Page 17 - "Xəzər"
P. 17
ağın başının üstündən baxa-baxa, Onun başının üstündən uzaqlara baxan 17
qətiyyətlə, hətta bir az öcəşkən tərzdə dedi: qondolyer cavab verdi: 2016
– Siz Lidoya gedirsiz. – Narahat olmayın, ödəyəcəksiniz. Tomas Mann. Venesiyada ölüm
Aşenbax cavab verdi: Bunun cavabında nə demək lazım olduğu
– Əlbəttə. Lakin qondolanı ona görə kirayə artıq tamamilə aydın idi. Aşenbax demək olar
etmişdim ki, məni ancaq Müqəddəs Mark ki, avtomatik dilləndi:
meydanına çatdırsın. Orda vaporettaya – Məni istədiyim yerə aparmasanız, sizə
minəcəm. heç nə ödəməyəcəm.
– Sizə vaporettaya minmək olmaz, cənab. – Siz Lidoya getmək istəyirsiniz.
– Niyə? – Amma sizinlə yox.
– Çünki vaporettada baqaj aparmırlar. – Mən sizi daha yaxşı aparıram.
Aşenbax xatırladı ki, həqiqətən də belədir “Düz deyir, – Aşenbax düşündü və yenə
və daha dinmədi. Lakin kəskin, öcəşkən və yumşaldı. – Düzdür, sən məni yaxşı aparırsan!
xarici təbəəyə münasibətdə burda qətiyyən Əgər pulqabıma gözün düşübsə və buna görə
yolverilməz olan danışıq tərzi ona bağışlanmaz avar zərbəsiylə məni cəhənnəmə vasil etsən,
göründü. Dedi: bu, məni yaxşı apardın demək olacaq…”
– Bu mənim öz işimdir. Bəlkə mən baqa- Lakin buna bənzər heç nə baş vermədi.
jımı saxlanca verəcəm? Siz geri dönməli Əksinə, yaxınlıqda səyyar musiqiçilərlə dolu
olacaqsınız. bir qayıq göründü; qadınlar, kişilər gitara və
Araya tam sükut çökdü. Yalnız avar mandolinanın müşayiəti altında mahnı oxuya-
şappıldayır və qondolanın burnuna çırpılan oxuya, onların qondolasından əl çəkmir, onu
dalğaların küt səsi gəlirdi. Sonra yenə ötməyə çalışır, az qalırdılar qayıqları
anlaşılmaz mızıltı eşidildi: qondolyer öz-özüylə toqquşdursunlar və indi suların sükutunu
danışırdı. xaricilər üçün oxunan məxsusi italyan
Nə etmək olar? Qayıqda çox qaşqabaqlı musiqisinin sədaları pozurdu. Aşenbax
və qətiyyətli bir adamla təkbətək qalan bizim qayıqdan ona uzanan şlyapanın içinə bir
səyyah məgər öz inadında israr edə bilərdimi? əsginas atdı. Və yenə öz-özüylə qırıq-qırıq
Amma etiraz etmək fikrinə düşməsəydi, söhbət edən qondolyerin mızıltısı eşidilməyə
yumşaq yastıqların üstündə necə də kef başladı.
çəkərdi!.. Məgər bayaq bu yolun uzun, əbədi Şəhərə gedən gəminin buraxdığı izdə
olmasını arzulamırdımı? İndi ən ağıllı iş, hər yırğalana-yırğalana, nəhayət, mənzil başına
şeyi getdiyi kimi, öz axarına buraxmaqdır – çatdı. İki bələdiyyə məmuru əllərini arxalarında
bu həm də elə ən xoşagələnidir. Onun çarpazlayıb, gözlərini limandan çəkmədən,
oturacağında nəsə bir hikmət vardı – qara sahildə gəzirdilər. Aşenbax Venesiyanın bütün
örtüklu bu alçaq kreslo arxasında durmuş tərs limanlarındakı kimi əlində dəstəli qarmaq olan
qondolyerin hər avar zərbəsiylə onu elə şirin qocalardan birinin köməyiylə qondoladan
yırğalayırdı ki… düşüb, körpücüyə qədəm basdı və yanında
Cinayətkar əlinə düşdüyü barədə xırda pul tapılmadığından, ləpədöyənin düz
Aşenbaxın içinə ani olaraq dolan gizli bir böyründəki hotelə getdi ki, pulunu xırdalasın
şübhə, özünümüdafiə barədə ciddi fikirlər və qondolyerin hesabını özü bildiyi kimi versin.
oyatmadı. Ən xoşagəlməzi bunun adi Vestibüldə ona kiçik əsginaslar verdilər, o
soyğunçuluq məqsədi ilə edilməsi olardı, deyə, qayıtdı – çamadanları artıq arabaya yığılmışdı,
düşündü. Borc hissi, yaxud qürura bənzəyən qondolyer və qondola isə yoxa çıxmışdı.
