Page 20 - "Xəzər"
P. 20
Onun gördüklərində əslində, təəccüblü bir küləyin istiqaməti dönməsə, burda qalmaq
2016 şey yox idi. Uşaqlar nahar masasının arxasına haqda fikirləşməyə dəyməzdi. Yanılmamaq
keçmək üçün analarını gözləyir, onu ehtiramla üçün əşyalarını açıb tökməməyə qərar verdi.
Tomas Mann. Venesiyada ölüm salamlayır və zala daxil olarkən, özlərini yüksək Saat doqquzda bufetdə – holl ilə restoranın
cəmiyyətdə qəbul olunan qaydalara uyğun zalı arasındakı kiçik otaqda səhər yeməyini
aparırdılar. Lakin bütün bunlar elə dəqiq, elə yedi.
bir nəzakətlə, elə hörmətlə edilirdi ki, Aşenbaxı
qəribə bir riqqət bürüdü. Orda bir az da ləngidi Burda böyük hotellərin qürur mənbəyi olan
və sonra baş ofisiantın ona uzaq bir masa sükut bərqərar idi. Yumşaq ayaqqabı geymiş
göstərdiyi zala keçdi – yerinin polyak ailəsinin ofisiantlar səssizcə addımlayırdılar. Fincanlara
oturduğu masadan çox uzaq olduğuna içində toxunan çay qaşıqlarının səsi, pıçıltıyla deyilən
təəssüf etdi. sözlər – qulaqlara dəyən yalnız bunlar idi.
Aşenbaxın gözü ondan iki masa aralı, qapı
Yorğun, eyni zamanda həyəcanlı idi və ilə çəpəki küncdə oturmuş polyak qızlarına
darıxdırıcı yemək vaxtı başını abstrakt, hələ və onların mürəbbiyələrinə sataşdı. Əyin-
üstəlik transendental düşüncələrlə qatır, lərində göy rəngli kətandan dar, qatlama bəyaz
fikirləşirdi ki, insan gözəlliyinin yaranması yaxalıqlı, qolları manjetli paltarlar olan, kül
üçün, qanuna uyğun olanlar fərdi nəsnələrlə rəngli saçları sıx yığılmış, göz qapaqları bir
ahəng yaratmalıdır. Sonra da burdan forma qədər qızarmış qızlar şax oturmuşdu, mürəbbə
və incəsənətin ümumi problemlərinə keçdi və qabını lütfkarlıqla bir-birinə ötürürdülər. Onlar
nəhayət, belə qərara gəldi ki, fikirləri və artıq yeməyi bitirirdilər. Oğlan yanlarında de-
tapıntıları ona yuxularındakı, oyanandan sonra yildi.
tamam puç və gərəksiz olduğu aşkarlanan
dumanlı xoşbəxtlikləri xatırladır. Restorandan Aşenbax gülümsündü. “Ay səni, balaca
çıxandan sonra əyləşib tənbəki çəkdi, axşamın tənbəl! – fikirləşdi. – Sən bacılarından fərqli,
xoş rayihəsiylə dolu parkda gəzdi, yatağına istədiyin qədər yatmaq haqqını artıq
girdi, ayrılmaq mümkün olmayan dərin bir qazanmısan”. Və qəflətən kefi açıldı, öz içində
yuxuya qərq oldu və rəngarəng röyalar içində bir sitat gətirdi: “Tez-tez paltar dəyişmək,
bütün gecəni daş kimi yatdı. sakitlik və isti vanna…”
Hava ertəsi gün də düzəlmədi. Sahildən O, səhər yeməyini tələsmədən yedi,
külək əsirdi. Ağımtıl örtüyə bürünmüş səmanın zərbafta tikməli papağını əlində tutmuş
altında küt bir sükunət içində olan, üfüqləri portyenin gətirdiyi poçtla tanış oldu və pa-
cansıxıcı dərəcədə yaxın, özü isə sahildən pirosunu ağzından çıxarmadan, bir neçə
qumsal dayazlıqlarının dibini göstərəcək qədər məktubu açdı. Elə buna görə də küncdəki
uzaqlaşmış dəniz, gözləri önündə uzanıb masada yolu gözlənilən yuxucul oğlan
gedirdi. Pəncərəni açanda, Aşenbaxa elə gəldi görünəndə, o hələ burda idi.
ki, körfəzdən kif qoxusu gəlir.
Oğlan şüşəli qapıdan içəri keçdi və tam
İçində bir sıxıntı baş qaldırdı. Elə o dəqiqə sükut içində zalı çəpəki addımlayıb,
burdan çıxıb getmək haqda fikirləşdi. Artıq özününkülərə tərəf üz tutdu. Qamətini necə
lap çoxdan, çox illər qabaq, sevinc dolu yaz tutmasından, dizlərinin hərəkətindən, ağ
günlərindən sonra burada onu elə indiki kimi çəkməli ayaqlarını necə atmasından onun
bir hava haqlamışdı və onda Venesiyadan yerişi təsvirə gəlməyəcək dərəcədə yüngül,
kefi pozulmuş, məyus halda qaçıb getmişdi. ürkək və eyni zamanda qürurlu görünürdü –
Məgər indi eyni darıxma azarından, masaların arxasındakı yad adamlara yanpörtü
gicgahlarında duyduğu döyüntüdən, göz boylanaraq, baxışlarını bir-iki dəfə qaldırıb-
qapaqlarının ağırlaşmasından əziyyət çəkmirdi? endirdi, uşaqlara xas utancaqlıq içində oldu-
Yer dəyişmək indi artıq çox əziyyətli idi, lakin ğundan, daha xoş təsir bağışladı. Gülümsü-
nərək, özünün zərif və qeyri-adi dilində nəsə
2016 şey yox idi. Uşaqlar nahar masasının arxasına haqda fikirləşməyə dəyməzdi. Yanılmamaq
keçmək üçün analarını gözləyir, onu ehtiramla üçün əşyalarını açıb tökməməyə qərar verdi.
