Page 11 - "Xəzər"
P. 11
şdü yadıma: “Döyüşdən sonra çölü olmadığını da. Sənədlər də canlıdır, 11
tutub gedirsən. Torpağa səriliblər... onlar da bizimlə birgə dəyişir... 2015
Hamısı cavan, qəşəng. Gözləri göyə
dikilib. Adamın onlara da yazığı gəlir, Lakin tam əminəm ki, 41-ci ilin Svetlana Aleksiyeviç. Uduzduğumuz savaş barədə
bunlara da”. Bax, həmin “onlara da, qızları kimi qızlar bir də heç vaxt ol-
bunlara da” kitabımın mövzusunu mənə mayacaq. O zamanlar “qırmızı”
dedi. Müharibənin qətl olduğundan ideyanın ən uca, hətta inqilab və
yazacağam. Qadının yaddaşında Lenindən də uca zirvəsində idik.
müharibə beləcə də qalmışdı. Elə Onların Qələbəsi indiyədək QULAQ-
indicə adam gülümsünür, siqaret ın üzərinə kölgə salır. Mən bu qızları
tüstülədirdi – bir də görürsən, artıq çox sevirəm. Amma onlarla Stalindən,
yoxdur. Qadınlar daha çox yox olmaq- müharibədən sonra içi qaliblərlə, cəsur
dan, müharibədə hər şeyin bir göz insanlarla dolu qatarların Sibirə necə
qırpımında heçə dönməyindən yollanmasından danışmaq mümkün
danışırlar. İnsan da, insanın zamanı deyildi. Qalanları qayıdıb susmuşdular.
da – hər şey. Hə, onlar davaya öz Bir dəfə eşitdim: “Biz yalnız davada
xahişləriylə, könüllü getmişdilər, 17- azad olmuşuq. Ön cəbhədə”. Bizim
18 yaşında, amma öldürmək əsas kapitalımız iztirablarımız idi. Neft
istəmirdilər. Ölməyə isə hazır idilər. yox, qaz yox, ancaq iztirablar. Bu bizim
Vətən üçün ölməyə. Tarixi dəyişmək daimi və yeganə qazancımızdır. Mən
olmaz – elə Stalinə görə də. bu suala həmişə cavab gəzirəm: niyə
bizim əzablarımız azadlığa çevrilmir?
Kitabı iki il çap eləmədilər – düz Yəni bu əzablar əbəsdir? Çaadayev
yenidənqurmaya qədər. Qorbaçova haqlı idi: Rusiya unutqan ölkədir, total
qədər. “Sizin kitabınızdan sonra heç yaddaşsızlıq ərazisi, tənqid və reflek-
kəs müharibəyə getməz, – bunu senzor siya üçün bakirə şüurdur.
deyirdi mənə. – Sizin müharibə
dəhşətlidir. Niyə heç qəhrəmanınız Dahi əsərlər tapdaq altında qalıb...
yoxdur?” Mən qəhrəman axtarmırdım.
Mən tarixi heç kimin sezmədiyi 1989
adamların dilindən yazırdım. Ondan Mən Kabildəyəm. Daha müharibə-
heç vaxt soruşmayıblar. Sadə dən yazmaq istəmirdim. Amma budur,
insanların düşüncələrini, böyük ideyalar mən əsl müharibədəyəm. “Pravda”
barədə nə fikirləşdiklərini biz bilmirik. qəzetindən: “Biz qardaş əfqan xalqına
Müharibə bitən kimi insan bir davadan sosializm quruculuğunda yardım edirik”.
danışardı, on ildən sonra başqasından. Hər yanda müharibə adamları,
Təbiidir, onda nəsə dəyişir, çünki bu müharibə əşyaları. Müharibə zamanıdır.
xatirələrə artıq bütün ömrünü hopdurur. Məni dünən döyüşə aparmadılar:
Özü haqda hər şeyi. Bütün bu illəri “Mehmanxanada qalın, xanım qız.
