Page 90 - "Xəzər"
P. 90
yir; müvəkkil onların evinin yanından tez- dan sonra Akaki Akakiyeviçin müsibətinə
tez keçir, hər bazar günü kilsəyə gedib gülənlər də tapıldı, amma çoxu mütəəs-
ibadət eləyir; hamıyla xoş davranır, hiss sir olmuşdu. Dərhal onun üçün pul topla-
olunur ki, ürəyiyumşaq, rəhmdil adamdır. maq qərarına gəldilər, amma çox cüzi
Akaki Akakiyeviç qarının sözlərini din- məbləğ toplandı. Çünki son günlərdə mə-
lədikdən sonra ayağını sürüyə-sürüyə öz murlar əməlli-başlı xərcə düşmüşdülər –
otağına keçdi. Sabahı dirigözlü açdı – direktorun portretini və şöbə müdirinin
onun nə çəkdiyini, nələr hiss etdiyini sözlə təklifi ilə hansısa kitabı (müdirin dostu-
ifadə etmək çətindir. Bunu yalnız başqa- nun əsərini) almaq üçün xeyli pulun ba-
larının düşdüyü vəziyyəti təsəvvürünə gə- şından keçməli olmuşdular. Beləliklə, çox
tirənlər bilər. O, səhər tezdən müvəkkilin az pul toplandı. Akaki Akakiyeviçə ürəyi
yanına yollandı: dedilər ki, hələ yatır. Ge- yanan məmurlardan biri, heç olmasa, fay-
dib, saat onda gəldi: “yatır” – dedilər; sa- dalı məsləhətlə kömək etmək üçün dedi
at on birdə gələndə isə müvəkkil harasa ki, yaxşısı budur, o, kvartal nəzarətçisinə
çıxıb-getmişdi. Akaki Akakiyeviç nahar müraciət etməsin. Çünki rəhbərliyin gözünə
vaxtı gəldi, amma onu kandardan içəri girməyə çalışan nəzarətçi, bəlkə də, han-
90 buraxmaq istəmədilər – soruşdular ki, nə sı yollasa şineli tapacaq, amma bu halda
baş verib, onu buraya gətirən nədir, niyə Akaki Akakiyeviç şinelin ona məxsus ol-
2017 gəlib? Akaki Akakiyeviç ömründə ilk dəfə duğunu bildirən dəlil-sübut təqdim etmə-
iki ayağını bir başmağa dirəyib inad etdi. lidir. Әks halda, polis şineli ona qaytar-
Dedi ki, müvəkkillə şəxsən görüşməlidir, maycaq. Әn yaxşısı bir böyük adama
heç kəsin ixtiyarı yoxdur ona mane ol- ağız açmaqdır: bu böyük adam lazımi
sun, çünki departamentdən tapşırıqla gə- şəxslərlə əlaqə saxlayar, onlarla danışar,
lib, onu içəri buraxmasalar, şikayət edə- işi tezləşdirər. Әlacsız qalan Akaki Akaki-
cək, onda qoy özlərindən küssünlər. Mir- yeviç böyük adama minnətçi düşməyi qə-
zələr bu sözlərin müqabilində heç nə de- rara aldı. Bu böyük adam kim idi, hansı
məyə cəsarət etmədilər, onlardan biri işin yiyəsi idi – bunu hələ də bilən yoxdur.
müvəkkili çağırmağa getdi. Müvəkkil şi- Yalnız bir şey məlumdur ki, böyük adam
nelin qarət edilməsi haqqında əhvalatı lap təzəlikcə böyük adam olmuşdu, ona
qəribə qarşıladı. qədər kiçik adam idi. Doğrudur, başqala-
O, əsas məqama diqqət yetirmək əvə- rının vəzifəsinə, mövqeyinə baxanda onu
zinə, Akaki Akakiyeviçi sorğu-suala tut- elə indi də “böyük adam” saymaq olmaz-
Nikolay Qoqol. Şinel du: evə niyə gec qayıtdığını, hansısa əx- dı. Amma başqalarının xırda, əhəmiyyət-
laqsızlıq yuvasına baş çəkib-çəkmədiyini siz saydığı şeyləri öz gözündə böyüdən
soruşdu. Belə ki, şinelin məsələsinə ba- adamlar həmişə tapılır. Düzdür, haqqın-
xılıb-baxılmayacağını kəsdirə bilməyən da danışdığımız şəxsin özü də vacib
Akaki Akakiyeviç müvəkkilin yanından ta- adam olduğunu göstərmək və öz qiymə-
mamilə pərt olmuş halda çıxdı. O gün hə- tini artırmaq üçün əlindən gələni edirdi:
yatında ilk dəfə işə getmədi. Ertəsi gün məsələn, o, işə gələndə aşağı vəzifəli
idarəyə gələndə rəngi ağappaq idi, əy- məmurlar onu pilləkəndə qarşılamalı idi-
nindəki köhnə kapot əvvəlkindən də pis lər; birbaşa onun qəbuluna düşə bilməz-
