Page 98 - "Xəzər"
P. 98
İndi daha tәrәddüd etmirdim. İçәri özüm düzәldirәm. Hansı boya görә
otaqda saxladığım, sümük dәstәkli istәsәn, varımdı. Uyğun gәlәn birini
bıçağımı götürdüm, әynindәki paltarı seçәrәm. İstәyirsәn, lap elә bu dәqiqә
– bәdәnini hörümçәk toru kimi sarmış gedәk!”
nazik qara libasını ehtiyatla cırdım. Sözünü bitirib yenә güldü, amma
Elә bil bәdәni ağarıb bir az da uzanan bu dәfә daha ucadan. Əlimlә ona
kimi oldu! İndi hәmişәkindәn daha evimi göstәrdim, ağzımı açmağa imkan
ucaboy görünürdü. Başını kәsdim. vermәyib dedi: “Bilirәm, sәnin evini
Boğazından azacıq laxta qan töküldü. dә tanıyıram. Sәn get, bu dәqiqә
Sonra qollarını, ayaqlarını bәdәnindәn gәlirәm...”
ayırdım, hamısını çamadana yığıb Qoca yerindәn qalxdı, mәn dә evә
qara paltarını üstünә çәkdim. Çama- qayıtdım. İçәri girib çamadanı güc-
danın qapağını örtdüm, bağlayıb açarı bәla ilә qapıya kimi sürüdüm. Başımı
cibimә qoydum. İşimi bitirib bir az çıxarıb çölә baxanda, qapının ağzında
nәfәs dәrdim. Qaldırdım, görüm, çox köhnә, sınıq-salxaq bir meyit arabası
98 ağır deyil ki? Ağır idi. Özümü heç vaxt durduğunu gördüm. İki dәnә arıq at
2015 belә halsız hiss etmәmişdim – da qoşulmuşdu arabaya. Qozbel qoca
çamadanı tәk apara bilmәyәcәkdim... qozlada oturub әlindәki uzun qamçısını
Göylәr yenә qaşqabağını tökmüşdü, әsdirirdi. Mәnә sarı heç baxmadı da.
xırda yağış çisәyirdi. Otaqdan bir Çamadanı minbir mәşәqqәtlә qaldırıb
ümidlә çıxdım: bәlkә bayırda bir adam arabanın tabut yerinә qoydum. Özüm
tapım, çamadanımı aparmağa kömәk dә qalxıb elә orda uzandım, amma
etsin. Ətrafda isә kimsә görünmürdü. әtrafı görә bilmәk üçün başımı azacıq
Gözlәrimi gücә salıb sıx dumanın dikәltdim, çamadanı sinәmin üstünә
arasından bir qәdәr uzaqlara baxdım çәkib ondan bәrk-bәrk ikiәlli yapışdım.
vә belini büküb sәrv ağacının altında Qamçı havada şaqqıldadı, atlar
әylәşmiş bir qoca gördüm. Üzünü ağır nәfәs ala-ala tәrpәndi; burun
Sadiq Hidayәt. Kor bayquş seçmәk mümkün deyildi – boynuna pәrәlәrindәn çıxan buxar dumanda
enli şal dolamışdı. Yavaş-yavaş, qatı tüstü kimi görünür, burula-burula
tәlәsmәdәn ona sarı getdim. Yaxınlaşıb havaya qalxırdı; boyunlarındakı zınqırov
nәsә demәyә macal tapmamış, qoca rütubәtli havada qәribә bir ahәnglә
xırıltılı sәslә, kәsik-kәsik güldü – elә cingildәyirdi. İçimi sәbәbsiz bir rahatlıq
güldü, tüklәrim biz-biz oldu. Bir xeyli bürümüşdü. Heç arabanın necә get-
sonra toxtayıb dillәndi: “Hambal diyini dә duymurdum. Hiss etdiyim si-
axtarırsansa, hazıram! Meyit daşımaq nәmin üstündәki çamadanın ağırlığıydı.