bir şey onu məcbur etdi ki, özünü ələ alıb, bir – Qaçdı, – əli qarmaqlı qoca dilləndi. –
də toparlansın. Soruşdu: Pis adam idi, cənab, patentsiz işləyir! Bizdə
– Nə qədər verməli olacam sizə? bircə nəfərdir beləsi. Başqaları telefonla bura
qətiyyətlə, hətta bir az öcəşkən tərzdə dedi: qondolyer cavab verdi: 2016
– Siz Lidoya gedirsiz. – Narahat olmayın, ödəyəcəksiniz. Tomas Mann. Venesiyada ölüm
Aşenbax cavab verdi: Bunun cavabında nə demək lazım olduğu
– Əlbəttə. Lakin qondolanı ona görə kirayə artıq tamamilə aydın idi. Aşenbax demək olar
etmişdim ki, məni ancaq Müqəddəs Mark ki, avtomatik dilləndi:
meydanına çatdırsın. Orda vaporettaya – Məni istədiyim yerə aparmasanız, sizə
minəcəm. heç nə ödəməyəcəm.
– Sizə vaporettaya minmək olmaz, cənab. – Siz Lidoya getmək istəyirsiniz.
– Niyə? – Amma sizinlə yox.
– Çünki vaporettada baqaj aparmırlar. – Mən sizi daha yaxşı aparıram.
Aşenbax xatırladı ki, həqiqətən də belədir “Düz deyir, – Aşenbax düşündü və yenə
və daha dinmədi. Lakin kəskin, öcəşkən və yumşaldı. – Düzdür, sən məni yaxşı aparırsan!
xarici təbəəyə münasibətdə burda qətiyyən Əgər pulqabıma gözün düşübsə və buna görə
yolverilməz olan danışıq tərzi ona bağışlanmaz avar zərbəsiylə məni cəhənnəmə vasil etsən,
göründü. Dedi: bu, məni yaxşı apardın demək olacaq…”
– Bu mənim öz işimdir. Bəlkə mən baqa- Lakin buna bənzər heç nə baş vermədi.
jımı saxlanca verəcəm? Siz geri dönməli Əksinə, yaxınlıqda səyyar musiqiçilərlə dolu
olacaqsınız. bir qayıq göründü; qadınlar, kişilər gitara və
Araya tam sükut çökdü. Yalnız avar mandolinanın müşayiəti altında mahnı oxuya-
şappıldayır və qondolanın burnuna çırpılan oxuya, onların qondolasından əl çəkmir, onu
dalğaların küt səsi gəlirdi. Sonra yenə ötməyə çalışır, az qalırdılar qayıqları
anlaşılmaz mızıltı eşidildi: qondolyer öz-özüylə toqquşdursunlar və indi suların sükutunu
danışırdı. xaricilər üçün oxunan məxsusi italyan
Nə etmək olar? Qayıqda çox qaşqabaqlı musiqisinin sədaları pozurdu. Aşenbax
və qətiyyətli bir adamla təkbətək qalan bizim qayıqdan ona uzanan şlyapanın içinə bir
səyyah məgər öz inadında israr edə bilərdimi? əsginas atdı. Və yenə öz-özüylə qırıq-qırıq
Amma etiraz etmək fikrinə düşməsəydi, söhbət edən qondolyerin mızıltısı eşidilməyə
yumşaq yastıqların üstündə necə də kef başladı.
çəkərdi!.. Məgər bayaq bu yolun uzun, əbədi Şəhərə gedən gəminin buraxdığı izdə
olmasını arzulamırdımı? İndi ən ağıllı iş, hər yırğalana-yırğalana, nəhayət, mənzil başına
şeyi getdiyi kimi, öz axarına buraxmaqdır – çatdı. İki bələdiyyə məmuru əllərini arxalarında
bu həm də elə ən xoşagələnidir. Onun çarpazlayıb, gözlərini limandan çəkmədən,
oturacağında nəsə bir hikmət vardı – qara sahildə gəzirdilər. Aşenbax Venesiyanın bütün
örtüklu bu alçaq kreslo arxasında durmuş tərs limanlarındakı kimi əlində dəstəli qarmaq olan
qondolyerin hər avar zərbəsiylə onu elə şirin qocalardan birinin köməyiylə qondoladan
yırğalayırdı ki… düşüb, körpücüyə qədəm basdı və yanında
Cinayətkar əlinə düşdüyü barədə xırda pul tapılmadığından, ləpədöyənin düz
Aşenbaxın içinə ani olaraq dolan gizli bir böyründəki hotelə getdi ki, pulunu xırdalasın
şübhə, özünümüdafiə barədə ciddi fikirlər və qondolyerin hesabını özü bildiyi kimi versin.
oyatmadı. Ən xoşagəlməzi bunun adi Vestibüldə ona kiçik əsginaslar verdilər, o
soyğunçuluq məqsədi ilə edilməsi olardı, deyə, qayıtdı – çamadanları artıq arabaya yığılmışdı,
düşündü. Borc hissi, yaxud qürura bənzəyən qondolyer və qondola isə yoxa çıxmışdı.
bir şey onu məcbur etdi ki, özünü ələ alıb, bir – Qaçdı, – əli qarmaqlı qoca dilləndi. –
də toparlansın. Soruşdu: Pis adam idi, cənab, patentsiz işləyir! Bizdə
– Nə qədər verməli olacam sizə? bircə nəfərdir beləsi. Başqaları telefonla bura