gündəydi. Doğrudur, məsələdən hali olan- din, bunun üçün ciddi qaydalar qoyul-
tez keçir, hər bazar günü kilsəyə gedib gülənlər də tapıldı, amma çoxu mütəəs-
ibadət eləyir; hamıyla xoş davranır, hiss sir olmuşdu. Dərhal onun üçün pul topla-
olunur ki, ürəyiyumşaq, rəhmdil adamdır. maq qərarına gəldilər, amma çox cüzi
Akaki Akakiyeviç qarının sözlərini din- məbləğ toplandı. Çünki son günlərdə mə-
lədikdən sonra ayağını sürüyə-sürüyə öz murlar əməlli-başlı xərcə düşmüşdülər –
otağına keçdi. Sabahı dirigözlü açdı – direktorun portretini və şöbə müdirinin
onun nə çəkdiyini, nələr hiss etdiyini sözlə təklifi ilə hansısa kitabı (müdirin dostu-
ifadə etmək çətindir. Bunu yalnız başqa- nun əsərini) almaq üçün xeyli pulun ba-
larının düşdüyü vəziyyəti təsəvvürünə gə- şından keçməli olmuşdular. Beləliklə, çox
tirənlər bilər. O, səhər tezdən müvəkkilin az pul toplandı. Akaki Akakiyeviçə ürəyi
yanına yollandı: dedilər ki, hələ yatır. Ge- yanan məmurlardan biri, heç olmasa, fay-
dib, saat onda gəldi: “yatır” – dedilər; sa- dalı məsləhətlə kömək etmək üçün dedi
at on birdə gələndə isə müvəkkil harasa ki, yaxşısı budur, o, kvartal nəzarətçisinə
çıxıb-getmişdi. Akaki Akakiyeviç nahar müraciət etməsin. Çünki rəhbərliyin gözünə
vaxtı gəldi, amma onu kandardan içəri girməyə çalışan nəzarətçi, bəlkə də, han-
90 buraxmaq istəmədilər – soruşdular ki, nə sı yollasa şineli tapacaq, amma bu halda
baş verib, onu buraya gətirən nədir, niyə Akaki Akakiyeviç şinelin ona məxsus ol-
2017 gəlib? Akaki Akakiyeviç ömründə ilk dəfə duğunu bildirən dəlil-sübut təqdim etmə-
iki ayağını bir başmağa dirəyib inad etdi. lidir. Әks halda, polis şineli ona qaytar-
Dedi ki, müvəkkillə şəxsən görüşməlidir, maycaq. Әn yaxşısı bir böyük adama
heç kəsin ixtiyarı yoxdur ona mane ol- ağız açmaqdır: bu böyük adam lazımi
sun, çünki departamentdən tapşırıqla gə- şəxslərlə əlaqə saxlayar, onlarla danışar,
lib, onu içəri buraxmasalar, şikayət edə- işi tezləşdirər. Әlacsız qalan Akaki Akaki-
cək, onda qoy özlərindən küssünlər. Mir- yeviç böyük adama minnətçi düşməyi qə-
zələr bu sözlərin müqabilində heç nə de- rara aldı. Bu böyük adam kim idi, hansı
məyə cəsarət etmədilər, onlardan biri işin yiyəsi idi – bunu hələ də bilən yoxdur.
müvəkkili çağırmağa getdi. Müvəkkil şi- Yalnız bir şey məlumdur ki, böyük adam
nelin qarət edilməsi haqqında əhvalatı lap təzəlikcə böyük adam olmuşdu, ona
qəribə qarşıladı. qədər kiçik adam idi. Doğrudur, başqala-
O, əsas məqama diqqət yetirmək əvə- rının vəzifəsinə, mövqeyinə baxanda onu
zinə, Akaki Akakiyeviçi sorğu-suala tut- elə indi də “böyük adam” saymaq olmaz-
Nikolay Qoqol. Şinel du: evə niyə gec qayıtdığını, hansısa əx- dı. Amma başqalarının xırda, əhəmiyyət-
laqsızlıq yuvasına baş çəkib-çəkmədiyini siz saydığı şeyləri öz gözündə böyüdən
soruşdu. Belə ki, şinelin məsələsinə ba- adamlar həmişə tapılır. Düzdür, haqqın-
xılıb-baxılmayacağını kəsdirə bilməyən da danışdığımız şəxsin özü də vacib
Akaki Akakiyeviç müvəkkilin yanından ta- adam olduğunu göstərmək və öz qiymə-
mamilə pərt olmuş halda çıxdı. O gün hə- tini artırmaq üçün əlindən gələni edirdi:
yatında ilk dəfə işə getmədi. Ertəsi gün məsələn, o, işə gələndə aşağı vəzifəli
idarəyə gələndə rəngi ağappaq idi, əy- məmurlar onu pilləkəndə qarşılamalı idi-
nindəki köhnə kapot əvvəlkindən də pis lər; birbaşa onun qəbuluna düşə bilməz-
gündəydi. Doğrudur, məsələdən hali olan- din, bunun üçün ciddi qaydalar qoyul-