Page 8 - "Xəzər"

Flober özü haqda deyirdi ki, o, bu qorxu. Şər daim bizə göz qoyurdu.

qələm-insandır; mənsə özüm barədə Beş kitab yazmışam, amma mənə

belə deyərdim, mən qulaq-insanam. elə gəlir ki, hamısı elə bir kitabdır. Bir

Küçə ilə gedəndə hansısa sözləri, utopiyanın tarixçəsini əks etdirən kitab...

ifadələri, qulağım çalır – fikirləşirəm: Varlam Şalamov yazırdı: “Mən

gör nə qədər roman əriyib yox olur, bəşəriyyətin yenilənməsi naminə gedən

zülmətdə itir. İnsan həyatının ayrıca uduzulmuş savaşın iştirakçısı

bir hissəsi var – danışıq hissəsi – onu olmuşam”. Mən bu savaşın, onun

ələ keçirib ədəbiyyata gətirə bilmirik. qələbə və məğlubiyyətlərinin tarixçəsini

Biz hələ onun qiymətini də bilmirik, bərpa edirəm. Yer üzündə İlahi Səltənəti

ona təəccüblənməmiş, heç heyran da necə də qurmaq istəyirdilər. Cənnət!

qalmamışıq. Məni isə öz tilsiminə salıb, Günəş Şəhəri! Hər şey onunla bitdi

əsirinə çevirib. İnsanın danışmasına ki, yerdə qan dəryası, milyonlarla məhv

vurğunam... Tənha insan səsini olmuş insan həyatı qaldı. Lakin vaxt

sevirəm. Bu mənim ən böyük sevgim, vardı ki, 20-ci əsrin heç bir siyasi

8 ən sonsuz ehtirasımdır. ideyası kommunizmlə (və onun rəmzi

2015 Mənim bu kürsüyə yolum qırx il olan Oktyabr inqilabı ilə) müqayisə
çəkdi – insandan-insana, səsdən-səsə. oluna bilməzdi, qərb intellektuallarını,

Bu yolda əldən düşmədiyimi deyə bütün yer üzündəki insanları onun

bilmərəm – insan neçə dəfələrlə sarsı- qədər cəlb edə bilən başqa bir şey

Svetlana Aleksiyeviç. Uduzduğumuz savaş barədə dıb, qorxudub məni, heyran da qalmı- yox idi. Raymon Aron rus inqilabını

şam, nifrət də eləmişəm, istəmişəm “intellektuallar üçün tiryək” adlandırırdı.

eşitdiyimi unudum, qayıdım bixəbər Kommunizm ideyasının azı iki min

çağlarıma. İnsanı gözəl gördüyümə yaşı var. Onu Platonun ideal və düzgün

sevinib ağlayam – Dəfələrlə arzula- dövlət haqqında təlimində də, Aristo-

mışam bunu. fanin “hər şeyin ümumi” olacağı dövr

Mən elə bir ölkədə yaşamışam ki, haqqında arzularında da tapa bilərik...

ölməyi lap uşaqlıqdan öyrədirdilər bizə. Tomas Morda, Tommazo Kampanel-

Ölümə öyrədirdilər. Bizə deyirdilər ki, lada da... Daha sonralar Sen-Simon,

insan yanmaq, özünü qurban vermək Furye, Ouendə də. Rus ruhunda nəsə

üçün yaşayır. Әlitüfəngli insanı sevmək var ki, cəhd göstərib bütün bu arzuları

öyrədirdilər bizə. Әgər başqa ölkədə gerçəkləşdirməyə vadar edirdi.

böyüsəydim, bu yolu keçməyəcəkdim. İyirmi il əvvəl biz lənətlənə-lənətlənə,

Şər qəddardır, ona qarşı mütləq göz yaşları içində bu “qırmızı”

peyvəndin olmalıdır. Lakin biz cəlladlar imperiyanı irəli aparırdıq. Bu gün isə

və qurbanlar arasında yaşamışıq. yaxın keçmişimizə yalnız tarixi təcrübə

Valideynlərimiz qorxu içində yaşaya- kimi sakitcə baxa bilərik. Bu ona görə

yaşaya bizə heç nə söyləməsələr belə, vacibdir ki, sosializm haqda mübahisə-

həyatımızın ab-havasını zəhərləmişdi lər hələ də səngimək bilmir. Dünyanı