Page 202 - 2017-4

q.r.: Bir neçə müəlliflə əməkdaşlığımız barəsində özündən soruşmalı olmuşam.

olub. Mənə az-çox köməkləri də dəyib. Əvvəllər də demişəm, bu yazıçının nəsr

Ən çox bir yerdə işlədiyim yazıçı Xulio üslubu elədir ki, öz-özlüyündə tərcüməçiyə

Kortasar olub. Onun ingiliscəsi kifayət kömək eləyir. Əgər onun nə demək

qədər yaxşıdır, həm də çox diqqətli istədiyini tutmusansa, mətn tərcümədə

oxucudur. Tərcüməçi əməyinə böyük korlanmır. Hərdən Markesdə anlaşılmaz

hörməti var, ona görə də prosesdə heç şeylərlə rastlaşanda savadıma arxalanıb

vaxt tərcüməçidən mümkün olmayan ehtimalıma əsasən tərcümə etdiyim də

şeyləri gerçəkləşdirməyi xahiş etmir. Bir olub. Xoşbəxtlikdən, bunlar o qədər də

çox vaxtlarda elə olub ki, Xulio ingiliscədəki vacib sözlər olmayıb, amma qorxuram ki,

müəyyən ifadənin, əsasən də müəyyən bir gün tərcümə polisi gecə yatdığım

jarqonun daha yaxşısı ilə əvəz edilməsini yerdəcə məni çarpayımdan salıb yaxam-

istəyib. O, mənadakı səhvləri sərrastlıqla dan yapışa və sorğu-suala başlaya. Əs-

tutmağı bacarır. Bəzən ilk baxışdaca lində, onun əsərində belə cüzi yanlışlara

mənasını duyduğun elə sadə sözlərə və yol verdiyimə görə, düzünü desəm, o qə-

ya ifadələrə rast gəlirsən ki, sonradan dər də narahat olmuram, çünki bu müəllif,

202 Argentina jarqonunda tamam başqa məna onsuz da, öz əsərlərinin hər cür yozul-

verdiyini görürsən. Xulio tərcüməçini masına öyrəşib. Yazarkən nəzərində
2017 tərifləməkdə xəsislik göstərmir. Bu da, tutmadığı şeyləri o qədər boynuna qoyublar

təbii ki, tərcüməçinin xoşuna gəlir. Mario ki, axırda o da Coys kimi öz taleyi ilə ba-

“yaxşı tərcümə – bir əsəri digər dildə yenidən yazmaq deməkdir...” Varqas Lyosanın da tərcümə prosesində rışmalı olub.

mənə köməyi dəyib, amma onun T.H.: Tərcümə prosesində istifadə

ingiliscəsinə etibar etmək olmaz. Çünki etdiyiniz xüsusi strategiya və ya metod

ingilis dilini düşündüyü qədər də dərindən varmı?

bilmir. Bəzən kağızın kənarında tərcümə q.r.: Hər hansı metodumun olub-

ilə bağlı müəyyən sualını yazır və ya bir olmadığını dəqiqliklə deyə bilmərəm. Yəni

ifadənin “əsl” mənasını qeyd edir. Halbuki bu məsələdə elə bir strategiyam, xüsusi

onun göstərdiyi həmin “əsl” məna elə yanaşmam yoxdur. Məncə, bu, çox sadə

mənim ingilis dilində yazdığımın eynidir. şeydir: sadəcə otururam, qabağıma kağız

Təbii ki, belə şeylərin üstündən sakitcə və yaxşı lüğət qoyuram və işləməyə baş-

keçirəm. Bununla belə, Marionun mənə layıram. İlk işim isə, təbii ki, kitabı oxu-

köməyi də çox olur, onun təklifləri əksər maq olur. Bəzən əsəri tərcümə prose-

hallarda işə yarayır. Əslində, onun sindən bir müddət əvvəl oxumuş oluram,

ingiliscəsi bayaq dediyim qədər də zəif ona görə də bəzi mətləblər yadımdan

deyil. O, çox zaman uyğunsuzluqları çıxır. Əgər bu işlə bağlı üslubumu

asanca hiss edir. Qarsia Markes tərcü- soruşursunuzsa, bəlkə, dediklərim faydalı

məçiyə o qədər də dəyib-dolaşmır. Axırda ola bilər. Məsələn, etiraf edirəm ki –

da işdən razı qalır. Onun üslubu elədir ki, Xulionun özünə də bunu etiraf etmişəm –

hərdən, az da olsa, bəzi suallar vermək “Xana-xana oyunu”nu tərcümə prosesində

lazım gəlir. Söz seçimi hərtərəfli və kifayət oxumuşam. Sonra əvvələ qayıdıb bəzi

qədər klassik yöndə olur. Markesin düzəlişlər eləmişəm, amma bunlar cüzi,

kitablarında yalnız bir neçə söz və ifadə o qədər də əhəmiyyətli şeylər olmayıb.