Page 71 - 2017-4
P. 71
nuna qoymuşdu, sol əli isə aşağı sal- ləri, dəbdəbəli bəzək əşyaları görürsünüz. 71
lanmışdı, elə bil nəyəsə işarə edirdi. Ba- Xalis İon üslubunda olan əşyaların ya- 2017
laca, incə ayaqları sanki indicə yerə to- nında köhnələr çox cılız görünür... Misir
xunmuşdu, ətrafında ürəyi riqqətə gəti- sfinkslərini qızıl xalçalara bükürdülər. Am- edqar Po. Görüş
rən mühit hökm sürürdü, bu mühit onun ma bundan yalnız ağciyər adamlar diksi-
gözəlliyini daha qabarıq göstərirdi, çiy- nər. Məkanın, xüsusilə də o zamanın
nində təsvir olunmuş bir cüt qanad onu xüsusiyyətləri qorxu yaradır, bu qorxu bə-
mələyə bənzədirdi. Dostuma nəzər sal- şəriyyətə dahiliyi dərk etməkdə mane olur.
dım və Çepmanın “Вussy d'Ambois”dəki Mənim üçün həyatda artıq yaxşı heç nə
məşhur sözlərini pıçıldadım: “Budur, qar- qalmayıb. Ruhum da od tutub yanır. Yax-
şımda Roma heykəli kimi dayanıb! Ölüm şını axtara-axtara dəli olmuşam, əsl xə-
onu mərmərə çevirməyincə bax beləcə yallar dünyasında gördüyüm kabuslardan
dayanacaq!” dəhşətə gəlirəm, artıq bezmişəm, həvəs-
dən düşmüşəm. – O susdu, başını aşağı
– Bilirsiniz, nə var? – nəhayət, dillən- dikdi, görünür, ürəyinin döyüntüsünü din-
di, sonra minalı gümüş masaya tərəf ləyirdi, ancaq mən bu səsi eşitmirdim.
döndü, ora gözoxşayan badələr və iki Sonra başını qaldırıb gözlərini tavana zil-
böyük Etrusk güldanı qoyulmuşdu. Onla- lədi və Çiçester yepiskopunun sözlərini
rın qəribə görkəmi rəsmdəki markizanı təkrar etdi:
xatırladırdı. Mənə elə gəldi ki, içini Yo-
hannisberger şərabı ilə doldurublar. – Bi- “Məni orada gözlə sən!
lirsiniz, nə var? – qırıq-qırıq danışırdı. – O qaranlıq vadidə görüşəcəyəm səninlə!”
Gəlin içək. Düzdür, hələ tezdir, amma işi-
mizin adı nədir? İçək! Doğrudan da, hələ Sonra şərabın təsirindən taxta sərə-
tezdir, – saatın tamamını bildirən zəng ləndi.
səsi eşidildi, içindəki məlaikə fiquru əlin-
də tutduğu qızıl çəkici qalxana döyəclədi, Pilləkəndə addım səsləri eşidildi, kim-
bu, o demək idi ki, Günəşin doğmasın- sə qapını bərkdən döyəclədi. Mentoninin
dan artıq bir saat ötüb. Dostum fikirli-fikirli nökərinin otağa cumub nəfəsi kəsilə-kə-
sözünə davam etdi: – Hələ tezdir, eh, nə silə dediyi sözləri eşidəndə həyəcanımı
fərqi var, içək! Günəşi şərabla qarşıla- saxlaya bilmədim: “Mənim xanımım!.. Mə-
yaq, bu dəbdəbəli çilçıraqlar, stolüstü lam- nim xanımım!.. Özünü zəhərlədi!.. Zəhər
palar Günəşin paxıllığını çəkir, onun işı- içdi! Ah, gözəlim! Ah, gözəl Afroditam!”
ğını ört-basdır etməyə çalışır! – O, dalba-
dal bir neçə badə içdi. Eşitdiklərimdən dəhşətə gəlmişdim,
taxta atıldım ki, şərabın təsirindən yuxu-
– Yenə xəyalların qoynundayam, – lamış dostumu oyadım. Amma o, don-
adi danışıq tərzinə qayıdıb sözünə da- muş, dodaqları göyərmiş, gözlərindəki qı-
vam etdi, – xəyala dalmaq yeganə məş- ğılcımı ölüm söndürmüşdü. Heyrət içində
ğuliyyətim olub. Ona görə də özüm üçün geri çəkildim, əlim çat verib qaralmış ba-
xəyallar səltənəti yaratmışam. Venesiya- dəyə – onun badəsinə toxundu və acı
nın göbəyində bundan yaxşı nə qura bi- həqiqət mənə dərhal əyan oldu.
