Page 173 - "Xəzər"
P. 173
dırır, orada çırağın zəif şölələri güclə Ancaq pəhrizin müalicəvi olduğunu 173
seçilən mebellə dolu bir zülmətlə mübari- bildiklərindən həkimin zəifliyi onları qor- 2017
zə aparırdı. Həkim Mariyanı sevirdi, am- xutmurdu.
ma əlləri ondan üzülmüşdü: bu sevgisi Fransua Moriak. Sevgi səhrası
ölülərin bizə olan məhəbbətinə oxşayırdı. – Yemək istəyərdin, hə?..
Bu sevgi gəncliyindən bəri aludə olduğu Zəifliyindən yenə özünü uşaq kimi hiss
hər şeyi özündə birləşdirirdi... Keçdiyi yo- edirdi. Qadınlar yavaşdan söhbət edər-
la baxanda inanırdı ki, onu hər zaman kən həkimin qulağna bir ad dəydi. Soruş-
bürüyən, əzablarından yenicə qurtulduğu du:
hisslərdi. O, yaşadığı iztirabları yenidən – O gənc xanım Malişek deyilmi?
bərpa edə, demək olar ki, həmişə cavab- – Deməli, bizə qulaq asırsan? Mən
sız qalan sevgilərinin ünvanlarını sadala- elə bilirdim, yatmısan... Yox, Malişek bal-
ya bilərdi... Axı haçansa o da cavan ol- dızıdı, soyadı Martendi.
muşdu... Yox, Mariya Krossdan onu tək- Basklar gələndə həkim yatmışdı; yal-
cə yaş həddi ayırmırdı, heç iyirmi beş nız onların örtülən qapısının səsini eşi-
yaşda da özüylə bu qadın arasındakı səh- dəndə gözlərini açdı. Sonra anası toxu-
ranı adlamağa qadir deyildi. Raymon yaş- duğunu yığışdırıb ağır-ağır qalxdı, onun
da olanda, kolleci qurtaran kimi ümidsiz alnından, boynundan, gözündən öpüb de-
bir sevgiyə qapıldığını yadına saldı. Hər di:
dəfə həsrətində olduğunu özünə cəlb edə – Qızdırman yoxdu...
bilmək sarıdan yarımçıq uğur qazananda Xanlm Kurrejlə ikilikdə qalanda isə ar-
və yaxınlaşıb görəndə ki, sevdiyi miskin, vadı giley-güzara başladı:
dəyərsiz, hisslərinə, iztirablarına qətiyyən – Raymon yenə axırıncı tramvayla
uyğun gəlməyənin biridi – ayrılırdı. Yox, Bordoya gedib. Tanrı bilir, saat neçədə
ölənə qədər taleyinə yazılmış yalqızlığı- qayıdacaq. Bu gün sifəti birtəhər idi...
nın səbəbini güzgüdə axtarmamalıydı. Adam baxanda diksinirdi... Ona Yeni ilə
Başqa kişilər də atası kimi (şübhəsiz, görə verilən pulları xərcləyəndən sonra
Raymon da yaşlaşanda belə olacaq) qo- üstümüzə borc yığacaq... Bəlkə də, artıq
calana qədər öz təbiətlərinə sadiq qalır, yığıb...
amma o, lap gənc yaşlarından taleyin Həkim astadan dedi:
yazdığı yalqızlığa boyun əymişdi. – Bizim balaca Raymonun... artıq on
doqquz yaşı var... – Bordonun küçələri-
Qadınların hər ikisi yemək otağına na- nin gecələr kimsəsiz olmasını düşünüb
hara düşəndə həkimin qulaqlarına sanki köksünü ötürdü; bir axşam küçədə sərilib
uşaqlıq illərinin səsləri gəldi: qaşığın boş- qalmış matros meyitinə ayağının ilişib
qaba dəyib cingildəməsi... amma yarpaq- büdrədiyi yadına düşdü: meyitin sinəsi,
ların qaranlıqdakı pıçıltıları, cırcıramala- üzü çaxır və qanla doluydu.
rın cırıldaması, yağışın yağmasından Yuxarı mərtəbədən addım səsləri gə-
məmnun olan qurbağaların səsi qəlbinə lirdi. Bu zaman həyətdəki daxmanın ya-
daha yaxın idi. Anasıyla arvadı yenidən nındakı it durmadan hürməyə başladı.
qayıtdı: Xanım Kurrej dinşədi:
– Kimsə gəlir... Raymon olmaz, – de-
– Yəqin, çox zəifləmisən. di, – yoxsa it dərhal səsini kəsərdi.
