Page 31 - "Xəzər"
P. 31
dın yanına. Yox, vallah bu tanrıdır ki, sevdiyi- ilahə idi yaxınlaşan – Kleyt və Kefalı da o 31
mizi görərkən qətiyyətimizi əlimizdən alır, onu oğurlamışdı və bütün olimplilərin acığına, 2016
məhv edir, qürurlu mənliyimizi sındırıb, bizi gözəl Oriona olan sevgisindən kamını alan
yerə əyir…” O, məzələnir, xəyallara dalırdı – da elə özüydü. Kimsə dünyanın o başında Tomas Mann. Venesiyada ölüm
hisslərindən qorxmaq üçün həddindən ziyadə qızılgüllər səpirdi, təsvirəgəlməz dərəcədə
təşəxxüslü idi. zərif işıq və rənglər çiləyirdi; içindən nurlanan,
xidmətçi amurlar kimi şəffaf kiçik buludlar,
Tətilinin müddətiylə də artıq maraqlanmırdı mavi rayihələr və çəhrayının qoynundaydı;
və evə qayıtmaq haqda fikirlər heç ağlına şəfəqin al qırmızısı dənizə düşdü və sular bu
gəlmirdi. Hesabından böyük məbləğdə pul qırmızını tələsmədən irəli – sahilə apardılar;
çıxardı. İndi onu nigaran qoyan yeganə şey qızıl nizələr yerdən qalxaraq nəhayətsiz göylərə
polyak ailəsinin hoteldən çıxıb getməsi idi. sancıldı, parlaqlıq bir yanğına çevrildi, isti
Lakin hotel bərbərindən xəlvətcə öyrənə alov səssizcə, bu yerlərə xas olmayan ilahi
bilmişdi ki, polyaklar bura ondan azacıq qabaq bir qüdrətlə dörd tərəfə yayıldı; alovun dilləri
gəliblər. göy qübbəsini yaladı və qardaşının müqəd-
dəs atları yalmanını oynada-oynada, səmaya
Günəş üzünü, əllərini qaraltmış, dənizin qalxdı.
duzlu nəfəsi isə onu sevmək üçün
möhkəmləndirmişdi. Qabaqlar yuxunun, Tənha adam özünün yuxusuz gözləriylə
qidanın və təbiətin bəxş etdiyi bütün gücünü bu ilahi cəlala tamaşa edirdi, sonra yanağını
o, öz işinə verməyə tələsirdisə, indi günəşdən, əbədi möcüzənin öpüşünə təslim edib gözlərini
istirahətdən və havadan aldığı nə varsa, yumdu. Sərt, fasiləsiz olaraq sönə-sönə gedən
israfçılıqla hisslərinin sərməstliyinə sərf edir- köhnə hissləri, qəlbinin erkən və misilsiz
di. çağırışları indi çox qeyri-adi qiyafəyə girib,
geri dönürdü, – tanıya bilirdi onları; tanıyınca
Yuxusu qısa olurdu; yeknəsəq günlərini isə, utancaq və çaşqın təbəssümlə
xoşbəxt həyəcanla dolu qısa gecələr ayırırdı salamlayırdı. O düşündü, xəyala daldı,
bir-birindən. Düzdür, otağına çox tez qalxırdı, dodaqları kiminsə adını tələsmədən pıçıldadı
çünki artıq saat doqquzda – Tadziu gedən və hələ də gülümsünərək, hələ də üzü göylərə
kimi, gün ona yaşanmış gəlirdi. Lakin elə ki, oturaraq, əllərini dizləri üstünə qoyub, yenə
dan yeri sökülməyə başlayırdı, bütün vücudunu öz kreslosunda mürgülədi.
saran şirin bir qorxu, qəlbindəki macəraların
xatirəsi onu yuxudan qaldırırdı. Yataqda Lakin belə alovlu və bayramsayağı
qalmağa tabı çatmırdı, – qalxır, sübhün başlanan gün, elə sonra da yüksək əhvallı,
titrətməsindən xilas olmaq üçün xələtini fantastik dərəcədə dəyişmiş şəkildə qaldı.
