və Venesiya gəzintisində bu
olmuş və yalnız Tadzionun gedə biləcəyindən dəstəni gözə dəymədən müşayiət etməyə
nigaran qalan sənətkar birdən anladı ki, bu başladı. Onlar addımını yavaşıdanda,
gözlənilmədən səmti dəyişəndə, məcbur olurdu
