Page 33 - "Xəzər"
P. 33
ətinə sakit bir təmkin qondurmağa zamanı sarsıdan bir söz də eşitdi. Bərbər burda qısa 33
yetməmişdi. Sevinc, bəxtiyar bir ürkəklik, müddət qalandan sonra, çıxıb gedən bir alman 2016
heyranlıq – onların baxışları toqquşanda ailəsindən söz salaraq, ona yarınırmış kimi,
üzündəki ifadə bundan ibarət idi və həmin əlavə elədi: “Siz ki, burda qalırsız, cənab – Tomas Mann. Venesiyada ölüm
saniyə Tadziu gülümsündü. Dodaqları aramla bu bəla sizi qorxutmur?” Aşenbax ona baxdı.
aralandı, o, sadəlövh, dil açıb danışan, insanı “Bəla?” – deyə, təkrar elədi. Çərənçi dilini
öz əsirinə çevirən səmimi bir təbəssümlə dişlədi, təlaşa düşdü, özünü elə göstərdi, guya
gülümsündü. Bu, şəffaf suyun aynasına əyilən eşitmir. Müştəri israr edəndə isə, bildirdi ki,
Narsisin təbəssümüydü – qəlbin dərinliklərindən qətiyyən heç nədən xəbəri yoxdur və dağdan-
gələn ecazkar, titrək... O təbəssüm suda əks bağdan danışmaqla, söhbətin səmtini
olunan gözəlliyinə əl uzadanda qonardı dodağa dəyişməyə çalışdı.
– öz kölgəsinin gəl-gəl deyən dodaqlarını
öpmək arzusunun qeyri-mümkünlüyündən Bu, günorta olmuşdu. Bir neçə saat sonra
azacıq acı dadardı, bir az nazlı, bir qədər Aşenbax yandırıcı günəşin altında, özü də
sirli, həm də əzabverici, ovsunlanmış və bircə yarpağın belə tərpənmədiyi havada Ve-
ovsunlayıcı olardı… nesiyaya yollandı: onu manyaksayağı bir hiss,
polyak uşaqlarını hər yerdə izləmək ehtiyacı
Bu təbəssüm kimə ünvanlanmışdısa, onu qovurdu ora – mürəbbiyələrinin nəzarəti altında
bəla müjdəsi kimi alıb, özüylə apardı. Aşenbax limana necə getdiklərini şəxsən görmüşdü.
elə sarsılmışdı ki, terrasın, bağın işığından Sevimlisi Müqəddəs Mark meydanında yox
qaranlığa, parkın qalınlığına qaçdı. idi. Lakin Aşenbax kölgəlikdəki girdə dəmir
Dodaqlarındən qəribə, qəzəbli, qınaqla dolu masanın arxasında oturub çay içəndə, birdən
və eyni zamanda zərif sözlər tökülürdü: “Sən havadan qəribə, xoşagəlməz bir qoxu duydu.
belə gülümsəməməlisən! Başa düş, heç kimə Ona elə gəldi ki, bədbəxtlik qoxuyan şübhəli,
belə gülümsəmək olmaz!” O, skamyaya cumdu aptek iyi gələn bu şirin iyi artıq neçə gündür,
– həyəcandan halbahal olmuşdu, gecə fərqinə varmadan, şüursuz hiss etməkdədir.
çiçəklərinin rayihəsini içinə çəkirdi. Skamyanın Havanı burun pərələriylə içinə çəkərək əmin
söykənəcəyinə yayılıb, qollarını iradəsiz halda oldu ki, həqiqətən, elədir və çayını bitirib,
sallamış, sarsılmışdı. Arabir titrəyiş keçirdi məbəd meydanını tərk etdi. Döngələrin
vücudundan, istəyin əbədi formulunu darısqallığında o qoxu bir az da gücləndi.
pıçıldayırdı, nifrətəlayiq, burda tam olaraq yer- Bütün tinlərdə şəhər rəhbərlərinin belə havalar-
siz, absurd, bununla bərabər müqəddəs və da labüd olan bəlli mədə-bağırsaq sistemi
hər şeyə rəğmən, ləyaqətli formulunu : “Mən xəstəliklərinin yayılmasına imkan verməmək
səni sevirəm!” üçün qidada istridiyə balığından imtina etməyi,
kanalların suyunu içməməyi venesiyalılara
Burda olduğunun dördüncü həftəsində tövsiyə edən plakatlar vurulmuşdu. Aydın idi
Qustav fon Aşenbax ətrafındakı dünyada bir ki, bu xəbərdarlıq həqiqəti əməlli-başlı bəzəyirdi.
dəyişiklik hiss etdi. Əvvəla, mövsümün qızğın Camaat körpülərdə, meydanlarda toplaşırdı
çağı olmasına baxmayaraq, hotelin müştəriləri və bu şəhərdə yad olan birisi özü də onların
çoxalmır, aşkar azalırdı və Aşenbax ətrafında arasında durub dinləyir, fikirləşirdi.
