Page 180 - 2017-3
P. 180
küçə lampalarının altında dayanıb soruş- olurdu: “Good night, sweet prince”1. Bütün
du: məktublar eyni cümləylə bitirdi. Mən isə
– Sənə elə gəlmir ki, bütün bu Kluj bu müddət ərzində Buxarestdəki kurs yol-
sadəcə zəka oyunudu? Bir gün oyanmalı daşlarımdan birinə aşiq olmuşdum, İrina
olduğumuz yuxudu? ilə aramda olanlar cizgiləri görünməyən
Həyatdan uzaq bu ifadənin sarsaq boz-bulanıq xatirəyə çevrilmişdi. Amma
məzmununu birdən anladım, istehzayla oxum yenə daşa dəydi. Kurs yoldaşım da
cavab verdim: bakirə idi, hələ bir neçə il belə qalmaq fik-
– Bəs sənə elə gəlmir ki, buna bənzər rindəydi. Biz dəli-divanələr kimi köhnə ev-
sözləri Borxes artıq Buenos-Ayres haq- lərin küçə qapılarında qucaqlaşır,
qında deyib? öpüşürdük, amma “xidmət kitabçam” əv-
– Yox, yox, mən, doğrudan da, buna vəlki kimi ağappaq qalmışdı. Aman Tan-
inanıram. Hətta ona da inanıram ki, heç rım, axı artıq iyirmi dörd yaşım vardı. On-
nəyin mənası yoxdu, hər şey ya bizim da kompensasiya kimi özümü erotik liri-
yuxumuzdu, ya da kiminsə bizimlə bağlı kanın ixtiyarına verdim. Amma pis kom-
gördüyü yuxudu. pensasiya idi. Kurs yoldaşıma olan ger-
180 – Onu bu əcaib düşüncə tərzindən çək sevgimə baxmayaraq, kiminlə gəldi,
heç cür döndərə bilmədim. hətta qoca qarıyla (nəzərə alın ki, o vaxt
2017 Kollokviumdakı məruzəmdən heç gözümə yaşı otuz olan bütün qadınlar
kəs bir şey anlamadı. Sonra bu məruzəni qoca qarı kimi görünürdü) da yatmağa
İrina ilə müzakirə elədik. Kupedə ikimiz hazırdım. Ona görə də növbəti il Klujda
idik, ortadan böldüyümüz portağalın qa- “Rumıniyanın tərənnümü”2 poeziya festi-
bığından araq içmək üçün birtəhər badə valında İrinayla təkrar rastlaşanda ürə-
düzəltmişdik. Çox təəccübləndim: o, mə- yimdə sönməkdə olan ümidlərim yenidən
ruzəmi anlamışdı. İrina onu öpməyimə baş qaldırdı.
izin verəndə də çox təəccübləndim. Ona Onu uzaqdan əfsanəvi Arizonanın (ki-
yaxınlaşmağıma icazə verdi, amma çox fayət qədər vulqar aktrisa) çıxışını gözlə-
yaxın buraxmadı... yən kütlənin arasında gördüm. İrina mə-
Sonralar təxminən iki həftədə bir nə yaxınlaşdı, dili həmişəkindən artıq do-
Mirça Kerteresku. Hekayələr dəfə ondan məktub almağa başladım. laşırdı. İndi saçları daha qısa idi, yağlan-
Çox intellektual məktublar idi, heç bir sen- mış birçəyi yanaqlarına dəyirdi. Hər dəfə
timentallıq hiss olunmurdu. Hansı müəllifi müəyyən fasilədən sonra onunla rastla-
oxuduğunu, nəyi tərcümə elədiyini yazır- şanda qızın bu dərəcədə yaraşıqsız ol-
dı. Әn çox sevdiyi müəlliflər Nabokov və ması məni hürküdürdü: nazik, quru do-
D.Q.Lourens idi. Amerika postmodernist- daqları, gülməli dərəcədə fındıq burnu,
lərini ingiliscə oxuyurdu. Robert Kuverin qırışmış dərisi vardı. Amma gözlərindən
