Page 14 - "Xəzər"
P. 14
nahiyələrdən torpağın üst qatını kəsib amma bu nəsə tamam başqa ölüm
götürür, onu da basdırırdılar – torpağı idi. Təzə maska taxmışdı üzünə. Bizə
torpaqda basdırırdılar. Odunu, otu tanış olmayan görkəmi vardı. Mühari-
basdırırdılar. Üzlərdəki ifadələrdən bir bədən sağ çıxmış qocalar üçün yenə
az dəlilik yağırdı. Qoca arıçı danışırdı: təxliyə əyyamı başlanmışdı – baxırdılar:
“Səhər bağa çıxdım, elə bil nəsə “Gün şaxıyır... Nə bir tüstü var, nə
çatmırdı – tanış səslər kəsilmişdi. Bir qaz. Atəş də açmırlar. Belə müharibə
dənə də arı yox idi... Vızıltı-zad gəlmirdi. olar? Heç müharibəsiz də köçkün
Biri də qalmamışdı! Nə olub? Nədir olar?”
bu? Heç ikinci, üçüncü gün də Səhər hamı qəzetləri acgözlüklə
çıxmadılar... Bizə sonra dedilər ki, qapırdı və elə o dəqiqə də atırdılar bir
atom stansiyasında qəza olub, o isə kənara – casus tapılmamışdı. Xalq
yaxınlıqdaydı. Amma xəbərimiz düşmənlərindən də yazan yox idi. Ca-
olmamışdı. Arılar bilmişdi, biz isə yox”. sussuz, düşmənsiz dünya onlara tanış
Qəzetlərdə Çernobıl xəbərləri başdan- deyildi. Nəsə təzə bir şey başlanırdı.
ayağa hərbi ifadələrdən ibarət idi:
14 partlayış, qəhrəmanlar, əsgərlər, Әfqanıstandan sonra Çernobıl bizdən
2015 təxliyə... Stansiyanın özündə KQB azad insan düzəldirdi.
işləyirdi. Casus, diversant axtarırdılar
– belə bir şayiə dolaşırdı ki, bu qəza Mənim üçün dünya genişlənmişdi.
qərb xüsusi xidmət orqanlarının planlı Zonada özümü nə belarus, nə rus, nə
ukraynalı kimi hiss eləmirdim – məhv
Svetlana Aleksiyeviç. Uduzduğumuz savaş barədə əməliyyatıdır, sosialist düşərgəsini ola biləcək bioloji varlıq idim artıq. İki
sarsıtmaq üçün həyata keçirilib. qəza üst-üstə düşmüşdü: Sosial qəza
Çernobıl istiqamətinə hərbi texnika, – sosialist Atlantidası suyun altına
əsgərlər gedirdi. Sistem həmişəki kimi, gedirdi; Çernobıl isə, kosmik qəza idi.
hərbi qaydada hərəkət edirdi, amma İmperiyanın süqutu hamını narahat
əlində təptəzə avtomat olan əsgər bu edirdi: insanlar həyatlarından,
yeni dünyada artıq faciəvi görünürdü. məişətlərindən nigaran idilər – nə ilə,
Burda onun əlindən gələcək yeganə necə dolanasan ki, sağ qalasan? Nəyə
iş dəhşətli şüanı canına çəkib, evlərinə inanasan? Yenə hansı bayraqların
altına girəsən? Yoxsa, böyük ideyasız
dönəndə ölmək idi.
Mənim gözlərimdə Çernobılaqədər- yaşamaq öyrənmək lazımdı? Sonun-
kilər Çernobıl adamına çevrilirdilər. cudan xəbərdar olan hələ ki, yoxdur.
Radiasiyanı görmək, hiss etmək, Çünki belə yaşayanımız olmayıb.
qoxusunu duymaq mümkün deyildi... “Qırmızı” adamın qarşısında yüzlərlə
Bizi artıq həm bildiyimiz, həm də sual dururdu və o, bu dərdləri təkbaşına
tanımadığımız bir dünya əhatə edirdi. çəkməli idi. Azadlığının ilk günlərindəki
Zonaya gedəndə mənə tələsik izah qədər tənhalıq duyduğu hələ
etdilər: gül dərmək olmaz, otun üstündə olmamışdı. Әtrafım sarsılmış insanlarla
oturmaq, quyudan su içmək olmaz... doluydu. Mən onları dinləyirdim...
