Page 269 - 2017-3
P. 269
dıq. Çəpər qurtarmaq bilmirdi, amma olmadığını yoxlamağa gələndə görəcək- 269
sakit, hökmlü səsləri eşidənəcən qorx- lər ki, ikinci mərtəbənin 17-ci palatasın- 2017
madıq. Bacımın əlindən tutub barmağımı dakı xəstə vurduqları morfidən daş kimi
dodağıma toxundurdum. Başımızı qaldır- yatıb. Buna əmin olanda növbəti iynəni Toni Morrison. Evə qayıdış
madan, elə otların arasından baxıb ma- vurmazlar, qollarımdakı kəndiri boşalda
şından insan bədənini yerdə qazılan ça- bilərlər ki, qan dövranım bərpa olunsun.
laya necə atdıqlarını gördük. Çaladan çı- Ölü kimi yatdığını göstərmək, yaxud döyüş
xan ayağı titrəyirdi. Elə bil indicə ayağını meydanında üzü üstə düşüb ölmüş
bayıra çıxaracaq, bellə üstünə tökülən görünmək üçün başqa bir şey haqda
torpağın içindən asanca qalxacaqdı. Bas- düşünməlisən. Buz, buz parçaları, sırsı-
dıranların üzlərini yox, yalnız şalvarlarını ra, donmuş göl, qış mənzərəsi barədə...
görürdük; amma çölə çıxan ayağı xəndə- Yox, qar basmış yamacların mənzərəsin-
yə bellə necə itələdikləri də gözümüzdən dən adam duyğulanar. Onda alov haqda.
qaçmadı. Çəhrayı dabanlı, kirli, qara aya- Yox-yox. O da həyəcan oyadandı. Elə bir
ğı bellə vurub içəri necə saldıqlarını görən- şey lazımdır ki, içində xatirə-filan – nə
də bacımın bütün vücudu əsdi. Ona ürək- xoş, nə utandırıcı – oyatmasın. Yadına
dirək vermək üçün titrəyən çiyinlərini bərk- sala bildiyi nə vardısa, içində ağrılı əks-
bərk qucaqladım – bacımdan dörd yaş səda verirdi. Təsəvvüründə ağ vərəq can-
böyük idim. Adamlar çoxdan getmişdilər, landırdı – elə həmin an yadına boğazın-
yemişə oxşayan Ay da çıxmışdı. Biz yal- da qəhər kimi yumrulanan məktub düşdü:
nız bu vaxt otları tərpətməkdən qorxma- “Tez özünü yetir. Әgər geciksən, öləcək...”
yıb sürünməyə, çəpərin altındakı lağımı Axırda gözlərini palatanın küncündəki stu-
axtarmağa başladıq. Elə bilirdik, gec qa- la zillədi. Ağac stul. Laklı, yaxud eləcə
yıtdığımıza görə evdə danlanacaq, döyülə- boyalı. Söykənəcəyində necə taxta var?
cəyik, amma böyüklər bizə əhəmiyyət də Oturacağı hamardır, yoxsa oturanın dalı-
vermədilər. Nəsə yaman qayğılı, fikirli idi- na uyğun çökəkdir? Әl işi, yoxsa fabrik
lər – deyəsən, nədənsə öz narahatlıqları malıdır? Dülgəri kim imiş, materialı har-
vardı. dan alıbmış? Әşşi, xeyri yoxdur. Stul da
adamda darıxdırıcı biganəlik yox, suallar
Əgər mənim tarixçəmi yazmağa giriş- oyadır. Bəlkə, tutqun bir gündə gəmi
misənsə, nə düşünsən, nə yazsan da, bir göyərtəsindən tamaşa etdiyin okean da-
şeyi bilirəm: həmin o dəfni tamam unut- ha yaxşıdır? Necə olsun? Üfüqləri görün-
muşam. Yadımda təkcə atlar qalıb. Elə məsin, görünəcəyinə ümid belə olmasın?
gözəl idilər ki... Heyvan olasan, adam ki- Yox. Olmaz, çünki soyuq gəmi anbarın-
mi iki ayağının üstündə durasan... dakı cəsədlərin arasında onun da həm-
yerliləri ola bilər. Diqqət cəmləməyə nəsə
2 başqa bir şey lazımdır – ulduzsuz, zülmət
Nəfəs almalısan. Nəfəsi necə alasan səma, ya da ən yaxşısı, dəmir yolu. Nə
ki, yatmadığından kimsə duyuq düşmə- təbiət, nə qatar, yalnız göz işlədikcə uza-
sin. Aramla, astadan, alt dodağını salla- nıb-gedən relslər...
