Page 140 - 2017-4

man təxəyyül sərbəstliyinin qarşısını al- Nə qədər inanılmaz olsa da, belə

mağın onun funksiyasına daxil olduğunu çürümə, ruhun ölməsi nadir hallarda əsl

görərik. Bununla belə, bəzi gerçəklər nə- şah əsər yaranmasına gətirib çıxarır –

zər-diqqətdən kənarda qalır və belə mə- bu, hamıya məlum olan faktdı. Görünür,

qamda artıq əldən bir şey gəlmir. Bunlar belə şah əsərin yaranmasını sənətin qə-

məni çox da narahat eləmir. Bu cür ya- ləbəsi adlandırmaq olar. Amma bu, müba-

naşmada üslubum xaosa və məhvə xas rizə aparmadan qazanılan (bədii sözün

ürkək gərginlikdən məhrum olur. Məni nə bütün zəfərləri kimi) qələbədi. Mən isə –

maraqlandırdığını özüm müəyyənləşdir- fərqi yoxdu, qələbə, yoxsa məğlubiyyət

dim, hər şeyə nüfuz edən həqiqəti isə ax- gətirəcək bir döyüş axtarırdım.

tarmırdım. Heç zəif və çirkin həqiqətcik- Döyüşsüz məğlubiyyət kimi, qan

lər də maraq dairəmdə deyildi. Həddən tökülmədən qazanılan qələbə də məni

artıq təxəyyül oyunlarında xəstəlik törə- cəlb eləmirdi. Bununla yanaşı, sənətin

dən təsirlərin öhdəsindən gəlməyə imkan içərisində alovlanan müharibələrin ma-

verən ruhun bir növ diplomatik protokolu- hiyyətinin nə qədər aldadıcı olduğunu çox

nu işləyib hazırladım. Həmin təsirlərə əhə- yaxşı bilirdim. Əgər döyüşə can atırdım-

140 miyyət verməmək və ya onları nəzərə al- sa, onda öz ədəbiyyat qalamı müdafiə

mamaq təhlükəli idi. Tərəddüd dolu fanta- eləməyim kifayət idi. Hücum taktikasını
2017 ziyalarım istənilən an mənim bu qədər həyatın başqa sahələrində gerçəkləşdir-

cidd-cəhdlə qurduğum ədəbi üslub qala- mək lazım gəlirdi. Üslubuma aid olan hər

ma xəyanətkarcasına zərbə vura bilərdi. şeydə yaxşı müdafiəçi, qalan məsələlər-

Buna görə də gecə-gündüz ayıq-sayıq də isə hücumçu olmalı idim. Başqa sözlə,

öz qalamın keşiyini çəkirdim. Bəzən qala döyüş növünün bütün texniki arsenalına

divarından uzaqda, qaranlıq vadidə bir sahib olmaq məcburiyyətindəydim.

işığın yanıb siqnal verdiyini görürdüm. Müharibədən sonrakı illərdə, yəni

Öz-özümə deyirdim: bu, tonqaldı. Tezlik- mövcud ictimai dəyərlərin məhv olduğu

lə alov sönürdü. Ədəbi üslub məni tə- dövrdə hesab eləyirdim ki (tez-tez baş-

xəyyüldən və onun sadiq kölgəsi olan qalarına da deyirdim), mədəniyyət və

yukio Misima. Günəş və polad həssaslıqdan qoruyan istehkam idi. Öz döyüş ruhu, ədəbiyyat və qılınc, Söz və

üslubumdan bircə şey tələb edirdim: gər- Hərəkətin vəhdəti barədəki klassik yapon

ginliyi yaddan çıxarmasın, gəmidəki ka- idealını dirçəltmək vaxtı gəlib çatıb. Son-

pitan köməkçisi kimi həmişə sayıq olsun. ra həmin ideyadan soyudum. Elə ki Bə-

Məğlubiyyətə hər şeydən çox nifrət eləyi- dəndən Söz düzəltmək (bir zamanlar ol-

rəm. Korroziyanın məni diri-diri yeyib-bi- duğutək əksinə yox) kimi sirli sənəti Günəş-

tirməsini, həssaslığın “mədə şirəsi” kimi dən və Poladdan öyrəndim, elə bil içimdə

bütün içalatımı yandırdığını təsəvvürümə iki fərqli qütb yarandı və canımdakı sabit

gətirirdim. Görürdüm ki, qıcqırıb dağılı- enerji yerini dəyişkən cərəyana verdi. Da-

ram, iyrənc gölməçə kimi üfunət yayıram xilimdəki mexanizm bütünlüklə başqalaş-

və yaxud da öz üslubumu yumşalmış, mışdı – indi varlığımda sanki dəyişkən

gücdən düşmüş cəmiyyətə və zamana cərəyan generatorunun işlədiyini hiss elə-

uyğunlaşdırıram. Məgər bundan biabırçı yirdim. Onda mən var olmağın yeni üsu-

uğursuzluq olarmı? lunu kəşf elədim: bir-birinə qarışdırılma-