Page 28 - 2017-4
P. 28
uo İşiquro. O günlərdən qalanlarlərəm. Mister Harri Smitin bu gün dedik- səviyyəli peşəkarı xidmətdə saxlamağı
ləri də iyirminci, otuzuncu illərdə bizim bacarmayanda bunu bəhanə gətirib gi-
nəslin böyük qismini əhatə eləyən ideoloji leylənirlər. Üstəlik, müvəqqəti xidmətə
yanlışlıqlarla çox səsləşir. Bizim peşə götürüldüyün xanım və centlmenlərə ağı-
adamlarının arasında yayılan o fikri nə- na-bozuna baxmadan sadiq olmağın da
zərdə tuturam ki, ciddi məqsədi olan hər tərəfində deyiləm. Buna baxmayaraq,
bir eşikağası öz ağasını həmişə yenidən özünü az-çox qiymətləndirən eşikağası
qiymətləndirməyi vəzifə borcu hesab et- üçün hökmən elə bir vaxt gəlib çatır ki,
məli, hərəkətlərini doğuran səbəbləri öyrə- dayanıb özünə deməlidir: “Bu ağa pərəs-
nərək onlara tənqidi yanaşmalı və baxış- tişə layiq bildiyim alicənablığı özündə tə-
larının gizli mənasını anlamalıdır. Bu nə- cəssüm etdirir. Bundan belə bütün gücümlə
zəriyyəyə görə, eşikağası yalnız bu za- onun xidmətində duracağam”. Şüurlu sa-
man peşə bacarığının layiqli məqsədlərə diqlik belə olur. Bunda “layiqsiz” nə var
xidmət etdiyinə özündə əminlik hiss elə- ki? Sadəcə razılaşa bilmədiyin həqiqətlə
yir. Belə əsaslandırmadakı idealizm müəy- razılaşırsan: bizim kimilər müasir dünya-
yən rəğbət doğursa da, şübhə yoxdur ki, nın nəhəng problemlərini heç vaxt dərk
28 bu və mister Harri Smitin indiki mühaki- edə bilməz, ona görə hər şeydən yaxşısı,
2017 mələri düzgün olmayan düşüncələrin bir- heç nə düşünmədən layiqli və müdrik he-
başa nəticəsidir. Həmin tövsiyələri həya- sab etdiyimiz ağaya inanıb, gücümüz da-
ta keçirməyə çalışan eşikağaları – bəzi- xilində vicdanla, sədaqətlə xidmət elə-
lərini çox ümidverici karyera gözləyirdi – məkdir. Elə götürək mister Marşallı, ya
elə bu səbəbdən özlərini tapa bilmədilər. mister Leyni – bizim peşənin, heç şübhə-
Belələrinin, ən azından, ikisini şəxsən ta- siz, iki böyük nümayəndəsini. Məgər mis-
nıyırdım – heç də bacarıqsız adamlar de- ter Marşallı zati-alilərinin Xarici İşlər Na-
yildilər, ağalarını tez-tez dəyişib, hamı- zirliyinə yolladığı axırıncı məktubunun
sından da ümidlərini üzmüşdülər – son- məzmunu ilə bağlı lord Kemberli ilə müba-
ralar haradasa itib-batdılar. Buna təəc- hisə elədiyini təsəvvürə gətirmək olarmı?
cüblənməyə dəyməz. Çünki gerçək hə- Ya bilsək ki, ser Leonard Qreyin İcmalar
yatda ağaya tənqidi yanaşmaqla nümu- Palatasında hər çıxışından əvvəl mister
nəvi xidmət bir araya sığmaz. Burada Leynin zati-alilərilə nələrisə razılaşma-
mürəkkəblik hətta onda deyil ki, bu cür maq vərdişi olmadığını biləndə ona olan
müşahidələrlə fikri yayındırmaq bizim heyranlığımız azalacaq? Heç bir vəchlə.
