Page 10 - "Xəzər"

Məni kiçik adam maraqlandırır. Tərəddüdlərdən başlamışdım.

Kiçik, əzəmətli adam deyərdim ona, Müharibə haqda daha bir kitab...

çünki onu dərdləri böyüdür. Mənim Lazımdırmı?

kitablarımda öz kiçik tarixçəsini onun Jurnalist kimi səfərlərimin birində

özü danışır və danışa-danışa böyük davada sanitar işləmiş bir qadınla

tarixi açır. Bizdən asılı olmadan baş görüşdüm. Belə danışdı ki, qışda Lado-

verənləri və baş verməkdə olanları qa gölündən keçirmişlər, düşmən

danışmaq lazımdır. Әvvəlcə, heç ol- tərpəniş görüb top atəşinə tutur. Atlar,

masa, danışmaq. Biz bundan qorxuruq, adamlar buzun altına düşürlər. Hadisə

keçmişimizin öhdəsindən hələ ki, gələ gecə baş verir, o da elə bilir əlinə

bilmirik. Dostoyevskinin “Şeytanlar”ında keçən yaralıdır, bərk-bərk yapışıb sahilə

Şatov Stavroginlə söhbətinin əvvəlində çəkir. “Su içində lüt bədəni dartırdım,

deyir: “Biz iki məxluq kimi bu elə bildim paltarı əynindən çıxıb, –

nəhayətsizlikdə... sonuncu dəfə üz- deyirdi. – Sahilə çatanda baxdım ki,

üzə gəlmişik.Yuxarıdan getməyin, dartdığım yekə, yaralı bir nərə balığıdır.

adam kimi danışın! Heç olmasa, bircə Yeddimərtəbə söyüş söyməkdən başqa
10 dəfə adam səsiylə danışın”.
əlimdən nə gələrdi ki... Yaxşı, adamlar

2015 Mənim də qəhrəmanlarımla əzab çəkir, bəs heyvanlar, quşlar niyə?

söhbətlərim təxminən elə bu cür Başqa bir səfərdə süvari eskadronunun

başlanır. Təbii ki, insan öz zamanının sanitarının əhvalatını eşitdim. Danışırdı

içindən danışır – heçsizlikdən danışa ki, döyüş zamanı yaralı bir almanı

Svetlana Aleksiyeviç. Uduzduğumuz savaş barədə bilməz axı! Lakin insanın qəlbinə yol mərmi partlayışından əmələ gələn bir

tapmaq müşkül işdir, onun üstünü çalaya sürüyüb, amma alman olduğunu

əsrimizin xurafatı, onun cilovsuz çalaya yetişəndən sonra bilib – ayağını

ehtirasları, yalanları televizor və qəlpə dağıdıbmış, qanı fışqırırmış.

qəzetlərlə örtüb basdırıb. Necə eləsin, düşməndir axı! Orda öz

İstərdim ki, gündəliklərimdən bir uşaqlarımız qırılır! Amma bu qadın

neçə səhifə çıxarım, zamanın necə almanın qanını kəsib ayağını sarıyır,

axdığını... ideyanın necə öldüyünü sonra da sürünə-sürünə yaralı

göstərim... Onların izinə düşüb necə axtarmağa gedir. Bir dənə də rus

getdiyimi... əsgərini dartıb gətirir, Alman ayılan

kimi, avtomatını qapıb rusu öldürmək

1980 – 1985 istəyir. “Gah birinin əngindən ilişdirirdim,

Müharibədən kitab yazıram... Niyə gah o birisinin. Ayaqlarımız qanın

müharibədən? Çünki hamımız hərbçiyik içindəydi – qanlarımız bir-birinə

– ya döyüşmüşük, ya da davaya qarışmışdı”.

hazırlaşmışıq. Әgər fikir versək, görərik Bu, mənə tanış olmayan müharibə

ki, hamımız müharibə zamanındakı idi. Qadın müharibəsi. Qəhrəmanlardan

kimi düşünürük. Evdə, küçədə. İnsan danışmırdı. İnsanların bir-birini

həyatı bizdə ona görə belə ucuzdur. qəhrəmancasına qətlə yetirməsindən

Hər şey davadakı kimidir. söz açmırdı. Qadının yanğılı şikayəti