Page 156 - 2017-4

ğul olmağa başladım. O isə təbii ki, “kol- ri vərəqdə yazmaq, yaxud da şifahi de-

lektiv” anlayışını rədd edirdi. Bununla be- mək olar. Amma bütün hallarda onlar

lə, ardıcıllıq başqa cür oldu: ruhumun vücud dilində tərtib edilir. Bu dil xəbəri

sübhçağında üstünə söz yağışı çiləndi, uzaq bir hücrədən digərinə çatdırmaq

onda düşüncəm hələ alaraqanlıqda dola- üçün uyğunlaşmayıb. Kollektiv – ayrı-ay-

şırdı, bu da mənim gələcək çıxdaşlığımın rı insanların əzabının təşbehidi ki, sözlə-

əlaməti idi. Mən amansız yağışın altında rin vasitəçiliyinə ehtiyacı yoxdu. Mənə elə

tələf olaraq özüm özümü yenidən yarat- gəlir, sınaqdan çıxmış kollektivçilik sözlə

dım. Bu, mənim həyatda ilk yaradıcılığım özünüifadənin barışmaz düşmənidi. Hət-

idi. ta öz kədərini ulduzlu səmanın göründüyü

Hələ uşaqlıqda intuitiv olaraq sezir- sirk çadırı kimi açan ən dahi yazıçının

dim ki, “kollektiv” anlayışının kökündə belə, ümumi iztirab mənzərəsini yarat-

bədən prinsipi durur. Bu gün də buna mağa qüdrəti yetməz. Söz şən əhvali-ru-

əminəm. Son illər – “bədənin yaranışını” hiyyəni və kədəri çatdırmağa qadirdi, əza-

(çox ağır, demək olar ki, dözülməz fiziki bı isə çatdıra bilmir. Çünki mücərrəd ide-

zəhmətdən sonra gözlərimin qabağında yadan şənlənmək və kədərlənmək olar,

od tutub yanan qırmızımtıl parıltını belə oxşar ağrı hissini isə yalnız vücudu eyni

156 adlandırıram) özüm üçün kəşf eləyəndə iztirabı çəkən adam yaşaya bilər.

2017 Birliyin nə demək olduğunu başa düşdüm. İnsana maddi varlığın ən yüksək həd-
Birlik Sözlə çıxmayan, başqa növ ifrazat- dinə çatmaq imkanı verilib. O, bunu tək-

la – göz yaşları, tər, inilti ilə sıx bağlıdı. likdə əldə edə bilməz, yalnız daxil olduğu

Bir az da uzağa getsək, deyə bilərik ki, qrupun əzablarını bölüşərsə, istəyinə ça-

onun bünövrəsində qan dayanır – Sözün tar. Arabir Allahların səmasına tamaşa

axıtmağa gücü yetmədiyi qan. Ölümqa- edəcəyin zirvəyə çıxmaq üçün öz “mən”i-

bağı, mürəkkəblə yox, qanla yazılmış ni əritməlisən. Bunun üçün üzvü olduğun

məktublar bizə ona görə təsir edir. Bunun kollektiv onu laqeydlik, dağınıqlıq, tənbəl-

səbəbi onların mətninin fərdilikdən xali, lik bataqlığından ağrının zirvəsinə, ora-

şablon olması və deməli, vücudun diliylə dansa lap ucalara – ölümə yüksəlməyə

yazılmasıdı. məcbur edən faciə içərisində olmalıdı.

Fiziki zəhmət, yorğunluq, tər, göz yaş- Ölümün səmimiyyəti ən vacib şərtdi. Gü-

yukio Misima. Günəş və polad ları və qan göy üzünün əsl maviliyini mə- man ki, mənim döyüşçü kollektivləri ba-
nimçün açanda, həmçinin özümü “hamı rədə danışdığımı anladınız.
kimi hiss edəcəyim” yerə baş vuranda
Bir yaz səhəri yarıçılpaq halda, so-

mənə tam aydın oldu ki, gec, ya tez, elə yuqdan titrəyə-titrəyə yoldaşlarımla birgə

bir gün gələcək ki, sözün fərdilik tələsin- qaçırdım. Başımı ortasında qırmızı günəş

dən qurtulacaq, insan birliyinin əsl məna- əks edilmiş ağ sarğı ilə bağlamışdım. Bu

sını anlayacağam. sınağın ağırlığını hamıyla bərabər çəkir,

Kollektivləşmənin də, təbii ki, öz dili hamıyla eyni səslə xor oxuyur, onlarla

var, amma o dili kafi saymaq olmaz. Mi- ayaqlaşırdım. Eyni zamanda duzlu tərlə

tinqdə sözsüz nitq söyləmək mümkün de- birgə faciənin dadının dərimə necə hop-

yil, təşviqatçısız şüarı qışqırmırlar, tama- duğunu hiss eləyirdim və bu, hamı ilə ey-

şa aktyorsuz oynanılmır, yəni bu qəbil- ni çalarda olmağın şəksiz sübutu idi. Bu,

dən olan mətnlərin gerçəkləşməsi üçün səhər küləyinin körüklədiyi bədənin atə-

canlı adam (vücud) gərəkdi. Belə mətnlə- şi, alovuydu. Əzələlərim bu birgəlik his-