Page 99 - "Xəzər"
P. 99
Yol qatı duman içindәydi. Araba dәnsә, gözümә tanış dәyirdi – elә bil 99
yeyin getsә dә, qәti silkәlәnmirdi. nә vaxtsa xәyallarımda canlandırmış- 2015
Tәpәdәn endik, dәrәdәn, çaydan keç- dım buranı. Dörd bir tәrәf qoxusuz
dik. Bu yerlәrdә heç vaxt görmәdiyim nilufәr kollarıydı. Elә bil bu yerlәrә Sadiq Hidayәt. Kor bayquş
bir mәnzәrә vardı. Yolun hәr iki yanında insan ayağı dәymәmişdi. Çamadanı
yastıbaş tәpәlәr ucalır, başına elә bil arabadan endirdim.
qapaz dәymiş qәribә, alçaqboy ağaclar
bitirdi. Onların arasından şüşәsiz Arabaçı qoca üzünü mәnә tutub
pәncәrәlәri, kiçik qapıları olan, yastı- dillәndi: “Burdan “Şah Əbdülәzimә”
yapalaq boz evlәr görünürdü. Bu qәribә lap yaxındı. Belә yaxşı yer tapa bil-
pәncәrәlәr sayıqlayan adamın dağınıq mәzsәn. Buralara heç quş da sәkmir.”
gözlәrini xatırladırdı. Bilmirәm, bu di-
varlarda nә vardı – adamı iliyinә, Əlimi cibimә saldım, qocanın
qәlbinә kimi üşüdürdü. Elә bil bu di- haqqını verәcәkdim. Cibimdә bir abbası
varlar arxasında heç vaxt, heç kәs iki quruşdan başqa heç nә yox idi.
yaşamamışdı. Sanki onları qәribә Arabaçı tükürpәdәn gülüşlә dillәndi:
mәxluqların mübhәm kabusları üçün, “Eybi yox, sonra verәrsәn pulumu –
kölgәlәr üçün tikmişdilәr. evini tanıyıram... Mәnimlә daha işin
yoxdur ki? Hә?.. Bilirsәn, mәn qәbir
Qoca mәni heç tanımadığım yol- qazmaqda da sәriştәliyәm. Utanmağın
larla aparırdı. Əslindә, heç yol da yeri yoxdur, gedәk ora, çayın qırağına.
deyildi – yoldan çoxdan çıxmışdıq. Bir sәrv ağacı var, altında elә çama-
Arabir ağacların kәsik kötüklәri, çılpaq danın boyda qәbir qazıb gedәrәm”.
budaqları görünür, әyrü-üyrü gövdәlәri
bizi üzük qaşı kimi mühasirәyә alırdı. Elә bunu demişdi, bir dә gördüm
Ağacların arasından, arxasından qәribә yaşına uyğun olmayan bir cәldliklә
formalı alçaq-uca evlәr gözә dәyir, arabanın qozlasından yerә sıçradı.
divarların çatında bitәn göy nilufәr Mәn çamadanı götürdüm, endik quru
kolları dırmanıb qapı-bacaya qalxırdı. çay yatağının lap qırağında bitәn sәrv
ağacının altına. “Bura yaxşıdır”, – qoca
Bu mәnzәrә qәflәtәn qatı duman dillәndi.
içindә әriyib yox oldu. Ağırlaşmış bu-
ludlar alçaq dağların başını ağuşuna Cavab gözlәmәdәn arabadan
alıb sıxırdı, göydәn toz kimi narın götürdüyü bel-külünglә qәbiri qazmağa
yağış tökürdü. Bir xeyli gedәndәn başladı. Çamadanı yerә qoydum,
sonra araba qupquru, bircә kol-kos donub qaldım. Donqarbel qoca işini
belә görünmәyәn tәpәnin döşündә sәriştәli qәbirqazan cәldliyiylә görürdü.
durdu. Çamadanı sinәmin üstündәn Qazarkәn torpaqdan minalı kuzәyә
sürüşdürüb qalxdım. bәnzәr nәsә tapdı, onu kirli dәsmalına
büküb qәddini dikәltdi: “Bu da qәbir,
Tәpәnin o üzü dәrә idi. Bu tәrәflәri düz elә çamadanın boydadır. Hә?”
heç vaxt görmәmişdim, amma nә-
Əlimi yenә cibimә atdım pulunu
verәm – onsuz da iki quruş bir abbası-
dan başqa pulum yox idi.
