Page 41 - "Xəzər"
P. 41
ış kapitan fon Vitkoviçin vәziyyә- edirdi ki, bu dolaşıq işdәki digәr 41
tindә elә dә tәәccüblü deyildi. şübhәlilәr üzәrindә davam edәn istintaq 2015
üçün hәtta qaranlıqda çap edilәn
Dustağın diqqәtini cәlb elәmәmәk- vәrәqlәr dә faydalı ola bilәr. Ona görә Milorad Paviç. Külәyin astar üzü
dәn ötrü mühafizә xidmәti onun hәr dә göstәriş verdi ki, cәnab fon Vitkoviçin
sәhәr makinada tıqqıldatdığı donosun, hәbsxana rejimi necә vardısa qalsın,
etirafın, ya başqa nәyinsә bircә vәrәqini dәyişdirilmәsin. Hәrbi xidmәtin qızıl
belә heç bir halda bayıra çıxarma- qaydası ona yaxşı mәlum idi: nә baş
maq, mәhbusu yalnız yeni şamlarla verir-versin – öz işindә ol, heç nәyi
tәmin etmәk barәdә xüsusi әmr vecinә alma. Cәnab kapitan fon Vitkoviç
almışdı. hәr axşam yenә әvvәlki kimi öz әsgәr
çarpayısına uzanır, böyründәki dәmir
Amma bu arada cәnab müstәntiqin, masadan bәrk-bәrk yapışıb yad ruhun
elәcә dә onun rәhbәrliyinin ümidlәrini ağuşunda dәrin yuxuya gedirdi; bütün
az qala puça çıxaracaq nәsә gözlәnil- serblәr kimi, heç nәyi bağışlamasa
mәz bir şey baş verdi. Gözәtçilәrdәn da, ancaq onları yaddaşına yüklәyәn-
biri (kütbeyin, amma mәhz elә bu sә- lәrdәn deyildi, bu sәbәbdәn hәmişә
bәbdәn zirzәmidә şamı heç kәsin rahat yatırdı.
söndürmәyәcәyini anlayan adam)
qadağaya baxmayaraq kameranın Lakin hәr şeyin bir axırı olduğu
gözlüyündәn içәri baxdı, özü dә kimi, bu hәyat tәrzinin dә qәfildәn so-
tәrslikdәn o mәqamda ki, hәmin vaxt nu çatdı. Belә ki, Birinci Dünya müha-
cәnab kapitan fon Vitkoviç pәrçim ribәsini törәdәn Serbiya-Avstriya mü-
edildiyi yad ruhun lap qırağında oturub naqişәsi şiddәtlәndi, cәnab kapitan
makinada yazı yazırdı. Gözәtçi Petar fon Vitkoviçin işinә yenidәn
gördüklәrindәn, daha doğrusu, görmә- baxıldı vә hökm dәyişdirildi. Bir axşam
diklәrindәn elә sarsıldı, o dәrәcәdә gün әyilәndә kapitanı kameradan
heyrәtlәndi ki, dәrhal qaçıb müstәn- çıxarıb qala divarının altına apararaq
tiqi çağırdı. Cәnab kapitan fon Vitkoviç bir bölük tüfәngli әsgәrin qarşısına
zülmәt qaranlıqda yazırdı. O, şamı qoydular. O, әsgәrlәrin necә nişan
ümumiyyәtlә yandırmırdı vә qaranlıqda aldıqlarını gördü vә yaylım atәşini
makinanı tıqqıldada-tıqqıldada gündüz- eşitdi. İkinci yaylıma ehtiyac qalmadı,
lәri dә, gecәlәri dә tam zülmәt içindә elә birincidә yerә sәrildi. Bununla belә
keçirirdi. tam әminlik üçün zabitlәrdәn biri
yaxınlaşıb cәsәdә baxdı. Sonra onu
“Əgәr mәni әhatә elәmiş yad ruhun turşumuş tәr iyi gәlәn qatıra yüklәdilәr,
içindәn qaranlıqda әlhavasına keçmәyә üç әsgәrin qәbir qazdığı ağacın yanına
mәcburamsa, onda şam mәnim nәyimә aparıb, çalaya quyladılar. Cәsәdin
gәrәkdir”, – kapitan düşünürdü. üstünü torpaqlayarkәn әsgәrlәr hәr-
dәnbir әl saxlayıb papaqlarıyla üz-
Cәnab müstәntiq fon Mölkә gәlincә,
mәsәlәnin belә bir şәklә düşmәsi son
