Page 22 - "Xəzər"

layın” məlumat kitabçasını öyrənmək üçün riclərin yanında eşikağası vəzifəsinə baş-

saatlar itirilmişdi. ladığım vaxt onu ilk dəfə görməyə gələn-

Son nəticədə üzərimizə düşəcək mə- də həmin əhvalatı bir də təkrar eləmişdi.

suliyyəti başqalarının üstünə atmağa ça- Bu əhvalatın atam üçün çox şey demək

lışmıram, ancaq qeyd eləmək lazımdır ki, olduğu aydındı. Onun nəslindən olan

bəzi ağalar bu təsirin genişlənməsinə bir adamlar, bizdən fərqli olaraq, hər şeyi

xeyli imkan yaratdılar. Bu haqda danış- müzakirə etməyə öyrəşməmişdilər; hə-

maq nə qədər kədərli olsa da, deyəsən, min əhvalatı təkrar eləməklə atam sanki

son vaxtlar xeyli ev, o cümlədən, əsilli- seçdiyi peşəyə tənqidi yanaşırdı və bu

nəsilli evlər ortaya çıxıb ki, bir-biri ilə yarı- nöqteyi-nəzərdən əhvalat onun düşüncə
şa girib, hətta qonaqları qarşısında öz tərzini anlamaq üçün bir vasitə ola bilər.
Bu əhvalat, görünür, həyatdan götü-
eşikağalarının bu mənasız mükəmməlli-
yini “tərifləyirlər”. Qəbullar zamanı eşika- rülüb və öz ağası ilə Hindistana gedən,
ğalarını əhliləşdirilmiş meymun kimi çıxış uzun illər orada işləyən, yerli xidmətçilərə
elətdirdiklərini misal çəkə bilərəm ki, bu də, İngiltərədə olduğu kimi, eyni tələbkar-
da təəssüf doğurur! Eşikağasını qonaq- lıqla yanaşan eşikağasının dilindən danı-
şılır. Bir dəfə həmin eşikağası yemək ota-
22 ların qarşısına çıxarıb – buna özüm şa- ğına girir, yəqin, nahar süfrəsinin hazır
2017 hid olmuşam – “Epsomdakı cıdırda filan olub-olmadığını yoxlamaq istəyirmiş və
ildə kim qalib gəlib” kimi suallar yağdır- bu vaxt stolun altında bir şirin özü üçün
maq adət halını almışdı, sanki eşikağası rahatca uzandığını görür. Eşikağası bar-
yox, müzik-hollda çıxış edən təlxəkdir. maqlarının ucunda otaqdan çıxır, qapını

Atamın nəsli, xoşbəxtlikdən, bizim pe- örtməyi unutmur və özünü itirmədən, təm-
şə dəyərlərinin bu cür təhrif olunduğunu kinlə ağanın qonaqlarla çay içdiyi qonaq
görmədi. Lüğətinin kasadlığına, geniş eru- otağına gedir. Nəzakətlə boğazını arıtla-
disiyasının olmadığına baxmayaraq, evin yıb, ağanın diqqətini özünə çəkir və qula-
nümunəvi saxlanması barədə lazım olan- ğına pıçıldayır:
ları bilməkdən savayı, Heys Cəmiyyəti-
Kazuo İsiquro. O günlərdən qalanlar – Çox təəssüf eləyirəm, ser, ancaq
nin diktə etdiyi kimi, atamın yaşının sinni yemək otağında, deyəsən, şir peyda olub.
vaxtında “tutduğu vəzifəyə uyğun ləya- Onikimillimetrlikdən istifadə etməyə ica-

qət” sahibi olduğunu təkidlə deyirəm. Be- zə verərsinizmi?

lə ki, mənim gözümdə atamı məhz nəyin Deyilənə görə, bir neçə dəqiqədən

görkəmli şəxsiyyət etdiyini sizə izah elə- sonra ağa və qonaqlar tüfəngdən açılan

yə bilsəm, ola bilsin, “ləyaqət” anlayışımı üç güllə səsi eşidirlər. Hadisədən bir

da necə başa düşdüyümü ifadə eləmiş müddət keçəndən sonra eşikağası yenə

olaram. qonaq otağına gələndə – çaynikdə dəmi

Atamın illər boyu danışmaqdan bez- təzələmək üçün – ağa hər şeyin qayda-

mədiyi bir əhvalat var. Onu həmkarlarına sında olub-olmadığını soruşur.

necə danışdığı hələ uşaqlıqdan yadım- – Qaydasındadır, ser, minnətdaram, –

dadır; nəzarəti altında lakey işləməyə deyir, – nahar vaxtında süfrəyə veriləcək

başlayanda da eşitmişəm. Yadımdadır, və məmnuniyyətlə bildirirəm ki, həmin

Oksfordşir qraflığında, Olşotda nisbətən vaxta qədər bir az əvvəlki hadisədən heç

kiçik evləri olan mister və missis Maqe- bir iz qalmayacaq.