Page 266 - 2017-3

elin əsərlərində gördüyümüz ideyaları nöqteyi-nəzər və ali səviyyə var. Bunlar

Rembrandtın rəsmlərində tapa bilmərik. xarakterin rasional cizgilərinin məhdud-

Bu, mümkün də deyil. Niyə? laşması ilə əlaqədardır.

Mühazirə zamanı xaricilərin istifadə
Müəllif, aktyor və rejissor əməkdaşlığı etdikləri jestlərdən danışmışdıq. Әgər səh-

– Aktyor pyesə münasibətdə bu nədə ingilis obrazını canlandırıramsa, əl-
əməkdaşlığı qoruyub saxlayırmı? Əgər lərimlə ingilislərə xas tərzdə jestlər etmə-
belədirsə, əməkdaşlığın hansı mərhələsi liyəm. Mən müvəqqəti olaraq rus ruhunu
aktyor üçün daha faydalıdır? bədənimdən çıxarıb sərbəstlik qazanma-
lı, bundan sonra ingilisi təcəssüm etdir-
– Bernard Şou kimi müəllifin teatr ba- məliyəm. Buna necə nail olmalıyam? Mən
rədə, ümumiyyətlə, təsəvvürü yox idi. O, pyesi əvvəldən-axıradək təsəvvürdə can-
belə düşünürdü ki, dünyada əvəzolun- landırmalıyam və rus ruhundan yaxa qur-
maz şəxsiyyətdir və onun yaratdığı ədəbi

cərəyandan başqa heç bir cərəyan ola tarmaq üçün kifayət qədər vaxtım olmalı-

bilməz. Qəribədir, B.Şou rejissorların işi- dır. Bu heç də milliyyəti, milli baxışları və

ni həmişə çətinə salırdı, bununla belə, vərdişləri dəyişmək deyil. Hətta oynadı-

266 dahi əsərlər yaradırdı. Teatr nöqteyi-nə- ğım personajın milliyyətinə nifrət bəslə-
zərindən o heç də münasib müəllif deyil- səm də, bunu heç bir vəchlə büruzə ver-
2017 di.
məyə haqqım yoxdur, bu hisləri səhnədə
B.Şou pyesi bir cür qəbul edirdi, ak- özümdən uzaqlaşdırmalıyam. Səhnəyə
tyor əsərə başqa rakursdan yanaşırdı,
rejissor isə tamaşanı tam fərqli görürdü. çıxmazdan əvvəl obrazın surətini və mə-
Təsəvvür edin, bir əsərə üç fərqli baxış! ziyyətlərini qəlbimdə günlərlə, bəlkə də,
Teatr yaradıcılığında üç tərs mütənasib aylarla daşımalıyam. Obraz qəlbimdə saf-

yanaşmanın olması mümkün deyil. Mə- laşmalı və bədii təxəyyül vasitəsilə dol-
sələn, əgər B.Şou və aktyorun təxəyyülü ğunlaşmalıdır. Bunu sənət tələb edir! Ob-
üst-üstə düşürsə, müəllif aktyora minnət- raz saflaşdıqca siz də saflaşacaqsınız,
Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri
dar olmalıdır, çünki qələmi ilə aktyora nə- müxtəlif mənbələrdən impulslar alıb bu-

yi isə dürüst izah edə bilib. nun obyektiv həqiqət olduğunu görəcək-

Aktyorla da oxşar hadisə baş verir. siniz.

Әgər aktyorun hisləri B.Şou üçün açıq- – Siz, yəqin, bu cəhətlərə görə de-

dırsa, aktyor müəllifdən çox sayda ilham- yirsiniz ki, aktyor müxtəlif hisləri du-
verici ideyalar alır, tamaşa isə B.Şou və yan, qabardıb ona qarşılıq verə bilən
aktyorun interpretasiyalarının cəmindən xüsusi tip insan olmalıdır...
ibarət olur. Bu halda, tərəflərin bir-birini
özünə tabe etməsi düzgün sayılmaz. – Hər bir aktyor bilir ki, dərketmənin
həm adi üsulu, həm də müxtəlif üsulları
Әgər aktyor həqiqətən ali fərdiyyəti- mövcuddur. Müxtəlif üsullar elə inkişaf et-
ni, yaradıcılıq fərdiyyətini işə salırsa, dirilməlidir ki, adi üsuldan fərqlənsin.
onun müəllifə böyük ehtiyacı var. Aktyor

müəlliflə harmoniya yaradır, onun hisləri-

ni transformasiya edir. Şübhəsiz, hamı- (davamı gələn sayda)
mız aktyor oyununa ciddi təsir göstərən

xarakterin rasional cizgiləri ilə məhdud-

laşmışıq, amma həmişə daha yüksək