– Sənin yerində olsaydım, heç ayaq
üstə dura bilməzdim, – dedilər.
seçilən mebellə dolu bir zülmətlə mübari- bildiklərindən həkimin zəifliyi onları qor- 2017
zə aparırdı. Həkim Mariyanı sevirdi, am- xutmurdu.
ma əlləri ondan üzülmüşdü: bu sevgisi Fransua Moriak. Sevgi səhrası
ölülərin bizə olan məhəbbətinə oxşayırdı. – Yemək istəyərdin, hə?..
Bu sevgi gəncliyindən bəri aludə olduğu Zəifliyindən yenə özünü uşaq kimi hiss
hər şeyi özündə birləşdirirdi... Keçdiyi yo- edirdi. Qadınlar yavaşdan söhbət edər-
la baxanda inanırdı ki, onu hər zaman kən həkimin qulağna bir ad dəydi. Soruş-
bürüyən, əzablarından yenicə qurtulduğu du:
hisslərdi. O, yaşadığı iztirabları yenidən – O gənc xanım Malişek deyilmi?
bərpa edə, demək olar ki, həmişə cavab- – Deməli, bizə qulaq asırsan? Mən
sız qalan sevgilərinin ünvanlarını sadala- elə bilirdim, yatmısan... Yox, Malişek bal-
ya bilərdi... Axı haçansa o da cavan ol- dızıdı, soyadı Martendi.
muşdu... Yox, Mariya Krossdan onu tək- Basklar gələndə həkim yatmışdı; yal-
cə yaş həddi ayırmırdı, heç iyirmi beş nız onların örtülən qapısının səsini eşi-
yaşda da özüylə bu qadın arasındakı səh- dəndə gözlərini açdı. Sonra anası toxu-
ranı adlamağa qadir deyildi. Raymon yaş- duğunu yığışdırıb ağır-ağır qalxdı, onun
da olanda, kolleci qurtaran kimi ümidsiz alnından, boynundan, gözündən öpüb de-
bir sevgiyə qapıldığını yadına saldı. Hər di:
dəfə həsrətində olduğunu özünə cəlb edə – Qızdırman yoxdu...
bilmək sarıdan yarımçıq uğur qazananda Xanlm Kurrejlə ikilikdə qalanda isə ar-
və yaxınlaşıb görəndə ki, sevdiyi miskin, vadı giley-güzara başladı:
dəyərsiz, hisslərinə, iztirablarına qətiyyən – Raymon yenə axırıncı tramvayla
uyğun gəlməyənin biridi – ayrılırdı. Yox, Bordoya gedib. Tanrı bilir, saat neçədə
ölənə qədər taleyinə yazılmış yalqızlığı- qayıdacaq. Bu gün sifəti birtəhər idi...
nın səbəbini güzgüdə axtarmamalıydı. Adam baxanda diksinirdi... Ona Yeni ilə
Başqa kişilər də atası kimi (şübhəsiz, görə verilən pulları xərcləyəndən sonra
Raymon da yaşlaşanda belə olacaq) qo- üstümüzə borc yığacaq... Bəlkə də, artıq
calana qədər öz təbiətlərinə sadiq qalır, yığıb...
amma o, lap gənc yaşlarından taleyin Həkim astadan dedi:
yazdığı yalqızlığa boyun əymişdi. – Bizim balaca Raymonun... artıq on
doqquz yaşı var... – Bordonun küçələri-
Qadınların hər ikisi yemək otağına na- nin gecələr kimsəsiz olmasını düşünüb
hara düşəndə həkimin qulaqlarına sanki köksünü ötürdü; bir axşam küçədə sərilib
uşaqlıq illərinin səsləri gəldi: qaşığın boş- qalmış matros meyitinə ayağının ilişib
qaba dəyib cingildəməsi... amma yarpaq- büdrədiyi yadına düşdü: meyitin sinəsi,
ların qaranlıqdakı pıçıltıları, cırcıramala- üzü çaxır və qanla doluydu.
rın cırıldaması, yağışın yağmasından Yuxarı mərtəbədən addım səsləri gə-
məmnun olan qurbağaların səsi qəlbinə lirdi. Bu zaman həyətdəki daxmanın ya-
daha yaxın idi. Anasıyla arvadı yenidən nındakı it durmadan hürməyə başladı.
qayıtdı: Xanım Kurrej dinşədi:
– Kimsə gəlir... Raymon olmaz, – de-
– Yəqin, çox zəifləmisən. di, – yoxsa it dərhal səsini kəsərdi.
– Sənin yerində olsaydım, heç ayaq
üstə dura bilməzdim, – dedilər.
