Page 249 - 2017-4
P. 249
xaİl ÇexOV Tərcümə: Fərhad abdullayev

PeŞəKar
aKTyOrluq

DərSlərİ

(əvvəli ötən sayda)

Doqquzuncu dərs

Psixoloji jest maq”. Yəni konkret jestlərlə “nəticə çıxar- 249
(5 dekabr 1941-ci il) maq”. Əslində, insanın “nəticə çıxarmaq” 2017
üçün etdiyi bütün jestləri dillə təsvir et-
Jest–hadisə–hərəkət mək mümkün deyil. Biz, aktyor kimi, “nə- Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri
ticə çıxarmağı” bildirən jesti təsəvvürdə
Jest barədə söhbəti bitirmək üçün bu canlandırmaq və göstərmək üçün kifayət
məsələni bir qədər ətraflı araşdırmağa qədər cəsarətli olmalı, müxtəlif üsullar ax-
ehtiyac duyuram. “Səhnədə məşq zamanı tarmalıyıq. Məsələn, əlləri istənilən vaxt
baş verənlərin hamısını interpretasiya yuxarı qaldırmağa qadiriksə, deməli, jest
etmək imkanı” deyəndə nəyi nəzərdə vasitəsilə insan psixologiyasını və aktyor
tuturam? İnterpretasiyanı hansı yolla oyununu daha dərindən anlaya bilərik.
həyata keçirmək mümkündür: jest, hadisə, Bu, insan psixologiyasının xarakterik cə-
yaxud hərəkətlə? Terminlərdən hansını hətidir. Əgər jest nəyisə təsvir edirsə,
seçsək, məqsədəuyğun sayılar? Bəlkə pyesdə “nəticə çıxaran” personajın xa-
də, “jest” ilə bağlı söyləmək istədiklərimi rakterik cəhətlərini göstərmək üçün hə-
daha geniş mənada anlaya bilərsiniz. min jestdən yararlanmalıyıq.
Ümumiyyətlə, aktyor sənətində hər şeyi
jestə çevirmək mümkündür. Məncə, bu, Lazım olan jesti seçməklə “nəticə çı-
pyesə və aktyor təbiətinə yanaşmanın ən xarmaq” prosesini məşq zamanı cilala-
sadə üsuludur. Necə deyərlər, bir güllə ilə malıyıq. Yəni jest filan şeyi ifadə edir, in-
iki dovşan vururuq. sanın xarakterik cəhətləri isə daha dərin
məna daşıyır; yaxud saxta jest edib bunu
Psixoloji jest “nəticə çıxarmaq” təəssüratı oyadan jest
kimi də qələmə verə bilərik. Əgər fikrimi
Əgər müəyyən fizioloji vəziyyətləri təs- bir nöqtədə cəmləşdirib personajın psi-
vir etmək üçün onları təsəvvürdə canlan- xologiyası barədə nəticə çıxarmağa ça-
dırmağa çalışsaq, məlum olar ki, şüurun lışsam, istədiyim baş tutmayacaq, əksi-
psixoloji vəziyyəti, yaxud insan ruhunun nə, bu işi jestlərin köməyi ilə həyata ke-
jestlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Amma nə- çirsəm, uğurlu alınacaq. Mən həm də ha-
dənsə, insanlar bunu “jest” adlandırırlar.
Məsələn, belə bir ifadə var: “nəticə çıxar-
   244   245   246   247   248   249   250   251   252   253   254