üçün arabam da var... Hәr gün ölülәri Mәnә elә gәlirdi, sanki bu ağırlığı –
aparıb Şah Əbdülәzim qәbiristanında cәsәd ağırlığını sinәmin üstündә
torpağa tapşırıram... Elә tabutu da hәmişә hiss etmişәm...
otaqda saxladığım, sümük dәstәkli istәsәn, varımdı. Uyğun gәlәn birini
bıçağımı götürdüm, әynindәki paltarı seçәrәm. İstәyirsәn, lap elә bu dәqiqә
– bәdәnini hörümçәk toru kimi sarmış gedәk!”
nazik qara libasını ehtiyatla cırdım. Sözünü bitirib yenә güldü, amma
Elә bil bәdәni ağarıb bir az da uzanan bu dәfә daha ucadan. Əlimlә ona
kimi oldu! İndi hәmişәkindәn daha evimi göstәrdim, ağzımı açmağa imkan
ucaboy görünürdü. Başını kәsdim. vermәyib dedi: “Bilirәm, sәnin evini
Boğazından azacıq laxta qan töküldü. dә tanıyıram. Sәn get, bu dәqiqә
Sonra qollarını, ayaqlarını bәdәnindәn gәlirәm...”
ayırdım, hamısını çamadana yığıb Qoca yerindәn qalxdı, mәn dә evә
qara paltarını üstünә çәkdim. Çama- qayıtdım. İçәri girib çamadanı güc-
danın qapağını örtdüm, bağlayıb açarı bәla ilә qapıya kimi sürüdüm. Başımı
cibimә qoydum. İşimi bitirib bir az çıxarıb çölә baxanda, qapının ağzında
nәfәs dәrdim. Qaldırdım, görüm, çox köhnә, sınıq-salxaq bir meyit arabası
98 ağır deyil ki? Ağır idi. Özümü heç vaxt durduğunu gördüm. İki dәnә arıq at
2015 belә halsız hiss etmәmişdim – da qoşulmuşdu arabaya. Qozbel qoca
çamadanı tәk apara bilmәyәcәkdim... qozlada oturub әlindәki uzun qamçısını
Göylәr yenә qaşqabağını tökmüşdü, әsdirirdi. Mәnә sarı heç baxmadı da.
xırda yağış çisәyirdi. Otaqdan bir Çamadanı minbir mәşәqqәtlә qaldırıb
ümidlә çıxdım: bәlkә bayırda bir adam arabanın tabut yerinә qoydum. Özüm
tapım, çamadanımı aparmağa kömәk dә qalxıb elә orda uzandım, amma
etsin. Ətrafda isә kimsә görünmürdü. әtrafı görә bilmәk üçün başımı azacıq
Gözlәrimi gücә salıb sıx dumanın dikәltdim, çamadanı sinәmin üstünә
arasından bir qәdәr uzaqlara baxdım çәkib ondan bәrk-bәrk ikiәlli yapışdım.
vә belini büküb sәrv ağacının altında Qamçı havada şaqqıldadı, atlar
әylәşmiş bir qoca gördüm. Üzünü ağır nәfәs ala-ala tәrpәndi; burun
Sadiq Hidayәt. Kor bayquş seçmәk mümkün deyildi – boynuna pәrәlәrindәn çıxan buxar dumanda
enli şal dolamışdı. Yavaş-yavaş, qatı tüstü kimi görünür, burula-burula
tәlәsmәdәn ona sarı getdim. Yaxınlaşıb havaya qalxırdı; boyunlarındakı zınqırov
nәsә demәyә macal tapmamış, qoca rütubәtli havada qәribә bir ahәnglә
xırıltılı sәslә, kәsik-kәsik güldü – elә cingildәyirdi. İçimi sәbәbsiz bir rahatlıq
güldü, tüklәrim biz-biz oldu. Bir xeyli bürümüşdü. Heç arabanın necә get-
sonra toxtayıb dillәndi: “Hambal diyini dә duymurdum. Hiss etdiyim si-
axtarırsansa, hazıram! Meyit daşımaq nәmin üstündәki çamadanın ağırlığıydı.
üçün arabam da var... Hәr gün ölülәri Mәnә elә gәlirdi, sanki bu ağırlığı –
aparıb Şah Əbdülәzim qәbiristanında cәsәd ağırlığını sinәmin üstündә
torpağa tapşırıram... Elә tabutu da hәmişә hiss etmişәm...