Page 250 - "Xəzər" 2017

kətdədir, inkişafdadır, bu, sonsuz bir pro- bilərik, izləyicilər isə bu gözəl oyundan
sesdir. Әgər yuxarıda adını çəkdiyim üç doğan işığın nuruna boyanar və oyunla
amili – ideya, hiss və impulsu vaxtında nə demək istədiyimizi anlayarlar. Aktyor
müəyyən edə bilsək, teatr metodlarının iradəsi də bu işə təkan verər.
köməyi ilə onları lazımi anda tətbiq etmə-
yi bacaracağıq. Aktyor xarakterinin inkişafı

Məqsəd Birinci dərsin sonunda biz aktyor xa-

rakterinin inkişafından danışacağıq. Bu-

Stanislavskinin metoduna müraciət nun üçün vaxtaşırı treninq və məşqlər ke-

edək. Dahi aktyor «məqsəd» barədə qiy- çirilməli, həmçinin xarakter cizgilərinin ci-

mətli fikirlər söyləyib. Aktyorlar tez-tez lalanması üzərində ciddi çalışmaq lazım-

məqsədi istəklə səhv salırlar, çünki məq- dır. Bu təlimlər bəzən uzun və cansıxıcı

səd mənim səhnədə göstərmək istədiyim- görünə bilər, amma səmərəsi böyük ola-

dir, yəni bir aktyor kimi qarşıma qoydu- caq və anlayacağıq ki, vaxtı hədər yerə

ğum vəzifədir. Məqsədə doğru can atma- itirməmişik.

lıyıq, başqaları ilə münasibətdə açıq ol- Məsələn, pyes dörd həftə ərzində səh-
250 malıyıq ki, bizi başa düşsünlər, hissləri- nəyə qoyulmalıdır. Kollektivdə gərgin iş

2017 miz daim bulaq kimi qaynamalıdır. Məq- gedir, düşünə bilərsiniz ki, belə bir vaxtda
sədi anlamaqla, ürəyin səsinə qulaq ver- xarakterin cilalanması üzrə treninqə ehti-

məklə yəqin edəcəksiniz ki, daxiliniz hə- yac varmı? Yaradıcılıq prosesinin bütün

rəkətdədir, təlatümdədir. Mən tamaşaçı- mərhələlərində aktyor təlimi çox vacibdir

nın qarşısında əlimi, bədənimi, gözlərimi və onu vaxt itkisi adlandırmaq düzgün de-

tərpədə bilərəm, amma məqsədimi daxi- yil. Belə treninqlərdən sonra özünüzü çox

limdəki hərəkətlilik, təlatüm bəyan edə- rahat və xoşbəxt hiss edəcəksiniz – gülüb-

cək. danışacaq, hətta mahnı da oxuyacaqsız.

Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri Treninqlər sizə müəyyən məqamları daha

İşıq saçan aktyor tez anlamağa, düzgün qərar çıxarmağa,

hissləri lazımi istiqamətə yönəltməyə kömək

Nəzəriyyədə belə bir ifadə var: işıq edəcək. Məsələn, xarakterin müxtəlif cə-

saçmaq. Onu belə izah edirlər: ustalığın, hətləri ilə bağlı təlimindən sonra «Otello»

bacarığın tamaşaçıya təqdim edildiyi an- tamaşasına tam fərqli nöqteyi-nəzərdən

larda doğan hisslər. Әlbəttə, aktyorun işıq baxacaq, əsərin qayəsini başqa amplua-

saçması heç də asan deyil. Bunun üçün da görəcəksiniz. Digər məqam, əvvəllər

bütün bacarıq və qabiliyyət, ən əsası ira- səhnədə utancaqlıq əlaməti olaraq, əliniz

də səfərbər olunmalıdır. Aktyor səhnədə cibinizdə gəzirdiniz, amma indi anlaya-

adi sözlər deyir, ora-bura gəzişir, müxtəlif caqsınız ki, əllərin funksiyası tamam baş-

hərəkətlər edir, amma duyğuları, fikirləri qadır və onların vasitəsi ilə konkret mə-

işıq saçır. Bu, aktyorun varlığından, vücu- qamda tamaşaçıya çox şey «demək» olar.

dundan və ürəyindən gələn bir şeydir. Belə nümunələrin sayını artırmaq olar.

Әgər düşüncə, hiss və istəkləri bir araya Deməli, düzgün təlim sayəsində pyesi

gətirib oynasaq, deməli, qəlbdən, ruhdan dörd həftəyə yox, iki həftəyə də səhnələş-

gələn ən incə hissləri tamaşaçıya çatdıra dirmək mümkündür.