duyduğu alman dilinin qəribə bir tərzdə tükənib,
susduğunun fərqindəydi; odur ki, masa Sonra o öz qapısı ağzında, mərcanların
arxasında, çimərlikdə qulaqlarına artıq tamamilə və saxta ametistlərdən düzəldilmiş boyunba-
yad səslər dəyirdi. Üstəlik daha tez-tez baş ğıların arasında durmuş dükançıdan soruşdu
çəkməyə başladığı bərbərlə söhbətində onu ki, bu xoşagəlməz qoxu nədir? Dükançı ona
yetməmişdi. Sevinc, bəxtiyar bir ürkəklik, müddət qalandan sonra, çıxıb gedən bir alman 2016
heyranlıq – onların baxışları toqquşanda ailəsindən söz salaraq, ona yarınırmış kimi,
üzündəki ifadə bundan ibarət idi və həmin əlavə elədi: “Siz ki, burda qalırsız, cənab – Tomas Mann. Venesiyada ölüm
saniyə Tadziu gülümsündü. Dodaqları aramla bu bəla sizi qorxutmur?” Aşenbax ona baxdı.
aralandı, o, sadəlövh, dil açıb danışan, insanı “Bəla?” – deyə, təkrar elədi. Çərənçi dilini
öz əsirinə çevirən səmimi bir təbəssümlə dişlədi, təlaşa düşdü, özünü elə göstərdi, guya
gülümsündü. Bu, şəffaf suyun aynasına əyilən eşitmir. Müştəri israr edəndə isə, bildirdi ki,
Narsisin təbəssümüydü – qəlbin dərinliklərindən qətiyyən heç nədən xəbəri yoxdur və dağdan-
gələn ecazkar, titrək... O təbəssüm suda əks bağdan danışmaqla, söhbətin səmtini
olunan gözəlliyinə əl uzadanda qonardı dodağa dəyişməyə çalışdı.
– öz kölgəsinin gəl-gəl deyən dodaqlarını
öpmək arzusunun qeyri-mümkünlüyündən Bu, günorta olmuşdu. Bir neçə saat sonra
azacıq acı dadardı, bir az nazlı, bir qədər Aşenbax yandırıcı günəşin altında, özü də
sirli, həm də əzabverici, ovsunlanmış və bircə yarpağın belə tərpənmədiyi havada Ve-
ovsunlayıcı olardı… nesiyaya yollandı: onu manyaksayağı bir hiss,
polyak uşaqlarını hər yerdə izləmək ehtiyacı
Bu təbəssüm kimə ünvanlanmışdısa, onu qovurdu ora – mürəbbiyələrinin nəzarəti altında
bəla müjdəsi kimi alıb, özüylə apardı. Aşenbax limana necə getdiklərini şəxsən görmüşdü.
elə sarsılmışdı ki, terrasın, bağın işığından Sevimlisi Müqəddəs Mark meydanında yox
qaranlığa, parkın qalınlığına qaçdı. idi. Lakin Aşenbax kölgəlikdəki girdə dəmir
Dodaqlarındən qəribə, qəzəbli, qınaqla dolu masanın arxasında oturub çay içəndə, birdən
və eyni zamanda zərif sözlər tökülürdü: “Sən havadan qəribə, xoşagəlməz bir qoxu duydu.
belə gülümsəməməlisən! Başa düş, heç kimə Ona elə gəldi ki, bədbəxtlik qoxuyan şübhəli,
belə gülümsəmək olmaz!” O, skamyaya cumdu aptek iyi gələn bu şirin iyi artıq neçə gündür,
– həyəcandan halbahal olmuşdu, gecə fərqinə varmadan, şüursuz hiss etməkdədir.
çiçəklərinin rayihəsini içinə çəkirdi. Skamyanın Havanı burun pərələriylə içinə çəkərək əmin
söykənəcəyinə yayılıb, qollarını iradəsiz halda oldu ki, həqiqətən, elədir və çayını bitirib,
sallamış, sarsılmışdı. Arabir titrəyiş keçirdi məbəd meydanını tərk etdi. Döngələrin
vücudundan, istəyin əbədi formulunu darısqallığında o qoxu bir az da gücləndi.
pıçıldayırdı, nifrətəlayiq, burda tam olaraq yer- Bütün tinlərdə şəhər rəhbərlərinin belə havalar-
siz, absurd, bununla bərabər müqəddəs və da labüd olan bəlli mədə-bağırsaq sistemi
hər şeyə rəğmən, ləyaqətli formulunu : “Mən xəstəliklərinin yayılmasına imkan verməmək
səni sevirəm!” üçün qidada istridiyə balığından imtina etməyi,
kanalların suyunu içməməyi venesiyalılara
Burda olduğunun dördüncü həftəsində tövsiyə edən plakatlar vurulmuşdu. Aydın idi
Qustav fon Aşenbax ətrafındakı dünyada bir ki, bu xəbərdarlıq həqiqəti əməlli-başlı bəzəyirdi.
dəyişiklik hiss etdi. Əvvəla, mövsümün qızğın Camaat körpülərdə, meydanlarda toplaşırdı
çağı olmasına baxmayaraq, hotelin müştəriləri və bu şəhərdə yad olan birisi özü də onların
çoxalmır, aşkar azalırdı və Aşenbax ətrafında arasında durub dinləyir, fikirləşirdi.
duyduğu alman dilinin qəribə bir tərzdə tükənib,
susduğunun fərqindəydi; odur ki, masa Sonra o öz qapısı ağzında, mərcanların
arxasında, çimərlikdə qulaqlarına artıq tamamilə və saxta ametistlərdən düzəldilmiş boyunba-
yad səslər dəyirdi. Üstəlik daha tez-tez baş ğıların arasında durmuş dükançıdan soruşdu
çəkməyə başladığı bərbərlə söhbətində onu ki, bu xoşagəlməz qoxu nədir? Dükançı ona