yüksək səviyyədə müxtəlif xidməti tələb- Eləsə bu fikirdə “layiqsiz” nə var ki? Bun-
lərə uyğun gəlmir. Mühüm olan başqa da töhmət olunası nəsə var? Əgər illər
şeydir – ağasının əməlləri barədə həmi- keçəndən sonra lord Darlinqtonun hərə-
şə “öz qəti fikrini” formalaşdırmağa can kətlərində yanlışlıqlar, düşüncəsizliklər
atan eşikağası özünün dəyərli peşəkar üzə çıxarsa, əslinə baxanda, burada eşi-
üçün vacib olan bir keyfiyyətini – sadiqli- kağasının nə günahı? Ona xidmət etdi-
yini mütləq itirir. Məni düzgün başa düşmə- yim bütün illər ərzində – yalnız o, faktları
nizi xahiş edirəm: o mənasız “sadiqliyi” götür-qoy edərək son sözünü deyib; mən
nəzərdə tutmuram ki, fərsiz ağalar yüksək isə hərəkətlərimi öz peşə fəaliyyətim da-
ləri də iyirminci, otuzuncu illərdə bizim bacarmayanda bunu bəhanə gətirib gi-
nəslin böyük qismini əhatə eləyən ideoloji leylənirlər. Üstəlik, müvəqqəti xidmətə
yanlışlıqlarla çox səsləşir. Bizim peşə götürüldüyün xanım və centlmenlərə ağı-
adamlarının arasında yayılan o fikri nə- na-bozuna baxmadan sadiq olmağın da
zərdə tuturam ki, ciddi məqsədi olan hər tərəfində deyiləm. Buna baxmayaraq,
bir eşikağası öz ağasını həmişə yenidən özünü az-çox qiymətləndirən eşikağası
qiymətləndirməyi vəzifə borcu hesab et- üçün hökmən elə bir vaxt gəlib çatır ki,
məli, hərəkətlərini doğuran səbəbləri öyrə- dayanıb özünə deməlidir: “Bu ağa pərəs-
nərək onlara tənqidi yanaşmalı və baxış- tişə layiq bildiyim alicənablığı özündə tə-
larının gizli mənasını anlamalıdır. Bu nə- cəssüm etdirir. Bundan belə bütün gücümlə
zəriyyəyə görə, eşikağası yalnız bu za- onun xidmətində duracağam”. Şüurlu sa-
man peşə bacarığının layiqli məqsədlərə diqlik belə olur. Bunda “layiqsiz” nə var
xidmət etdiyinə özündə əminlik hiss elə- ki? Sadəcə razılaşa bilmədiyin həqiqətlə
yir. Belə əsaslandırmadakı idealizm müəy- razılaşırsan: bizim kimilər müasir dünya-
yən rəğbət doğursa da, şübhə yoxdur ki, nın nəhəng problemlərini heç vaxt dərk
28 bu və mister Harri Smitin indiki mühaki- edə bilməz, ona görə hər şeydən yaxşısı,
2017 mələri düzgün olmayan düşüncələrin bir- heç nə düşünmədən layiqli və müdrik he-
başa nəticəsidir. Həmin tövsiyələri həya- sab etdiyimiz ağaya inanıb, gücümüz da-
ta keçirməyə çalışan eşikağaları – bəzi- xilində vicdanla, sədaqətlə xidmət elə-
lərini çox ümidverici karyera gözləyirdi – məkdir. Elə götürək mister Marşallı, ya
elə bu səbəbdən özlərini tapa bilmədilər. mister Leyni – bizim peşənin, heç şübhə-
Belələrinin, ən azından, ikisini şəxsən ta- siz, iki böyük nümayəndəsini. Məgər mis-
nıyırdım – heç də bacarıqsız adamlar de- ter Marşallı zati-alilərinin Xarici İşlər Na-
yildilər, ağalarını tez-tez dəyişib, hamı- zirliyinə yolladığı axırıncı məktubunun
sından da ümidlərini üzmüşdülər – son- məzmunu ilə bağlı lord Kemberli ilə müba-
ralar haradasa itib-batdılar. Buna təəc- hisə elədiyini təsəvvürə gətirmək olarmı?
cüblənməyə dəyməz. Çünki gerçək hə- Ya bilsək ki, ser Leonard Qreyin İcmalar
yatda ağaya tənqidi yanaşmaqla nümu- Palatasında hər çıxışından əvvəl mister
nəvi xidmət bir araya sığmaz. Burada Leynin zati-alilərilə nələrisə razılaşma-
mürəkkəblik hətta onda deyil ki, bu cür maq vərdişi olmadığını biləndə ona olan
müşahidələrlə fikri yayındırmaq bizim heyranlığımız azalacaq? Heç bir vəchlə.
yüksək səviyyədə müxtəlif xidməti tələb- Eləsə bu fikirdə “layiqsiz” nə var ki? Bun-
lərə uyğun gəlmir. Mühüm olan başqa da töhmət olunası nəsə var? Əgər illər
şeydir – ağasının əməlləri barədə həmi- keçəndən sonra lord Darlinqtonun hərə-
şə “öz qəti fikrini” formalaşdırmağa can kətlərində yanlışlıqlar, düşüncəsizliklər
atan eşikağası özünün dəyərli peşəkar üzə çıxarsa, əslinə baxanda, burada eşi-
üçün vacib olan bir keyfiyyətini – sadiqli- kağasının nə günahı? Ona xidmət etdi-
yini mütləq itirir. Məni düzgün başa düşmə- yim bütün illər ərzində – yalnız o, faktları
nizi xahiş edirəm: o mənasız “sadiqliyi” götür-qoy edərək son sözünü deyib; mən
nəzərdə tutmuram ki, fərsiz ağalar yüksək isə hərəkətlərimi öz peşə fəaliyyətim da-