lərəm ki? Ətrafınızda qiymətli sənət əsər-
lanmışdı, elə bil nəyəsə işarə edirdi. Ba- Xalis İon üslubunda olan əşyaların ya- 2017
laca, incə ayaqları sanki indicə yerə to- nında köhnələr çox cılız görünür... Misir
xunmuşdu, ətrafında ürəyi riqqətə gəti- sfinkslərini qızıl xalçalara bükürdülər. Am- edqar Po. Görüş
rən mühit hökm sürürdü, bu mühit onun ma bundan yalnız ağciyər adamlar diksi-
gözəlliyini daha qabarıq göstərirdi, çiy- nər. Məkanın, xüsusilə də o zamanın
nində təsvir olunmuş bir cüt qanad onu xüsusiyyətləri qorxu yaradır, bu qorxu bə-
mələyə bənzədirdi. Dostuma nəzər sal- şəriyyətə dahiliyi dərk etməkdə mane olur.
dım və Çepmanın “Вussy d'Ambois”dəki Mənim üçün həyatda artıq yaxşı heç nə
məşhur sözlərini pıçıldadım: “Budur, qar- qalmayıb. Ruhum da od tutub yanır. Yax-
şımda Roma heykəli kimi dayanıb! Ölüm şını axtara-axtara dəli olmuşam, əsl xə-
onu mərmərə çevirməyincə bax beləcə yallar dünyasında gördüyüm kabuslardan
dayanacaq!” dəhşətə gəlirəm, artıq bezmişəm, həvəs-
dən düşmüşəm. – O susdu, başını aşağı
– Bilirsiniz, nə var? – nəhayət, dillən- dikdi, görünür, ürəyinin döyüntüsünü din-
di, sonra minalı gümüş masaya tərəf ləyirdi, ancaq mən bu səsi eşitmirdim.
döndü, ora gözoxşayan badələr və iki Sonra başını qaldırıb gözlərini tavana zil-
böyük Etrusk güldanı qoyulmuşdu. Onla- lədi və Çiçester yepiskopunun sözlərini
rın qəribə görkəmi rəsmdəki markizanı təkrar etdi:
xatırladırdı. Mənə elə gəldi ki, içini Yo-
hannisberger şərabı ilə doldurublar. – Bi- “Məni orada gözlə sən!
lirsiniz, nə var? – qırıq-qırıq danışırdı. – O qaranlıq vadidə görüşəcəyəm səninlə!”
Gəlin içək. Düzdür, hələ tezdir, amma işi-
mizin adı nədir? İçək! Doğrudan da, hələ Sonra şərabın təsirindən taxta sərə-
tezdir, – saatın tamamını bildirən zəng ləndi.
səsi eşidildi, içindəki məlaikə fiquru əlin-
də tutduğu qızıl çəkici qalxana döyəclədi, Pilləkəndə addım səsləri eşidildi, kim-
bu, o demək idi ki, Günəşin doğmasın- sə qapını bərkdən döyəclədi. Mentoninin
dan artıq bir saat ötüb. Dostum fikirli-fikirli nökərinin otağa cumub nəfəsi kəsilə-kə-
sözünə davam etdi: – Hələ tezdir, eh, nə silə dediyi sözləri eşidəndə həyəcanımı
fərqi var, içək! Günəşi şərabla qarşıla- saxlaya bilmədim: “Mənim xanımım!.. Mə-
yaq, bu dəbdəbəli çilçıraqlar, stolüstü lam- nim xanımım!.. Özünü zəhərlədi!.. Zəhər
palar Günəşin paxıllığını çəkir, onun işı- içdi! Ah, gözəlim! Ah, gözəl Afroditam!”
ğını ört-basdır etməyə çalışır! – O, dalba-
dal bir neçə badə içdi. Eşitdiklərimdən dəhşətə gəlmişdim,
taxta atıldım ki, şərabın təsirindən yuxu-
– Yenə xəyalların qoynundayam, – lamış dostumu oyadım. Amma o, don-
adi danışıq tərzinə qayıdıb sözünə da- muş, dodaqları göyərmiş, gözlərindəki qı-
vam etdi, – xəyala dalmaq yeganə məş- ğılcımı ölüm söndürmüşdü. Heyrət içində
ğuliyyətim olub. Ona görə də özüm üçün geri çəkildim, əlim çat verib qaralmış ba-
xəyallar səltənəti yaratmışam. Venesiya- dəyə – onun badəsinə toxundu və acı
nın göbəyində bundan yaxşı nə qura bi- həqiqət mənə dərhal əyan oldu.
lərəm ki? Ətrafınızda qiymətli sənət əsər-