yıb xoruldamalısan. Başlıcası, göz qa-
paqların titrəməməli, ürəyin sakit vurma- Köynəyini, çəkmələrini bağlarıyla bir
lı, qolların gərgin olmamalıdır. Gecə saat yerdə əlindən alıblar, şalvarı, hərbçi gödək-
ikidə, daha bir yuxu iynəsinə ehtiyac olub- cəsi (bunlar intihar üçün yararlı deyildi)
sakit, hökmlü səsləri eşidənəcən qorx- lər ki, ikinci mərtəbənin 17-ci palatasın- 2017
madıq. Bacımın əlindən tutub barmağımı dakı xəstə vurduqları morfidən daş kimi
dodağıma toxundurdum. Başımızı qaldır- yatıb. Buna əmin olanda növbəti iynəni Toni Morrison. Evə qayıdış
madan, elə otların arasından baxıb ma- vurmazlar, qollarımdakı kəndiri boşalda
şından insan bədənini yerdə qazılan ça- bilərlər ki, qan dövranım bərpa olunsun.
laya necə atdıqlarını gördük. Çaladan çı- Ölü kimi yatdığını göstərmək, yaxud döyüş
xan ayağı titrəyirdi. Elə bil indicə ayağını meydanında üzü üstə düşüb ölmüş
bayıra çıxaracaq, bellə üstünə tökülən görünmək üçün başqa bir şey haqda
torpağın içindən asanca qalxacaqdı. Bas- düşünməlisən. Buz, buz parçaları, sırsı-
dıranların üzlərini yox, yalnız şalvarlarını ra, donmuş göl, qış mənzərəsi barədə...
görürdük; amma çölə çıxan ayağı xəndə- Yox, qar basmış yamacların mənzərəsin-
yə bellə necə itələdikləri də gözümüzdən dən adam duyğulanar. Onda alov haqda.
qaçmadı. Çəhrayı dabanlı, kirli, qara aya- Yox-yox. O da həyəcan oyadandı. Elə bir
ğı bellə vurub içəri necə saldıqlarını görən- şey lazımdır ki, içində xatirə-filan – nə
də bacımın bütün vücudu əsdi. Ona ürək- xoş, nə utandırıcı – oyatmasın. Yadına
dirək vermək üçün titrəyən çiyinlərini bərk- sala bildiyi nə vardısa, içində ağrılı əks-
bərk qucaqladım – bacımdan dörd yaş səda verirdi. Təsəvvüründə ağ vərəq can-
böyük idim. Adamlar çoxdan getmişdilər, landırdı – elə həmin an yadına boğazın-
yemişə oxşayan Ay da çıxmışdı. Biz yal- da qəhər kimi yumrulanan məktub düşdü:
nız bu vaxt otları tərpətməkdən qorxma- “Tez özünü yetir. Әgər geciksən, öləcək...”
yıb sürünməyə, çəpərin altındakı lağımı Axırda gözlərini palatanın küncündəki stu-
axtarmağa başladıq. Elə bilirdik, gec qa- la zillədi. Ağac stul. Laklı, yaxud eləcə
yıtdığımıza görə evdə danlanacaq, döyülə- boyalı. Söykənəcəyində necə taxta var?
cəyik, amma böyüklər bizə əhəmiyyət də Oturacağı hamardır, yoxsa oturanın dalı-
vermədilər. Nəsə yaman qayğılı, fikirli idi- na uyğun çökəkdir? Әl işi, yoxsa fabrik
lər – deyəsən, nədənsə öz narahatlıqları malıdır? Dülgəri kim imiş, materialı har-
vardı. dan alıbmış? Әşşi, xeyri yoxdur. Stul da
adamda darıxdırıcı biganəlik yox, suallar
Əgər mənim tarixçəmi yazmağa giriş- oyadır. Bəlkə, tutqun bir gündə gəmi
misənsə, nə düşünsən, nə yazsan da, bir göyərtəsindən tamaşa etdiyin okean da-
şeyi bilirəm: həmin o dəfni tamam unut- ha yaxşıdır? Necə olsun? Üfüqləri görün-
muşam. Yadımda təkcə atlar qalıb. Elə məsin, görünəcəyinə ümid belə olmasın?
gözəl idilər ki... Heyvan olasan, adam ki- Yox. Olmaz, çünki soyuq gəmi anbarın-
mi iki ayağının üstündə durasan... dakı cəsədlərin arasında onun da həm-
yerliləri ola bilər. Diqqət cəmləməyə nəsə
2 başqa bir şey lazımdır – ulduzsuz, zülmət
Nəfəs almalısan. Nəfəsi necə alasan səma, ya da ən yaxşısı, dəmir yolu. Nə
ki, yatmadığından kimsə duyuq düşmə- təbiət, nə qatar, yalnız göz işlədikcə uza-
sin. Aramla, astadan, alt dodağını salla- nıb-gedən relslər...
yıb xoruldamalısan. Başlıcası, göz qa-
paqların titrəməməli, ürəyin sakit vurma- Köynəyini, çəkmələrini bağlarıyla bir
lı, qolların gərgin olmamalıdır. Gecə saat yerdə əlindən alıblar, şalvarı, hərbçi gödək-
ikidə, daha bir yuxu iynəsinə ehtiyac olub- cəsi (bunlar intihar üçün yararlı deyildi)
