Page 258 - "Xəzər" 2017

yaxınlaşır, bundan sonra bədən daha da narahat etməyəcək. Çünki hisslərimiz ey-

sərbəstləşir və obyekti həm görür, həm ni zamanda onun da üzərində konsentra-

də duymağa başlayırıq. Bu, vizual görün- siya olunacaq. Yəni səhnədə üz-üzə gəl-

tüdən qat-qat üstün bir hissdir. diyimiz adamın, məsələn, ser Endryu Eg-

Son addımda isə obyektə bütün qəl- yuçikin geyimi, davranışı, ümumiyyətlə,

binlə, düşüncələrinlə hakim kəsilməlisən, zahiri görünüşü bizi əsla düşündürməyə-

necə deyərlər, bu obyektlə qovuşub vahid cək, bütün diqqətimiz bu obrazın xarakte-

bir varlığa çevrilməlisən. Məhz bu an əsl rinə yönələcək. Bu halda təsəvvür getdik-

möcüzə baş verir: obyekt barədə bütün cə konkretləşir, indicə xəyalda canlandır-

məlumatlar sənin beyninə axır. Obyektin dığımız şeylər elə real görünməyə başla-

mənəvi durumu necədir? Onunla qovuş- yır ki, «ölüm yatağında olan ata» obrazını

maq hansı hisslər doğurur? Әtrafında han- belə, xatırlamağa ehtiyac qalmır, bütün

sı obrazlar canlanır? Düşüncələrin, qəlbin hiss və duyğular özü gəlib bizi tapır. Fikri-

bu suallara cavab axtarır. Gözlərimiz ob- mi bir az da açıqlayım: rola girmək üçün

yektin yalnız səthini görür, amma fikrimizi doğma ata və ya ananın ölümünü xatırla-

onun üzərində cəmləşdirəndə, varlığına maq lazım gəlmir, şəxsi kədərlə bağlı xa-
258 hakim kəsiləndə obyektin bütün daxili mə- tirələr aktyorun əsəblərini yerindən oynat-

2017 ziyyətlərini «görür», hisslərini duyur, hə- mır, o, unutmağa çalışdığı fiziki və mənə-

yəcanlarına şərik çıxırıq. vi ağrıları yenidən yaşamaq məcburiyyə-

Yaxud iki obyekt götürək. Onlar zahi- tində qalmır.

rən və daxilən müxtəlifdir, amma hər

üçümüzün qovuşması, yəni bir varlığa Obraz

çevrilməsi elə hisslər doğurar ki, hətta

qorxuya düşə bilərik. Dərketmənin real Obrazın yaradılması konsentrasiyanı

Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri yolu bundan ibarətdir. Qovuşma – kon- mühüm bir element kimi ön plana çəkir.

sentrasiyanın bu prosesi rolun daxili alə- Burada əsas məsələ təsəvvürün konkret

minin dərk edilməsi üçün yeganə üsuldur. təzahürüdür, bu konkretliyə isə yalnız kon-

İstər kibrit qutusu, istərsə də insan, səhnədə sentrasiya sayəsində nail olmaq müm-

fiziki cəhətdən onlara yaxınlaşmırsınız, kündür. Aktyor gərgin məşqlər sayəsində

ümumiyyətlə, toxunmursunuz, lakin kon- təsəvvürünü konkret təzahürə çevirməyi

sentrasiya sayəsində hiss və duyğuların bacarmalı və rol üzərində işləyərkən bu

qovuşması prosesi hər ikisində eynidir. təzahür onun gözləri qarşında tam can-

Məsələn, Mikelancelonu, bir də küçədəki lanmalıdır. Sanki həmin obraz aktyorun

qələbəliyin uğultusunu götürək. Bunları bədəninə girib və indi o, həmin obrazın

duymaq üçün hər iki halda konsentrasi- dili ilə danışmalı, onun xarakterinə uyğun

yanın gücü eyni olmalıdır. hərəkət etməlidir. Məsələn, aktyor oyna-

Әgər adi əşyalar barədə təsəvvü- mazdan əvvəl belə düşünməlidir: Hamlet

rümüzü zənginləşdirə biliriksə, rol üzərin- bu monoloqu söyləyəndə harda və necə

də iş də çox maraqlı və dolğun olacaq. dayanıb? Onun üzünün cizgiləri nəyi ifa-

Bütün diqqəti rol üzərində cəmləşdirmi- də edib və sairə. Konsentrasiya sayəsin-

şiksə, qarşımızdakı aktyorun kimliyi bizi də bu obraz özü qarşınızda peyda olur.