Page 41 - "Xəzər"
P. 41
iməli bir gediş-gəliş başlanmışdı. Lakin necə dimdiklədiklərinə tamaşa edirdilər. 41
dəyəcək ziyanın qorxusu, ictimai bağlarda Həqiqəti, nəhayət ki, öyrənə bildiyindən çox 2016
açılışı təzə keçirilmiş şəkil sərgisinin maraqları, həyəcanlı və məmnun idi, amma ağzında bir
hotellər, ticarət müəssisələri, növbənöv turist mənfur tam və qəlbində dəhşət vardı – Aşenbax Tomas Mann. Venesiyada ölüm
sənayesi təsisatlarının tam iflası qarşısında kilsənin gözəl daşlardan döşənmiş səkisiylə
həqiqətpərəstlikdən və beynəlxalq müqavilələrə var-gəl edirdi.
sadiqlikdən güclü çıxdı; bu qorxu şəhər
rəhbərlərini məcbur etdi ki, epidemiyanın O bir şey eləmək – ləyaqətli bir addım at-
mövcudluğunu inadla dansınlar, onun müza- maq istəyirdi. İndi bu barədə düşünürdü. Elə
kirəsinə imkan verməsinlər. Kifayət qədər bu gün mirvari boyunbağılı qadının yanına
hörmətli adam olan Venesiyanın sanitar gedərək, bayaqdan fikirləşib tapdığı bu sözləri
xidmətinin rəisi etiraz əlaməti olaraq öz pos- ona deyə bilərdi: “Xanım, tanış olmamağımıza
tundan istefaya getdi və o bashabasda həmin baxmayaraq, icazə verin, sizə xəbərdarlıq
vəzifəni daha üzüyola birisinə verdilər. Xalq edim, qərəzli şəkildə hamıdan gizlin saxlanan
bunu bilirdi. Yuxarılardakı korrupsiyayla yanaşı bir məsələylə bağlı məsləhət verim. Tadzionu
ümumi inamsızlıq və şəhərin küçələrində da, qızlarınızı da götürüb təcili buraları tərk
dolaşan ölümdən qaynaqlanan fövqəladə edin! Venesiyada infeksiya var!” Bunu desə,
vəziyyət aşağı təbəqələrin mənəvi pozğun- vidalaşarkən gülünc-gülünc ilahi bir varlığa
luğuna səbəb oldu, özbaşınalıq, həyasızlıq çevirdiyi oğlanın başını sığallaya bilərdi; sonra
özünü artan cinayətkarlıqda büruzə verən da çönüb qaçar, bu bataqlıqdan qurtulardı.
mənfi, antisosial meyillərə gətirib çıxardı. Eyni zamanda Aşenbax hiss edirdi ki,
Həmişəkindən fərqli olaraq, indi şəhərin küçə- həqiqətən, belə bir sonluğu arzulamaqdan
lərində sərxoş adamlar çox olurdu. Danışırdılar çox uzaqdı. Bu addım onu geriyə qaytarardı,
ki, bədxahların ucbatından şəhər daha qabaqkı – özünü tərk etmiş adam üçünsə, yenidən
kimi, təhlükəsiz deyil. Bütün bunlara hələ bir özünə dönməkdən dəhşətli heç nə ola bilməzdi.
basqınlar, hətta qətllər də əlavə olmuşdu. İki Onun yadına qürub çağının şəfəqlərində
dəfə üzə çıxmışdı ki, epidemiyanın qurbanı süslənən, mistik bir ruha bələnmiş kimi
olan şəxsləri, əslində, guya qohumları zəhər görünən bəyaz bina və qocalmaqda olan bir
verərək, o biri dünyaya göndəribmiş. Əvvəllər insanda dəyişikliklərə gənclik ehtirası oyadan
tanış olmayan, yalnız ölkənin cənub və şərqində səyyahın qəribə fiquru düşdü. Evlərinə
rast gəldiyimiz pozğunluq çox həyasız və açıq qayıtmaq, dərrakəli, ayıq olmaq, yüksək
formalar almışdı. çalışqanlıq və yaradıcı ustalıq ona elə mənfur
göründü ki, sifətinin cizgiləri nifrətdən tam
İngilisin danışdıqları, qısa şəkildə bunlardan dəyişdi. “Susmaq lazımdır!” – deyə, israrla
ibarət idi. “Yaxşı olardı ki, siz sabah deyil, bu pıçıldadı. Və bir də: “Mən susacam!” – dedi.
gün çıxıb gedəsiniz burdan. İki-üç gün də Azacıq şərab içmək yorğun beyni dumanlandır-
keçsin, mütləq karantin elan olunacaq”. – dığı kimi, baş verənlərə görə günaha şərik
“Təşəkkür edirəm”, – Aşenbax dedi və büronu olması məst etdi onu. Azar vurmuş, boşalmış
tərk etdi. şəhərin, qəlbinin gözüylə seyr etdiyi mənzərəsi
onda insan şüuruyla dərk edilə bilməyən,
Meydan bürkülüydü. Xəbərsiz xaricilər ya əlçatmaz və cana titrətmə salacaq dərəcədə
kafenin masaları arxasında əyləşmiş, ya da şirin ümidlər oyatdı. Bu gözləntilərlə
əllərində, çiyinlərində göyərçinlər kilsənin müqayisədə, bir anlıq arzusuna düşdüyü
qabağında durub, bu quşların qanad çala- miskin xoşbəxtlik, axı nəyə gərək idi? Xaosla
çala, itələşə-itələşə ovuclarındakı qarğıdalını
dəyəcək ziyanın qorxusu, ictimai bağlarda Həqiqəti, nəhayət ki, öyrənə bildiyindən çox 2016
açılışı təzə keçirilmiş şəkil sərgisinin maraqları, həyəcanlı və məmnun idi, amma ağzında bir
hotellər, ticarət müəssisələri, növbənöv turist mənfur tam və qəlbində dəhşət vardı – Aşenbax Tomas Mann. Venesiyada ölüm
sənayesi təsisatlarının tam iflası qarşısında kilsənin gözəl daşlardan döşənmiş səkisiylə
həqiqətpərəstlikdən və beynəlxalq müqavilələrə var-gəl edirdi.