Ölüm hər küncdə pusqu qurmuşdu, Gündəliyimi örtürəm...
götürür, onu da basdırırdılar – torpağı idi. Təzə maska taxmışdı üzünə. Bizə
torpaqda basdırırdılar. Odunu, otu tanış olmayan görkəmi vardı. Mühari-
basdırırdılar. Üzlərdəki ifadələrdən bir bədən sağ çıxmış qocalar üçün yenə
az dəlilik yağırdı. Qoca arıçı danışırdı: təxliyə əyyamı başlanmışdı – baxırdılar:
“Səhər bağa çıxdım, elə bil nəsə “Gün şaxıyır... Nə bir tüstü var, nə
çatmırdı – tanış səslər kəsilmişdi. Bir qaz. Atəş də açmırlar. Belə müharibə
dənə də arı yox idi... Vızıltı-zad gəlmirdi. olar? Heç müharibəsiz də köçkün
Biri də qalmamışdı! Nə olub? Nədir olar?”
bu? Heç ikinci, üçüncü gün də Səhər hamı qəzetləri acgözlüklə
çıxmadılar... Bizə sonra dedilər ki, qapırdı və elə o dəqiqə də atırdılar bir
atom stansiyasında qəza olub, o isə kənara – casus tapılmamışdı. Xalq
yaxınlıqdaydı. Amma xəbərimiz düşmənlərindən də yazan yox idi. Ca-
olmamışdı. Arılar bilmişdi, biz isə yox”. sussuz, düşmənsiz dünya onlara tanış
Qəzetlərdə Çernobıl xəbərləri başdan- deyildi. Nəsə təzə bir şey başlanırdı.
ayağa hərbi ifadələrdən ibarət idi:
14 partlayış, qəhrəmanlar, əsgərlər, Әfqanıstandan sonra Çernobıl bizdən
2015 təxliyə... Stansiyanın özündə KQB azad insan düzəldirdi.
işləyirdi. Casus, diversant axtarırdılar
– belə bir şayiə dolaşırdı ki, bu qəza Mənim üçün dünya genişlənmişdi.
qərb xüsusi xidmət orqanlarının planlı Zonada özümü nə belarus, nə rus, nə
ukraynalı kimi hiss eləmirdim – məhv
Svetlana Aleksiyeviç. Uduzduğumuz savaş barədə əməliyyatıdır, sosialist düşərgəsini ola biləcək bioloji varlıq idim artıq. İki
sarsıtmaq üçün həyata keçirilib. qəza üst-üstə düşmüşdü: Sosial qəza
Çernobıl istiqamətinə hərbi texnika, – sosialist Atlantidası suyun altına
əsgərlər gedirdi. Sistem həmişəki kimi, gedirdi; Çernobıl isə, kosmik qəza idi.
hərbi qaydada hərəkət edirdi, amma İmperiyanın süqutu hamını narahat
əlində təptəzə avtomat olan əsgər bu edirdi: insanlar həyatlarından,
yeni dünyada artıq faciəvi görünürdü. məişətlərindən nigaran idilər – nə ilə,
Burda onun əlindən gələcək yeganə necə dolanasan ki, sağ qalasan? Nəyə
iş dəhşətli şüanı canına çəkib, evlərinə inanasan? Yenə hansı bayraqların
altına girəsən? Yoxsa, böyük ideyasız
dönəndə ölmək idi.
Mənim gözlərimdə Çernobılaqədər- yaşamaq öyrənmək lazımdı? Sonun-
kilər Çernobıl adamına çevrilirdilər. cudan xəbərdar olan hələ ki, yoxdur.
Radiasiyanı görmək, hiss etmək, Çünki belə yaşayanımız olmayıb.
qoxusunu duymaq mümkün deyildi... “Qırmızı” adamın qarşısında yüzlərlə
Bizi artıq həm bildiyimiz, həm də sual dururdu və o, bu dərdləri təkbaşına
tanımadığımız bir dünya əhatə edirdi. çəkməli idi. Azadlığının ilk günlərindəki
Zonaya gedəndə mənə tələsik izah qədər tənhalıq duyduğu hələ
etdilər: gül dərmək olmaz, otun üstündə olmamışdı. Әtrafım sarsılmış insanlarla
oturmaq, quyudan su içmək olmaz... doluydu. Mən onları dinləyirdim...
Ölüm hər küncdə pusqu qurmuşdu, Gündəliyimi örtürəm...