hesabda onu çox da üzmәdi. O ümid
tindә elә dә tәәccüblü deyildi. şübhәlilәr üzәrindә davam edәn istintaq 2015
üçün hәtta qaranlıqda çap edilәn
Dustağın diqqәtini cәlb elәmәmәk- vәrәqlәr dә faydalı ola bilәr. Ona görә Milorad Paviç. Külәyin astar üzü
dәn ötrü mühafizә xidmәti onun hәr dә göstәriş verdi ki, cәnab fon Vitkoviçin
sәhәr makinada tıqqıldatdığı donosun, hәbsxana rejimi necә vardısa qalsın,
etirafın, ya başqa nәyinsә bircә vәrәqini dәyişdirilmәsin. Hәrbi xidmәtin qızıl
belә heç bir halda bayıra çıxarma- qaydası ona yaxşı mәlum idi: nә baş
maq, mәhbusu yalnız yeni şamlarla verir-versin – öz işindә ol, heç nәyi
tәmin etmәk barәdә xüsusi әmr vecinә alma. Cәnab kapitan fon Vitkoviç
almışdı. hәr axşam yenә әvvәlki kimi öz әsgәr
çarpayısına uzanır, böyründәki dәmir
Amma bu arada cәnab müstәntiqin, masadan bәrk-bәrk yapışıb yad ruhun
elәcә dә onun rәhbәrliyinin ümidlәrini ağuşunda dәrin yuxuya gedirdi; bütün
az qala puça çıxaracaq nәsә gözlәnil- serblәr kimi, heç nәyi bağışlamasa
mәz bir şey baş verdi. Gözәtçilәrdәn da, ancaq onları yaddaşına yüklәyәn-
biri (kütbeyin, amma mәhz elә bu sә- lәrdәn deyildi, bu sәbәbdәn hәmişә
bәbdәn zirzәmidә şamı heç kәsin rahat yatırdı.
söndürmәyәcәyini anlayan adam)
qadağaya baxmayaraq kameranın Lakin hәr şeyin bir axırı olduğu
gözlüyündәn içәri baxdı, özü dә kimi, bu hәyat tәrzinin dә qәfildәn so-
tәrslikdәn o mәqamda ki, hәmin vaxt nu çatdı. Belә ki, Birinci Dünya müha-
cәnab kapitan fon Vitkoviç pәrçim ribәsini törәdәn Serbiya-Avstriya mü-
edildiyi yad ruhun lap qırağında oturub naqişәsi şiddәtlәndi, cәnab kapitan
makinada yazı yazırdı. Gözәtçi Petar fon Vitkoviçin işinә yenidәn
gördüklәrindәn, daha doğrusu, görmә- baxıldı vә hökm dәyişdirildi. Bir axşam
diklәrindәn elә sarsıldı, o dәrәcәdә gün әyilәndә kapitanı kameradan
heyrәtlәndi ki, dәrhal qaçıb müstәn- çıxarıb qala divarının altına apararaq
tiqi çağırdı. Cәnab kapitan fon Vitkoviç bir bölük tüfәngli әsgәrin qarşısına
zülmәt qaranlıqda yazırdı. O, şamı qoydular. O, әsgәrlәrin necә nişan
ümumiyyәtlә yandırmırdı vә qaranlıqda aldıqlarını gördü vә yaylım atәşini
makinanı tıqqıldada-tıqqıldada gündüz- eşitdi. İkinci yaylıma ehtiyac qalmadı,
lәri dә, gecәlәri dә tam zülmәt içindә elә birincidә yerә sәrildi. Bununla belә
keçirirdi. tam әminlik üçün zabitlәrdәn biri
yaxınlaşıb cәsәdә baxdı. Sonra onu
“Əgәr mәni әhatә elәmiş yad ruhun turşumuş tәr iyi gәlәn qatıra yüklәdilәr,
içindәn qaranlıqda әlhavasına keçmәyә üç әsgәrin qәbir qazdığı ağacın yanına
mәcburamsa, onda şam mәnim nәyimә aparıb, çalaya quyladılar. Cәsәdin
gәrәkdir”, – kapitan düşünürdü. üstünü torpaqlayarkәn әsgәrlәr hәr-
dәnbir әl saxlayıb papaqlarıyla üz-
Cәnab müstәntiq fon Mölkә gәlincә,
mәsәlәnin belә bir şәklә düşmәsi son
hesabda onu çox da üzmәdi. O ümid