Tomas Mann. Venesiyada ölüm salamlayır və zala daxil olarkən, özlərini yüksək Saat doqquzda bufetdə – holl ilə restoranın
cəmiyyətdə qəbul olunan qaydalara uyğun zalı arasındakı kiçik otaqda səhər yeməyini
aparırdılar. Lakin bütün bunlar elə dəqiq, elə yedi.
bir nəzakətlə, elə hörmətlə edilirdi ki, Aşenbaxı
qəribə bir riqqət bürüdü. Orda bir az da ləngidi Burda böyük hotellərin qürur mənbəyi olan
və sonra baş ofisiantın ona uzaq bir masa sükut bərqərar idi. Yumşaq ayaqqabı geymiş
göstərdiyi zala keçdi – yerinin polyak ailəsinin ofisiantlar səssizcə addımlayırdılar. Fincanlara
oturduğu masadan çox uzaq olduğuna içində toxunan çay qaşıqlarının səsi, pıçıltıyla deyilən
təəssüf etdi. sözlər – qulaqlara dəyən yalnız bunlar idi.
Aşenbaxın gözü ondan iki masa aralı, qapı
Yorğun, eyni zamanda həyəcanlı idi və ilə çəpəki küncdə oturmuş polyak qızlarına
darıxdırıcı yemək vaxtı başını abstrakt, hələ və onların mürəbbiyələrinə sataşdı. Əyin-
üstəlik transendental düşüncələrlə qatır, lərində göy rəngli kətandan dar, qatlama bəyaz
fikirləşirdi ki, insan gözəlliyinin yaranması yaxalıqlı, qolları manjetli paltarlar olan, kül
üçün, qanuna uyğun olanlar fərdi nəsnələrlə rəngli saçları sıx yığılmış, göz qapaqları bir
ahəng yaratmalıdır. Sonra da burdan forma qədər qızarmış qızlar şax oturmuşdu, mürəbbə
və incəsənətin ümumi problemlərinə keçdi və qabını lütfkarlıqla bir-birinə ötürürdülər. Onlar
nəhayət, belə qərara gəldi ki, fikirləri və artıq yeməyi bitirirdilər. Oğlan yanlarında de-
tapıntıları ona yuxularındakı, oyanandan sonra yildi.
tamam puç və gərəksiz olduğu aşkarlanan
dumanlı xoşbəxtlikləri xatırladır. Restorandan Aşenbax gülümsündü. “Ay səni, balaca
çıxandan sonra əyləşib tənbəki çəkdi, axşamın tənbəl! – fikirləşdi. – Sən bacılarından fərqli,
xoş rayihəsiylə dolu parkda gəzdi, yatağına istədiyin qədər yatmaq haqqını artıq
girdi, ayrılmaq mümkün olmayan dərin bir qazanmısan”. Və qəflətən kefi açıldı, öz içində
yuxuya qərq oldu və rəngarəng röyalar içində bir sitat gətirdi: “Tez-tez paltar dəyişmək,
bütün gecəni daş kimi yatdı. sakitlik və isti vanna…”
Hava ertəsi gün də düzəlmədi. Sahildən O, səhər yeməyini tələsmədən yedi,
külək əsirdi. Ağımtıl örtüyə bürünmüş səmanın zərbafta tikməli papağını əlində tutmuş
altında küt bir sükunət içində olan, üfüqləri portyenin gətirdiyi poçtla tanış oldu və pa-
cansıxıcı dərəcədə yaxın, özü isə sahildən pirosunu ağzından çıxarmadan, bir neçə
qumsal dayazlıqlarının dibini göstərəcək qədər məktubu açdı. Elə buna görə də küncdəki
uzaqlaşmış dəniz, gözləri önündə uzanıb masada yolu gözlənilən yuxucul oğlan
gedirdi. Pəncərəni açanda, Aşenbaxa elə gəldi görünəndə, o hələ burda idi.
ki, körfəzdən kif qoxusu gəlir.
Oğlan şüşəli qapıdan içəri keçdi və tam
İçində bir sıxıntı baş qaldırdı. Elə o dəqiqə sükut içində zalı çəpəki addımlayıb,
burdan çıxıb getmək haqda fikirləşdi. Artıq özününkülərə tərəf üz tutdu. Qamətini necə
lap çoxdan, çox illər qabaq, sevinc dolu yaz tutmasından, dizlərinin hərəkətindən, ağ
günlərindən sonra burada onu elə indiki kimi çəkməli ayaqlarını necə atmasından onun
bir hava haqlamışdı və onda Venesiyadan yerişi təsvirə gəlməyəcək dərəcədə yüngül,
kefi pozulmuş, məyus halda qaçıb getmişdi. ürkək və eyni zamanda qürurlu görünürdü –
Məgər indi eyni darıxma azarından, masaların arxasındakı yad adamlara yanpörtü
gicgahlarında duyduğu döyüntüdən, göz boylanaraq, baxışlarını bir-iki dəfə qaldırıb-
qapaqlarının ağırlaşmasından əziyyət çəkmirdi? endirdi, uşaqlara xas utancaqlıq içində oldu-
Yer dəyişmək indi artıq çox əziyyətli idi, lakin ğundan, daha xoş təsir bağışladı. Gülümsü-
nərək, özünün zərif və qeyri-adi dilində nəsə
