Page 12 - "Xəzər"
P. 12
bir əxlaqsızlıq var. İkinci həftədir ki, etməyi sidqi-ürəkdən arzulayırdılar.
burdayam, kişi təbiətinin məhsulu olan İndi özlərinə gülürlər. Aeroportda mənə
müharibənin mənim üçün dərkedilməz bir yer göstərdilər, yüzlərlə sink tabut
olduğu fikrindən qopa bilmirəm. Ancaq günün altında sirli parıltılarla sayrışırdı.
mübahisə möhtəşəmdir. Birdən kəşf Məni müşayiət edən zabit özünü
elədim ki, silahın öz gözəlliyi var: saxlaya bilmədi: “Bəlkə mənim tabutum
avtomatın, minanın, tankın. İnsan da burdadır... Dürtüşdürəcəklər içinə...
başqasını daha yaxşı öldürmək Mən nəyin naminə vuruşuram ki bur-
üzərində xeyli düşünüb. Həqiqətlə da?” Elə o an öz sözlərindən ürpəndi:
gözəllik arasında əbədi mübahisə. “Bunu yazmayın ha”.
Mənə yeni italyan minasını göstərəndə Gecə yuxuma ölülər girdi, hamısının
“qadın” reaksiyam belə oldu: “Gözəldir. üzündə bir təəccüb vardı: necə oldu
Niyə belə gözəldir?” Mənə hərbi dildə öldürdülər məni? Yəni doğrudan
izah etdilər ki, əgər bu minanın üstünə ölmüşəm?
bax belə, müəyyən bucaq altında
Tibb bacıları ilə bir yerdə dinc əfqan-
çıxsan... adamdan yarım vedrə ət qala- ların hospitalına getdim – uşaqlara
12 caq. Burda anormal şeylərdən normal, hədiyyə aparırdıq. Oyuncaq, konfet,
2015 adi bir şeymiş kimi danışırlar. Yəni, peçenye. Mənim payıma beş dənə
müharibədir də... Burda kimsə gördüyü məxmər ayı düşmüşdü. Hospitala
mənzərələrdən – taleyin qismətindən,
Svetlana Aleksiyeviç. Uduzduğumuz savaş barədə təbii fəlakətdən yox, başqa bir insanın gəldik – uzun barak idi, yatacaqdan,
əliylə ölmüş birisinin ayaqlarının altında pal-paltar adına təkcə adyalları vardı.
düşüb qalmasından ağlını itirmir. Qucağında körpəsi olan gənc əfqan
qadını mənə yaxınlaşdı, nəsə demək
“Qara zanbağın” (Vətənə sink tabut- istəyirdi – burda hamı bu on il ərzində
lar aparan təyyarənin) yüklənməsini
görmüşəm. Ölülərə daha çox köhnə, rusca bir balaca danışmaq öyrənib;
qırxıncı illərin hərbi qalife paltarların uşağa oyuncaq uzatdım, dişinə aldı.
geyindirirdilər, hərdən heç bu paltarlar “Bəs niyə dişinə?” – təəccübləndim.
da tapılmırdı. Әsgərlər öz aralarında Әfqan qızı körpənin kiçicik bədənini
danışırdılar: “Buzxanaya təzə ölülər örtən adyalı çəkdi, uşağın hər iki əli
gətiriblər. Elə bil qoxumuş qaban ətinin yox idi. “Sizin ruslar bombalayıb”.
iyi gəlir”.Әgər bu haqda yazsam, mənə Məni kimsə saxladı, yoxsa yıxılırdım...
Bizim “Qrad”ların kəndləri şumlan-
inanarlarmı? Bizim qəzetlərdə sovet
əsgərlərinin saldığı dostluq mış zəmiyə çevirmələrini görmüşəm.
xiyabanlarından yazırlar. İri kənd kimi ucu-bucağı görünməyən
Uşaqlarla söhbət edirəm, çoxu əfqan qəbiristanında olmuşam.
könüllü gəlib. Bura salınmalarını özləri Qəbiristanın ortasında qoca bir əfqan
xahiş edib. Fikir verdim ki, əksəriyyəti qadını çığırırdı. Minsk yaxınlığındakı
ziyalı ailəsindəndir – müəllim, həkim, kənddə evinə sink tabut gələn ananın
kitabxanaçı – qısası, kitab əhli. Әfqan necə inildəməsi düşdü yadıma. Bu in-
xalqına sosializm qurmaqda kömək san çığırtısı deyildi, heyvan ulartısı
burdayam, kişi təbiətinin məhsulu olan İndi özlərinə gülürlər. Aeroportda mənə
müharibənin mənim üçün dərkedilməz bir yer göstərdilər, yüzlərlə sink tabut
olduğu fikrindən qopa bilmirəm. Ancaq günün altında sirli parıltılarla sayrışırdı.