sadiqlikdən güclü çıxdı; bu qorxu şəhər
rəhbərlərini məcbur etdi ki, epidemiyanın O bir şey eləmək – ləyaqətli bir addım at-
mövcudluğunu inadla dansınlar, onun müza- maq istəyirdi. İndi bu barədə düşünürdü. Elə
kirəsinə imkan verməsinlər. Kifayət qədər bu gün mirvari boyunbağılı qadının yanına
hörmətli adam olan Venesiyanın sanitar gedərək, bayaqdan fikirləşib tapdığı bu sözləri
xidmətinin rəisi etiraz əlaməti olaraq öz pos- ona deyə bilərdi: “Xanım, tanış olmamağımıza
tundan istefaya getdi və o bashabasda həmin baxmayaraq, icazə verin, sizə xəbərdarlıq
vəzifəni daha üzüyola birisinə verdilər. Xalq edim, qərəzli şəkildə hamıdan gizlin saxlanan
bunu bilirdi. Yuxarılardakı korrupsiyayla yanaşı bir məsələylə bağlı məsləhət verim. Tadzionu
ümumi inamsızlıq və şəhərin küçələrində da, qızlarınızı da götürüb təcili buraları tərk
dolaşan ölümdən qaynaqlanan fövqəladə edin! Venesiyada infeksiya var!” Bunu desə,
vəziyyət aşağı təbəqələrin mənəvi pozğun- vidalaşarkən gülünc-gülünc ilahi bir varlığa
luğuna səbəb oldu, özbaşınalıq, həyasızlıq çevirdiyi oğlanın başını sığallaya bilərdi; sonra
özünü artan cinayətkarlıqda büruzə verən da çönüb qaçar, bu bataqlıqdan qurtulardı.
mənfi, antisosial meyillərə gətirib çıxardı. Eyni zamanda Aşenbax hiss edirdi ki,
Həmişəkindən fərqli olaraq, indi şəhərin küçə- həqiqətən, belə bir sonluğu arzulamaqdan
lərində sərxoş adamlar çox olurdu. Danışırdılar çox uzaqdı. Bu addım onu geriyə qaytarardı,
ki, bədxahların ucbatından şəhər daha qabaqkı – özünü tərk etmiş adam üçünsə, yenidən
kimi, təhlükəsiz deyil. Bütün bunlara hələ bir özünə dönməkdən dəhşətli heç nə ola bilməzdi.
basqınlar, hətta qətllər də əlavə olmuşdu. İki Onun yadına qürub çağının şəfəqlərində
dəfə üzə çıxmışdı ki, epidemiyanın qurbanı süslənən, mistik bir ruha bələnmiş kimi
olan şəxsləri, əslində, guya qohumları zəhər görünən bəyaz bina və qocalmaqda olan bir
verərək, o biri dünyaya göndəribmiş. Əvvəllər insanda dəyişikliklərə gənclik ehtirası oyadan
tanış olmayan, yalnız ölkənin cənub və şərqində səyyahın qəribə fiquru düşdü. Evlərinə
rast gəldiyimiz pozğunluq çox həyasız və açıq qayıtmaq, dərrakəli, ayıq olmaq, yüksək
formalar almışdı. çalışqanlıq və yaradıcı ustalıq ona elə mənfur
göründü ki, sifətinin cizgiləri nifrətdən tam
İngilisin danışdıqları, qısa şəkildə bunlardan dəyişdi. “Susmaq lazımdır!” – deyə, israrla
ibarət idi. “Yaxşı olardı ki, siz sabah deyil, bu pıçıldadı. Və bir də: “Mən susacam!” – dedi.
gün çıxıb gedəsiniz burdan. İki-üç gün də Azacıq şərab içmək yorğun beyni dumanlandır-
keçsin, mütləq karantin elan olunacaq”. – dığı kimi, baş verənlərə görə günaha şərik
“Təşəkkür edirəm”, – Aşenbax dedi və büronu olması məst etdi onu. Azar vurmuş, boşalmış
tərk etdi. şəhərin, qəlbinin gözüylə seyr etdiyi mənzərəsi
onda insan şüuruyla dərk edilə bilməyən,
Meydan bürkülüydü. Xəbərsiz xaricilər ya əlçatmaz və cana titrətmə salacaq dərəcədə
kafenin masaları arxasında əyləşmiş, ya da şirin ümidlər oyatdı. Bu gözləntilərlə
əllərində, çiyinlərində göyərçinlər kilsənin müqayisədə, bir anlıq arzusuna düşdüyü
qabağında durub, bu quşların qanad çala- miskin xoşbəxtlik, axı nəyə gərək idi? Xaosla
çala, itələşə-itələşə ovuclarındakı qarğıdalını
