Page 116 - "Xəzər" 4/2016
P. 116
stəkan çay içəndən sonra səhər ibadətinə uşaqlıqda gördüyü bütün bu şeylər tam
qədər yatmağa getdi: təmiz hava və iş aydınlığı ilə onun gözləri önündə canlandı.
onu əldən salmışdı. Dünən gecə olduğu kimi, yenə də
– Sən də yıxıl yat, – o, maşinistə məs- qulağına, köməyə çağıran çığırtı gəldi.
ləhət verdi. – Bəsdi dayça kimi ora-bura Aleksey Stepanoviç gözlərini qaranlığa
çapdın. Müdirin yanına gedəcəksən? zillədi, elə diqqətlə, gərginliklə baxıb dinlədi
– Gedəcəm. ki, qulaqları guppuldamağa başladı, amma
– Bax belə. çığırtı bir daha eşidilmədi.
Aleksey Stepanoviç əllərini başının “Yenə qulağım məni aldadıb”, – Aleksey
arxasına qoyub yatağına uzandı, amma Stepanoviç elə bunu fikirləşmişdi ki, birdən
bir neçə dəqiqədən sonra sıçrayıb ayağa yaşıl dəmiryol fənərinin yandığı həmin
qalxdı. Nəsə onu yenə açıqlığa çəkirdi, yerdə, aşağıda zəif, titrək bir işıq dəydi
bu möhtəşəm günü ən başlanğıcından – gözünə və o dəqiqə də söndü. Və maşinist
gecədən və kədərli xəyallardan duman- hələ bu gün səhər gördüyü o tənha qara
lanmış gözlərinə gün işığı düşən həmin o damı, bu damın altındakıların çarəsizlikləri
andan yenidən yaşamaq istəyirdi. ilə bağlı düşündüklərini – səhər ağlından
116 Aleksey Stepanoviç kiçik qalereyaya keçən, amma günorta artıq unutduğu
2016 çıxanda artıq isti, sakit, səssizliklə dolu həmin o fikri xatırladı.
bir gecə idi. Su qayıqları yırğalayıb şappıl- Nikita yuxulu-yuxulu Aleksey Stepano-
dadırdı və ulduzlar onun ləpələnən sət- viçi başından elədi və o, balaca qayıqla
hində titrəşirdilər. Dünya daha geniş, daha oraya tək getmək qərarına gəldi. Aleksey
böyük olmuşdu və dupduru qaranlığa Stepanoviç əmin idi ki, su altında qalan
uzanan suyun ucu-bucağı görünmürdü. evdə artıq adam yoxdur; ancaq onun
Qəsəbə tamam gözdən itmişdi, yalnız qulağının səhv eşitdiyi və ya, həqiqətən
uzaqdakı şəhər çayda ulduzların cansız də, həmin çığırtıda elə əlacsızlıq və kədər
parıltısına bənzəməyən gur işıqları ilə vardı ki, o, çağırışa hay verməmək
sayrışırdı. Körpü tərəfdən faytonun güc- iqtidarında deyildi. Axına qarşı üzmək
bəlayla eşidilən taqqıltısı gəldi və dərhal lazım gəldi və Aleksey Stepanoviçi bir
Leonid Andreyev. Çay kənarında da kəsildi, sanki dayandı, ya da tinə neçə dəqiqənin içində tər basdı. Çayın
döndü; amma onun əks-sədası hələ bir ortasında axın aşağı çəkdi, ancaq o, güclə
xeyli duyuldu. Solda, indi görünməz olan qayığı düzəltdi və suyun onu apardığı
körpü tərəfdə, aşağı enmiş ulduza oxşayan qəsəbə küçəsində toxdadı. İndi çardaqlar
kiçik yaşıl işıq yanırdı. Aleksey Stepanoviç qəmli, lal-dinməz və qapqara idilər, hətta
məhəccərlərə dirsəkləndi və bir xeyli canlı böyük tabutların qapaqları kimi bir az
insanları, bayramöncəsi xoş qayğıları, qorxunc görünürdülər. Həm də müəmmalı,
qaçhaqaçı duyduğu şəhərə baxdı. Yuyul- sirli, pıçıltı və güc-qüvvə ilə dolu olan
muş döşəmələrindən nəm iyi gələn qapqara çay da qorxunc idi. Su sanki
yığışdırılmış rahat otaqlar, ağ kisəyi Aleksey Stepanoviçlə mübarizə aparırdı,
pərdələr, parıldayan ikonalar önündəki avarları onun əlindən qapıb alır və hədə-
kiçik qırmızı və yaşıl çıraqlar, özlərinin ən ləyirmişcəsinə sevincək bir tərzdə qayığın
yaxşı paltarlarını geyinən insanların düz burnunun ucunda şırıldayırdı. Suya
təmkinli, şən danışıqları – bir sözlə, qərq olmuş kabus bağçaların içi ilə sahil-
qədər yatmağa getdi: təmiz hava və iş aydınlığı ilə onun gözləri önündə canlandı.