necə yaşadığını, nə oxuduğunu, nə Başınıza bir iş gələr, cavab verməyə
gördüyünü, kiminlə görüşdüyünü. Nəyə heç həvəs də yoxdur”. Mehmanxanada
inandığını da. Nəhayət, xoşbəxt olub- oturub fikirləşirəm: kimin necə mərdlik
göstərdiyini saf-çürük etməkdə nəsə
tutub gedirsən. Torpağa səriliblər... onlar da bizimlə birgə dəyişir... 2015
Hamısı cavan, qəşəng. Gözləri göyə
dikilib. Adamın onlara da yazığı gəlir, Lakin tam əminəm ki, 41-ci ilin Svetlana Aleksiyeviç. Uduzduğumuz savaş barədə
bunlara da”. Bax, həmin “onlara da, qızları kimi qızlar bir də heç vaxt ol-
bunlara da” kitabımın mövzusunu mənə mayacaq. O zamanlar “qırmızı”
dedi. Müharibənin qətl olduğundan ideyanın ən uca, hətta inqilab və
yazacağam. Qadının yaddaşında Lenindən də uca zirvəsində idik.
müharibə beləcə də qalmışdı. Elə Onların Qələbəsi indiyədək QULAQ-
indicə adam gülümsünür, siqaret ın üzərinə kölgə salır. Mən bu qızları
tüstülədirdi – bir də görürsən, artıq çox sevirəm. Amma onlarla Stalindən,
yoxdur. Qadınlar daha çox yox olmaq- müharibədən sonra içi qaliblərlə, cəsur
dan, müharibədə hər şeyin bir göz insanlarla dolu qatarların Sibirə necə
qırpımında heçə dönməyindən yollanmasından danışmaq mümkün
danışırlar. İnsan da, insanın zamanı deyildi. Qalanları qayıdıb susmuşdular.
da – hər şey. Hə, onlar davaya öz Bir dəfə eşitdim: “Biz yalnız davada
xahişləriylə, könüllü getmişdilər, 17- azad olmuşuq. Ön cəbhədə”. Bizim
18 yaşında, amma öldürmək əsas kapitalımız iztirablarımız idi. Neft
istəmirdilər. Ölməyə isə hazır idilər. yox, qaz yox, ancaq iztirablar. Bu bizim
Vətən üçün ölməyə. Tarixi dəyişmək daimi və yeganə qazancımızdır. Mən
olmaz – elə Stalinə görə də. bu suala həmişə cavab gəzirəm: niyə
bizim əzablarımız azadlığa çevrilmir?
Kitabı iki il çap eləmədilər – düz Yəni bu əzablar əbəsdir? Çaadayev
yenidənqurmaya qədər. Qorbaçova haqlı idi: Rusiya unutqan ölkədir, total
qədər. “Sizin kitabınızdan sonra heç yaddaşsızlıq ərazisi, tənqid və reflek-
kəs müharibəyə getməz, – bunu senzor siya üçün bakirə şüurdur.
deyirdi mənə. – Sizin müharibə
dəhşətlidir. Niyə heç qəhrəmanınız Dahi əsərlər tapdaq altında qalıb...
yoxdur?” Mən qəhrəman axtarmırdım.
Mən tarixi heç kimin sezmədiyi 1989
adamların dilindən yazırdım. Ondan Mən Kabildəyəm. Daha müharibə-
heç vaxt soruşmayıblar. Sadə dən yazmaq istəmirdim. Amma budur,
insanların düşüncələrini, böyük ideyalar mən əsl müharibədəyəm. “Pravda”
barədə nə fikirləşdiklərini biz bilmirik. qəzetindən: “Biz qardaş əfqan xalqına
Müharibə bitən kimi insan bir davadan sosializm quruculuğunda yardım edirik”.
danışardı, on ildən sonra başqasından. Hər yanda müharibə adamları,
Təbiidir, onda nəsə dəyişir, çünki bu müharibə əşyaları. Müharibə zamanıdır.
xatirələrə artıq bütün ömrünü hopdurur. Məni dünən döyüşə aparmadılar:
Özü haqda hər şeyi. Bütün bu illəri “Mehmanxanada qalın, xanım qız.
necə yaşadığını, nə oxuduğunu, nə Başınıza bir iş gələr, cavab verməyə
gördüyünü, kiminlə görüşdüyünü. Nəyə heç həvəs də yoxdur”. Mehmanxanada
inandığını da. Nəhayət, xoşbəxt olub- oturub fikirləşirəm: kimin necə mərdlik
göstərdiyini saf-çürük etməkdə nəsə