çiyinlərinə atır və açıq pəncərənin qarşısında Gicgahlara, qulaqlara ötəri mənalı-mənalı
oturub, günəşin doğmasını gözləyirdi. Yuxunun dəyənlər yad pıçıltı kimi, görəsən, hardan
nurlandırdığı ruhu bu ecazkar hadisə qarşısında gəlirdi? Bəyaz lələkli buludlar Olimpin
sitayişdəydi. Səma, torpaq və dəniz hələ erkən çəmənlikdəki sürüləri kimi, yüksəklərdə
səhərin ağımtıl dumanı içindəki rahatlığındaydı; toplaşırdı. Külək gücləndi və Poseydonun
hələ nəhayətsiz ənginliklərdə öləziyən ulduzlar atları bir-birini sıxışdıraraq, şahə qalxdılar, ça-
üzürdü. Lakin, budur, Erosun nikah gərdəyindən paraq keçdilər, ya bəlkə mavi saçlının
çıxmasının müjdəçisi olan yüngül meh əsdi öküzləriydi – nəriltiylə, buynuz-buynuza
və artıq üfüq xəttində zorla sezilən işıq həm gəlirdilər? Sahilin uzaq tərəfindəki qaya
səmanı, həm dənizi dünyanın oyanmağa parçalarının arasında dalğalar keçi kimi atılıb-
başladığının əlaməti kimi, sökülən dan
şəfəqlərinin rənginə bürüdü. Oğlanları qaçıran
mizi görərkən qətiyyətimizi əlimizdən alır, onu oğurlamışdı və bütün olimplilərin acığına, 2016
məhv edir, qürurlu mənliyimizi sındırıb, bizi gözəl Oriona olan sevgisindən kamını alan
yerə əyir…” O, məzələnir, xəyallara dalırdı – da elə özüydü. Kimsə dünyanın o başında Tomas Mann. Venesiyada ölüm
hisslərindən qorxmaq üçün həddindən ziyadə qızılgüllər səpirdi, təsvirəgəlməz dərəcədə
təşəxxüslü idi. zərif işıq və rənglər çiləyirdi; içindən nurlanan,
xidmətçi amurlar kimi şəffaf kiçik buludlar,
Tətilinin müddətiylə də artıq maraqlanmırdı mavi rayihələr və çəhrayının qoynundaydı;
və evə qayıtmaq haqda fikirlər heç ağlına şəfəqin al qırmızısı dənizə düşdü və sular bu
gəlmirdi. Hesabından böyük məbləğdə pul qırmızını tələsmədən irəli – sahilə apardılar;
çıxardı. İndi onu nigaran qoyan yeganə şey qızıl nizələr yerdən qalxaraq nəhayətsiz göylərə
polyak ailəsinin hoteldən çıxıb getməsi idi. sancıldı, parlaqlıq bir yanğına çevrildi, isti
Lakin hotel bərbərindən xəlvətcə öyrənə alov səssizcə, bu yerlərə xas olmayan ilahi
bilmişdi ki, polyaklar bura ondan azacıq qabaq bir qüdrətlə dörd tərəfə yayıldı; alovun dilləri
gəliblər. göy qübbəsini yaladı və qardaşının müqəd-
dəs atları yalmanını oynada-oynada, səmaya
Günəş üzünü, əllərini qaraltmış, dənizin qalxdı.
duzlu nəfəsi isə onu sevmək üçün
möhkəmləndirmişdi. Qabaqlar yuxunun, Tənha adam özünün yuxusuz gözləriylə
qidanın və təbiətin bəxş etdiyi bütün gücünü bu ilahi cəlala tamaşa edirdi, sonra yanağını
o, öz işinə verməyə tələsirdisə, indi günəşdən, əbədi möcüzənin öpüşünə təslim edib gözlərini
istirahətdən və havadan aldığı nə varsa, yumdu. Sərt, fasiləsiz olaraq sönə-sönə gedən
israfçılıqla hisslərinin sərməstliyinə sərf edir- köhnə hissləri, qəlbinin erkən və misilsiz
di. çağırışları indi çox qeyri-adi qiyafəyə girib,
geri dönürdü, – tanıya bilirdi onları; tanıyınca
Yuxusu qısa olurdu; yeknəsəq günlərini isə, utancaq və çaşqın təbəssümlə
xoşbəxt həyəcanla dolu qısa gecələr ayırırdı salamlayırdı. O düşündü, xəyala daldı,
bir-birindən. Düzdür, otağına çox tez qalxırdı, dodaqları kiminsə adını tələsmədən pıçıldadı
çünki artıq saat doqquzda – Tadziu gedən və hələ də gülümsünərək, hələ də üzü göylərə
kimi, gün ona yaşanmış gəlirdi. Lakin elə ki, oturaraq, əllərini dizləri üstünə qoyub, yenə
dan yeri sökülməyə başlayırdı, bütün vücudunu öz kreslosunda mürgülədi.
saran şirin bir qorxu, qəlbindəki macəraların
xatirəsi onu yuxudan qaldırırdı. Yataqda Lakin belə alovlu və bayramsayağı
qalmağa tabı çatmırdı, – qalxır, sübhün başlanan gün, elə sonra da yüksək əhvallı,
titrətməsindən xilas olmaq üçün xələtini fantastik dərəcədə dəyişmiş şəkildə qaldı.
çiyinlərinə atır və açıq pəncərənin qarşısında Gicgahlara, qulaqlara ötəri mənalı-mənalı
oturub, günəşin doğmasını gözləyirdi. Yuxunun dəyənlər yad pıçıltı kimi, görəsən, hardan
nurlandırdığı ruhu bu ecazkar hadisə qarşısında gəlirdi? Bəyaz lələkli buludlar Olimpin
sitayişdəydi. Səma, torpaq və dəniz hələ erkən çəmənlikdəki sürüləri kimi, yüksəklərdə
səhərin ağımtıl dumanı içindəki rahatlığındaydı; toplaşırdı. Külək gücləndi və Poseydonun
hələ nəhayətsiz ənginliklərdə öləziyən ulduzlar atları bir-birini sıxışdıraraq, şahə qalxdılar, ça-
üzürdü. Lakin, budur, Erosun nikah gərdəyindən paraq keçdilər, ya bəlkə mavi saçlının
çıxmasının müjdəçisi olan yüngül meh əsdi öküzləriydi – nəriltiylə, buynuz-buynuza
və artıq üfüq xəttində zorla sezilən işıq həm gəlirdilər? Sahilin uzaq tərəfindəki qaya
səmanı, həm dənizi dünyanın oyanmağa parçalarının arasında dalğalar keçi kimi atılıb-
başladığının əlaməti kimi, sökülən dan
şəfəqlərinin rənginə bürüdü. Oğlanları qaçıran