Page 250 - 2017-4

zırlayıcı jesti nəzərdə tuturam. Bu, səh- tyor bunun üçün əqli mühakimələrdən

nəyə, personaja, pyesə yanaşmanın va- yox, daha çox jestlərdən istifadə etməli-

cib üsulu və digərlərindən daha əlverişli- dir. Jest müxtəlifliyinin həddi-hüdudu yox-

sidir. dur, aktyor üçün jestləri geniş oyun mə-

Başqa nümunə: “Kiminsə fikirlərini par- kanına bənzətmək olar. Digər halda ak-

çalara bölmək” anlayışını araşdıraq. Biz tyora səhnədən nəsə söyləməyinə ehti-

yalnız insan psixologiyasına xas cəhətlə- yac qalmır, bəzən bircə jest səhnədə ul-

ri göstərmək üçün jestlər tapmalıyıq. Bu- duz kimi parlamağa kifayət edir.

nu müxtəlif məziyyətlər, xüsusiyyətlər nə- Biz teatr metodikasında istənilən mə-

zərə alınmaqla həyata keçirmək olar, əs- qamı götürüb onu jest dili ilə tərənnüm

lində, bütün üsullar məqbul sayıla bilər. edə bilərik. Məşq zamanı bədənimizin hər

Yaxud “problemi araşdırmaq” anlayışını nöqtəsindən yararlanıb adi jestə də psi-

jest dilinə çevirməyə çalışaq. Elə bir nöqtə- xoloji anlam verməyə qadir olmalıyıq. Nə

yə çata bilərik ki, burada bütün jestlər ak- üçün? Düşünün: insan adi həyatda bə-

tyor təfəkkürünə və ruhuna agah olsun. dən hərəkətlərindən, jestlərdən mütləq

Sonra aktyor rola hazırlıq probleminə han- şəkildə istifadə etməyə borclu deyil. Əgər

250 sı tərəfdən yaxınlaşmağa cəhd göstərsə kimdənsə sidq-ürəklə nəyi isə xahiş edi-

2017 də, hər şey onu hazırlayıcı jest etməyə rəmsə, bu, qəlbimdən gələn bir arzudur,
ruhlandıracaq. Bu halda mühitdən səmə- təbii hissdir. Amma təsəvvür edin ki, səh-

rəli istifadə də köməyə çatacaq. Məsə- nədə kiməsə yalandan yalvarıram, yəni

lən, “sakitcə gözləmək” anlayışının mühiti müəllifin yazdığı mətni söyləməyə məc-

jest kimi araşdırıla bilər. Mühit həmişə buram. Necə deyərlər, saxta yalvarışı ta-

jestlərdə mövcuddur. maşaçının nəzərində inandırıcı yalvarışa

Digər mühiti – bizə yaxşı tanış olan çevirmək üçün bədən hərəkətlərindən və

kilsədəki ixlaskarlıq mühitini nəzərdən ke- jestlərdən düzgün və dolğun şəkildə isti-

Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri çirək. Həmin ixlaskarlığı tərənnüm etmək fadə etməliyəm. Şübhəsiz, bu təqdirdə

üçün jest tapa bilərikmi? Elə bir mühit səhnə canlı və inandırıcı alınacaq, qəlb-

yoxdur ki, onu aktyor dili ilə tərənnüm et- ləri riqqətə gətirəcək.

mək mümkün olmasın. Bu, jestlərin sehrli

dilidir. İnsan psixologiyası jestlərin dilini Teatrda həyat və ölüm

yaxşı anlayır. İnamla deyə bilərik ki, səh-

nədə yaratdığımız mühit jestlərlə inkişaf Tərəf-müqabilimə ürəkdən yalvardı-

edib genişlənir. ğım an etdiyim jestləri tamaşaçı görməyə

Qarşıya qoyulmuş məqsəd! Onu da də bilər, amma oyunum bu jestlərlə qovu-

jestlərin dili ilə ifadə etmək mümkündür. şub ahəng yaratmalıdır. Hissləri jestlərin

Məqsəd – həyata keçirmək istədiyimiz köməyi ilə bildirməsəm, mənəvi cəhət-

ideyaya, yaxud can atdığımız zirvəyə bən- dən “xəstə” adama bənzəyəcəyəm. Bu

zəyir və onu dərk etməyin ən asan yolu gün milyonlarla adam həmin sağalmaz

jestdir. Məsələn, qarşıma belə bir məq- “xəstəlikdən” əziyyət çəkir. Hətta danı-

səd qoymuşam: “Sizi inandırmaq istəyi- şanda əllə çoxlu jest edən, bədənini hə-

rəm ki, məsələ məhz belədir”. Əqli cəhət- rəkətə gətirib əsdirən xaricilər də “can

dən bu fikir tamamilə aydındır. Lakin ak- verən xəstəyə” bənzəyirlər. Müasir teatr-