Page 142 - "Xəzər" 4/2016

maq üçün imkanın çatan bütün ehtiyat ədalətsizliyi də həzm etmək iqtidarında

tədbirlərindən istifadə etmək əvəzinə, deyil. Axı milyonçu atanın oğlu hansı

oturub, bəri başdan onlar üçün yas tutmağa haqla “milyonçu oğlu” olur?

bənzəyir. – Üç tarixi qəbulolunmazlıq:

a) siyasi azadlığın məhdudlaşdırıl-

Paxıllıq masının qəbuledilməzliyi;

b) irrasional ictimai kastalaşma siste-

– Bizdən varlıların nələri olduğu və minin qəbuledilməzliyi;

bizdən yoxsulların nələri olmadığı haqda c) dəhşətli maddi qeyri-bərabərliyin

məlumatlar heç vaxt indiki qədər geniş qəbuledilməzliyi.

yayılmayıb. Bax ona görə də əvvəllər heç Birinci qəbuledilməzlik Fransa inqilabı

paxıllıq da bu qədər yayılmamışdı. Paxıllıq ilə bir yerdə yaranıb; ikincisi indi inkişaf

başqalarında olanlara yiyələnmək arzusu mərhələsini yaşayır; üçüncüsü hələ yaran-

və qısqanc bədxahlıqdır, yəni səndə maqdadır.

olanların başqalarına da qismət olmasını – Bizim başa düşdüyümüz azad

arzulamamaqdır. sahibkarlığın mahiyyəti odur ki, insana

142 – Hər kəsin öz mifik xoşbəxt şəxsi var – özünün istədiyi qədər varlı olmaq imkanı

müdrik, dahi, müqəddəs, gözəl və verir. Bu, azad sahibkarlıq deyil, azad
2016 çoxlarında olmayan bütün digər ləyaqətli, vampirlikdir.

nadir keyfiyyətlərə malik birisi. İyirminci – İyirminci əsrin ən böyük tənliyi belədir:

əsrin xoşbəxt adamı pullu adamdır. Çünki mən bərabərdir sən. İyirminci əsrin ən

bizim Axirət həyatına – hamının öz əməl- böyük paxıllığı isə belədir: mən səndən

lərinin mükafatını alacağı gələcək həyata kiçiyəm.

inamımız indiki həyatımızda xeyirxahlıq – Hər şey kimi, bu qarşısıalınmaz pa-

etmək bacarığımızı inkişaf etdirməyə nail xıllıq, dünya sərvətlərinin bərabər paylan-

olmağımızdan qat-qat tez məhv oldu. masına yönəlmiş yandırıcı arzu özünün

– Biz anadangəlmə ağıllı, gözəl, hətta kifayət qədər mənfəətpərəst tətbiqini tapır.

böyüklük əlamətləri ilə dünyaya gələ bilərik. Bunun tətbiqi aydındır: o, cəmiyyəti “soyuq

Amma pul tamam başqa şeydir. Biz belə müharibənin” elə bir formasına vadar edir

deyirik: “O, varlı doğulub”, amma məhz ki, onların sərvəti ən varlı ölkələrdən fışqırtı

bu, tam istisna, qeyri-mümkün bir şeydir. ilə fəvvarə vursun – həm hərfi, həm meta-

Ola bilər ki, həmin adam varlı ailədə forik mənada.

Con Faulz. Aristos anadan olub, valideynləri varlı imiş. Anadan – Hər bir mənfəətpərəstliyin qüsuru

ağıllı və gözəl doğulmaq olar, varlı yox. özündə dünənki günün toxumlarını qoru-

Qısası, sərvət bölgüsünü ağıl, gözəllik və masındadır. İndiki paxıllığın isə iki qüsuru

paxıllıq doğuran başqa keyfiyyətlərin var. Birincisi, o, belə bir müddəaya söykənir

bölgüsündən fərqləndirmək mümkündür. ki, guya sərvətli ilə xoşbəxt sinonimdir.

Və burada paxıllıq üçün geniş fəaliyyət Və bu, təxminən, elədir – kapitalist cəmiy-

imkanı açılır. İnsanın yaşadığı situasiya yətində elədir; lakin əşyaların öz təbiətinə

onsuz da çoxlarının gözündə dəhşətli qalanda, elə deyil. Bu, sadəcə, kapitalist

dərəcədə ədalətsizdir və üstəlik, sərvətin cəmiyyətinin təbiətindədir; onun təməl

qeyri-bərabər bölgüsü kimi lap dəhşətli postulatı belədir: sərvət xoşbəxtliyin yeganə