Page 254 - "Xəzər" 2017

rininki qısa – amma ümumi obraz eynidir. Fikir və düşüncələri bir nöqtəyə yönəlt-

Santa Klausun daşıdığı mənəvi ideyalar, məyi öyrənməliyik. Emosional həyat dol-

insanlara bəxş etdiyi xoş arzular daha ğundursa, orada həmişə «Kral Lir»lər, «ölüm

önəmlidir. Aktyor onu özünün mənsub ol- yatağında olan ata»lar, ümumiyyətlə, ax-

duğu milli koloritə uyğunlaşdırıb səhnəyə tardığımız hər şey var. Bu, bir. Başqa yol

çıxarmalıdır. Məsələn, Fransadakı Santa da mövcuddur və məncə, qismən təhlükə-

ilə Amerikadakı Santa görkəmcə bir-birindən lidir. Әgər aktyor öz atasının real obrazını

fərqlənə bilər, amma onların təlqin etdiyi düşünsə, məsələ şəxsi anlama gələcək

ideyalar, məqsədlər eyni olmalıdır. və düzgün anlaşılmayacaq. Siz real ata

– Siz ideal aktyor barədə danışıb obrazını təsəvvürdə canlandırmaqla, müəy-

onu təsvir edirsiniz – bu sənət adamı yən güclü hisslərinizi yerindən oynada bi-
lazımi anda qəhqəhə çəkir, durduğu lərsiniz, amma bu hisslər aktyorun qarşı-
yerdə göz yaşı tökür. Söylədiniz ki, pe- sında duran məqsəddən fərqlənəcək –
şəkar aktyor ağlamaq üçün ölüm yata- şəxsi hissləri gizlətməliyik, onları səhnədə
ğında olan atasını xatırlamalı deyil. Sə- göstərə bilmərik, bu, bizi tamaşaçının
bəbini bilmirəm, amma bunu qəbul edi- gözündə kiçildə bilər. Yəni tamaşaçı göz
rəm, baxmayaraq ki, deyilənlərin ha- yaşlarına inanmaz və deməli, təsir effekti
254 mısını anlayıram, xüsusən də məqsə- pozular. Təhlükə isə bundan ibarətdir: şəx-

2017 də çatmaq barədə dediklərinizi. Lakin si hisslərini qabardan aktyor müəyyən
müddətdən sonra, sözün əsl mənasında,
mən, yəqin ki, arzu etdiyim məqsədə dəli ola bilər. Çünki öz aktyor təxəyyülünü
çatmaqdan ötrü «ölüm yatağında olan məcbur edəcək ki, hər dəfə doğma atası-
atanın xatırlanması» fəndindən yarar- nın məzara necə qoyulduğunu xatırlasın.
lanmalı olacağam. Problemim onunla O, səhnədə göz yaşı axıtmaq üçün atası-

bağlıdır ki, başqa cür ağlaya bilmirəm. nın cansız çöhrəsini təsəvvüründə can-
Bəs başqa nədən istifadə edə bilərəm? landıracaq və əvvəl-axır ruhi xəstəyə çev-
Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri – Bu fəndi iki şeylə əvəz etmək riləcək. Teatr tarixində belə faktlar kifayət
mümkündür. Әvvəla, dolğun, emosional qədərdir. Bir də təkrar edirəm, təsəvvürü
həyatla. Әgər bu həyat, həqiqətən, ətraf- qətiyyən fərdiləşdirmək olmaz.
dakılar üçün açıq və dolğundursa, orada
– Əgər aktyorun xəyalı güclüdürsə,
dünyadakı «ölüm yatağında olan ata»la- oyunu ilə hər şeyi əhatə edir. Bu xəyal
rın hamısının taleyi qırmızı bir xətt kimi hansısa bir konkret hadisəyə bağlı ol-
keçir. Yəni normal hissiyyatlı insan həyatı mamalıdır, amma belə təxmin edə bilə-

boyu nə vaxtsa müxtəlif acılar yaşayıb, rik ki, təəssürat bəzi təsadüflərdən ası-

deməli, onun hər hansı konkret «canını lıdır. Hissləri oyatmaq sahəsində prob-

tapşıran ata» obrazını təsəvvüründə can- lem, məncə, bundan ibarətdir: biz hiss-

landırmasına ehtiyac yoxdur. Fikrimi bir ləri cəmləşdirib lazımi istiqamətə yönəl-

az da dərinləşdirim. Müdriklik səviyyəsinə də bilmirik. Əgər hissləri tam səfərbər-

qalxmış aktyorun, ümumiyyətlə, hər bir liyə almağı öyrənsək, təsəvvürümüzdə

insanın yaddaşında belə qəmli hadisələr canlanan hər şey reallıqla uzlaşacaq.

dərin iz buraxır və sənətçi lazımi anda hə- – Sizinlə tam razıyam.

min «izlərlə» gedib məqsədə çatır – səh- – Sözümü nəyə gətirirəm. Məsələn,

nədə ağlayır, nalə çəkir və sairə. siz təcrübəli aktyorsunuz, çoxları belə