yeyin getsә dә, qәti silkәlәnmirdi. nә vaxtsa xәyallarımda canlandırmış- 2015
Tәpәdәn endik, dәrәdәn, çaydan keç- dım buranı. Dörd bir tәrәf qoxusuz
dik. Bu yerlәrdә heç vaxt görmәdiyim nilufәr kollarıydı. Elә bil bu yerlәrә Sadiq Hidayәt. Kor bayquş
bir mәnzәrә vardı. Yolun hәr iki yanında insan ayağı dәymәmişdi. Çamadanı
yastıbaş tәpәlәr ucalır, başına elә bil arabadan endirdim.
qapaz dәymiş qәribә, alçaqboy ağaclar
bitirdi. Onların arasından şüşәsiz Arabaçı qoca üzünü mәnә tutub
pәncәrәlәri, kiçik qapıları olan, yastı- dillәndi: “Burdan “Şah Əbdülәzimә”
yapalaq boz evlәr görünürdü. Bu qәribә lap yaxındı. Belә yaxşı yer tapa bil-
pәncәrәlәr sayıqlayan adamın dağınıq mәzsәn. Buralara heç quş da sәkmir.”
gözlәrini xatırladırdı. Bilmirәm, bu di-
varlarda nә vardı – adamı iliyinә, Əlimi cibimә saldım, qocanın
qәlbinә kimi üşüdürdü. Elә bil bu di- haqqını verәcәkdim. Cibimdә bir abbası
varlar arxasında heç vaxt, heç kәs iki quruşdan başqa heç nә yox idi.
yaşamamışdı. Sanki onları qәribә Arabaçı tükürpәdәn gülüşlә dillәndi:
mәxluqların mübhәm kabusları üçün, “Eybi yox, sonra verәrsәn pulumu –
kölgәlәr üçün tikmişdilәr. evini tanıyıram... Mәnimlә daha işin
yoxdur ki? Hә?.. Bilirsәn, mәn qәbir
Qoca mәni heç tanımadığım yol- qazmaqda da sәriştәliyәm. Utanmağın
larla aparırdı. Əslindә, heç yol da yeri yoxdur, gedәk ora, çayın qırağına.
deyildi – yoldan çoxdan çıxmışdıq. Bir sәrv ağacı var, altında elә çama-
Arabir ağacların kәsik kötüklәri, çılpaq danın boyda qәbir qazıb gedәrәm”.
budaqları görünür, әyrü-üyrü gövdәlәri
bizi üzük qaşı kimi mühasirәyә alırdı. Elә bunu demişdi, bir dә gördüm
Ağacların arasından, arxasından qәribә yaşına uyğun olmayan bir cәldliklә
formalı alçaq-uca evlәr gözә dәyir, arabanın qozlasından yerә sıçradı.
divarların çatında bitәn göy nilufәr Mәn çamadanı götürdüm, endik quru
kolları dırmanıb qapı-bacaya qalxırdı. çay yatağının lap qırağında bitәn sәrv
ağacının altına. “Bura yaxşıdır”, – qoca
Bu mәnzәrә qәflәtәn qatı duman dillәndi.
içindә әriyib yox oldu. Ağırlaşmış bu-
ludlar alçaq dağların başını ağuşuna Cavab gözlәmәdәn arabadan
alıb sıxırdı, göydәn toz kimi narın götürdüyü bel-külünglә qәbiri qazmağa
yağış tökürdü. Bir xeyli gedәndәn başladı. Çamadanı yerә qoydum,
sonra araba qupquru, bircә kol-kos donub qaldım. Donqarbel qoca işini
belә görünmәyәn tәpәnin döşündә sәriştәli qәbirqazan cәldliyiylә görürdü.
durdu. Çamadanı sinәmin üstündәn Qazarkәn torpaqdan minalı kuzәyә
sürüşdürüb qalxdım. bәnzәr nәsә tapdı, onu kirli dәsmalına
büküb qәddini dikәltdi: “Bu da qәbir,
Tәpәnin o üzü dәrә idi. Bu tәrәflәri düz elә çamadanın boydadır. Hә?”
heç vaxt görmәmişdim, amma nә-
Əlimi yenә cibimә atdım pulunu
verәm – onsuz da iki quruş bir abbası-
dan başqa pulum yox idi.