onu əldən salmışdı. Dünən gecə olduğu kimi, yenə də
– Sən də yıxıl yat, – o, maşinistə məs- qulağına, köməyə çağıran çığırtı gəldi.
ləhət verdi. – Bəsdi dayça kimi ora-bura Aleksey Stepanoviç gözlərini qaranlığa
çapdın. Müdirin yanına gedəcəksən? zillədi, elə diqqətlə, gərginliklə baxıb dinlədi
– Gedəcəm. ki, qulaqları guppuldamağa başladı, amma
– Bax belə. çığırtı bir daha eşidilmədi.
Aleksey Stepanoviç əllərini başının “Yenə qulağım məni aldadıb”, – Aleksey
arxasına qoyub yatağına uzandı, amma Stepanoviç elə bunu fikirləşmişdi ki, birdən
bir neçə dəqiqədən sonra sıçrayıb ayağa yaşıl dəmiryol fənərinin yandığı həmin
qalxdı. Nəsə onu yenə açıqlığa çəkirdi, yerdə, aşağıda zəif, titrək bir işıq dəydi
bu möhtəşəm günü ən başlanğıcından – gözünə və o dəqiqə də söndü. Və maşinist
gecədən və kədərli xəyallardan duman- hələ bu gün səhər gördüyü o tənha qara
lanmış gözlərinə gün işığı düşən həmin o damı, bu damın altındakıların çarəsizlikləri
andan yenidən yaşamaq istəyirdi. ilə bağlı düşündüklərini – səhər ağlından
116 Aleksey Stepanoviç kiçik qalereyaya keçən, amma günorta artıq unutduğu
2016 çıxanda artıq isti, sakit, səssizliklə dolu həmin o fikri xatırladı.
bir gecə idi. Su qayıqları yırğalayıb şappıl- Nikita yuxulu-yuxulu Aleksey Stepano-
dadırdı və ulduzlar onun ləpələnən sət- viçi başından elədi və o, balaca qayıqla
hində titrəşirdilər. Dünya daha geniş, daha oraya tək getmək qərarına gəldi. Aleksey
böyük olmuşdu və dupduru qaranlığa Stepanoviç əmin idi ki, su altında qalan
uzanan suyun ucu-bucağı görünmürdü. evdə artıq adam yoxdur; ancaq onun
Qəsəbə tamam gözdən itmişdi, yalnız qulağının səhv eşitdiyi və ya, həqiqətən
uzaqdakı şəhər çayda ulduzların cansız də, həmin çığırtıda elə əlacsızlıq və kədər
parıltısına bənzəməyən gur işıqları ilə vardı ki, o, çağırışa hay verməmək
sayrışırdı. Körpü tərəfdən faytonun güc- iqtidarında deyildi. Axına qarşı üzmək
bəlayla eşidilən taqqıltısı gəldi və dərhal lazım gəldi və Aleksey Stepanoviçi bir
Leonid Andreyev. Çay kənarında da kəsildi, sanki dayandı, ya da tinə neçə dəqiqənin içində tər basdı. Çayın
döndü; amma onun əks-sədası hələ bir ortasında axın aşağı çəkdi, ancaq o, güclə
xeyli duyuldu. Solda, indi görünməz olan qayığı düzəltdi və suyun onu apardığı
körpü tərəfdə, aşağı enmiş ulduza oxşayan qəsəbə küçəsində toxdadı. İndi çardaqlar
kiçik yaşıl işıq yanırdı. Aleksey Stepanoviç qəmli, lal-dinməz və qapqara idilər, hətta
məhəccərlərə dirsəkləndi və bir xeyli canlı böyük tabutların qapaqları kimi bir az
insanları, bayramöncəsi xoş qayğıları, qorxunc görünürdülər. Həm də müəmmalı,
qaçhaqaçı duyduğu şəhərə baxdı. Yuyul- sirli, pıçıltı və güc-qüvvə ilə dolu olan
muş döşəmələrindən nəm iyi gələn qapqara çay da qorxunc idi. Su sanki
yığışdırılmış rahat otaqlar, ağ kisəyi Aleksey Stepanoviçlə mübarizə aparırdı,
pərdələr, parıldayan ikonalar önündəki avarları onun əlindən qapıb alır və hədə-
kiçik qırmızı və yaşıl çıraqlar, özlərinin ən ləyirmişcəsinə sevincək bir tərzdə qayığın
yaxşı paltarlarını geyinən insanların düz burnunun ucunda şırıldayırdı. Suya
təmkinli, şən danışıqları – bir sözlə, qərq olmuş kabus bağçaların içi ilə sahil-