mübahisə möhtəşəmdir. Birdən kəşf Məni müşayiət edən zabit özünü
elədim ki, silahın öz gözəlliyi var: saxlaya bilmədi: “Bəlkə mənim tabutum
avtomatın, minanın, tankın. İnsan da burdadır... Dürtüşdürəcəklər içinə...
başqasını daha yaxşı öldürmək Mən nəyin naminə vuruşuram ki bur-
üzərində xeyli düşünüb. Həqiqətlə da?” Elə o an öz sözlərindən ürpəndi:
gözəllik arasında əbədi mübahisə. “Bunu yazmayın ha”.
Mənə yeni italyan minasını göstərəndə Gecə yuxuma ölülər girdi, hamısının
“qadın” reaksiyam belə oldu: “Gözəldir. üzündə bir təəccüb vardı: necə oldu
Niyə belə gözəldir?” Mənə hərbi dildə öldürdülər məni? Yəni doğrudan
izah etdilər ki, əgər bu minanın üstünə ölmüşəm?
bax belə, müəyyən bucaq altında
Tibb bacıları ilə bir yerdə dinc əfqan-
çıxsan... adamdan yarım vedrə ət qala- ların hospitalına getdim – uşaqlara
12 caq. Burda anormal şeylərdən normal, hədiyyə aparırdıq. Oyuncaq, konfet,
2015 adi bir şeymiş kimi danışırlar. Yəni, peçenye. Mənim payıma beş dənə
müharibədir də... Burda kimsə gördüyü məxmər ayı düşmüşdü. Hospitala
mənzərələrdən – taleyin qismətindən,
Svetlana Aleksiyeviç. Uduzduğumuz savaş barədə təbii fəlakətdən yox, başqa bir insanın gəldik – uzun barak idi, yatacaqdan,
əliylə ölmüş birisinin ayaqlarının altında pal-paltar adına təkcə adyalları vardı.
düşüb qalmasından ağlını itirmir. Qucağında körpəsi olan gənc əfqan
qadını mənə yaxınlaşdı, nəsə demək
“Qara zanbağın” (Vətənə sink tabut- istəyirdi – burda hamı bu on il ərzində
lar aparan təyyarənin) yüklənməsini
görmüşəm. Ölülərə daha çox köhnə, rusca bir balaca danışmaq öyrənib;
qırxıncı illərin hərbi qalife paltarların uşağa oyuncaq uzatdım, dişinə aldı.
geyindirirdilər, hərdən heç bu paltarlar “Bəs niyə dişinə?” – təəccübləndim.
da tapılmırdı. Әsgərlər öz aralarında Әfqan qızı körpənin kiçicik bədənini
danışırdılar: “Buzxanaya təzə ölülər örtən adyalı çəkdi, uşağın hər iki əli
gətiriblər. Elə bil qoxumuş qaban ətinin yox idi. “Sizin ruslar bombalayıb”.
iyi gəlir”.Әgər bu haqda yazsam, mənə Məni kimsə saxladı, yoxsa yıxılırdım...
Bizim “Qrad”ların kəndləri şumlan-
inanarlarmı? Bizim qəzetlərdə sovet
əsgərlərinin saldığı dostluq mış zəmiyə çevirmələrini görmüşəm.
xiyabanlarından yazırlar. İri kənd kimi ucu-bucağı görünməyən
Uşaqlarla söhbət edirəm, çoxu əfqan qəbiristanında olmuşam.
könüllü gəlib. Bura salınmalarını özləri Qəbiristanın ortasında qoca bir əfqan
xahiş edib. Fikir verdim ki, əksəriyyəti qadını çığırırdı. Minsk yaxınlığındakı
ziyalı ailəsindəndir – müəllim, həkim, kənddə evinə sink tabut gələn ananın
kitabxanaçı – qısası, kitab əhli. Әfqan necə inildəməsi düşdü yadıma. Bu in-
xalqına sosializm qurmaqda kömək san çığırtısı deyildi, heyvan ulartısı