dəlisiydi. Onun damarlarından əsl tənqid- ağıllı, həm də müəyyən mənada roman-
çi qanı axmasına heç bir şübhə ola bil- tik olduğu görünürdü. Məni evinə dəvət
məzdi, müşahidələri dəqiq idi. Yalnız hər edəndə birdən qurşaqdan aşağıda hor-
məktubun sonunda zərif üslubda qeyd monlarımın tərpəndiyini hiss elədim. Vəs-
1 Good night, sweet prince – Gecən xeyrə qalsın, şirin şahzadə.
2 Milli-vətənpərvərlik ruhundakı əsərlərlə yanaşı, Çauşeskunu mədh edən əsərlərin qatıldığı ənənəvi fes-
tival nəzərdə tutulur.
du: məktublar eyni cümləylə bitirdi. Mən isə
– Sənə elə gəlmir ki, bütün bu Kluj bu müddət ərzində Buxarestdəki kurs yol-
sadəcə zəka oyunudu? Bir gün oyanmalı daşlarımdan birinə aşiq olmuşdum, İrina
olduğumuz yuxudu? ilə aramda olanlar cizgiləri görünməyən
Həyatdan uzaq bu ifadənin sarsaq boz-bulanıq xatirəyə çevrilmişdi. Amma
məzmununu birdən anladım, istehzayla oxum yenə daşa dəydi. Kurs yoldaşım da
cavab verdim: bakirə idi, hələ bir neçə il belə qalmaq fik-
– Bəs sənə elə gəlmir ki, buna bənzər rindəydi. Biz dəli-divanələr kimi köhnə ev-
sözləri Borxes artıq Buenos-Ayres haq- lərin küçə qapılarında qucaqlaşır,
qında deyib? öpüşürdük, amma “xidmət kitabçam” əv-
– Yox, yox, mən, doğrudan da, buna vəlki kimi ağappaq qalmışdı. Aman Tan-
inanıram. Hətta ona da inanıram ki, heç rım, axı artıq iyirmi dörd yaşım vardı. On-
nəyin mənası yoxdu, hər şey ya bizim da kompensasiya kimi özümü erotik liri-
yuxumuzdu, ya da kiminsə bizimlə bağlı kanın ixtiyarına verdim. Amma pis kom-
gördüyü yuxudu. pensasiya idi. Kurs yoldaşıma olan ger-
180 – Onu bu əcaib düşüncə tərzindən çək sevgimə baxmayaraq, kiminlə gəldi,
heç cür döndərə bilmədim. hətta qoca qarıyla (nəzərə alın ki, o vaxt
2017 Kollokviumdakı məruzəmdən heç gözümə yaşı otuz olan bütün qadınlar
kəs bir şey anlamadı. Sonra bu məruzəni qoca qarı kimi görünürdü) da yatmağa
İrina ilə müzakirə elədik. Kupedə ikimiz hazırdım. Ona görə də növbəti il Klujda
idik, ortadan böldüyümüz portağalın qa- “Rumıniyanın tərənnümü”2 poeziya festi-
bığından araq içmək üçün birtəhər badə valında İrinayla təkrar rastlaşanda ürə-
düzəltmişdik. Çox təəccübləndim: o, mə- yimdə sönməkdə olan ümidlərim yenidən
ruzəmi anlamışdı. İrina onu öpməyimə baş qaldırdı.
izin verəndə də çox təəccübləndim. Ona Onu uzaqdan əfsanəvi Arizonanın (ki-
yaxınlaşmağıma icazə verdi, amma çox fayət qədər vulqar aktrisa) çıxışını gözlə-
yaxın buraxmadı... yən kütlənin arasında gördüm. İrina mə-
Sonralar təxminən iki həftədə bir nə yaxınlaşdı, dili həmişəkindən artıq do-
Mirça Kerteresku. Hekayələr dəfə ondan məktub almağa başladım. laşırdı. İndi saçları daha qısa idi, yağlan-
Çox intellektual məktublar idi, heç bir sen- mış birçəyi yanaqlarına dəyirdi. Hər dəfə
timentallıq hiss olunmurdu. Hansı müəllifi müəyyən fasilədən sonra onunla rastla-
oxuduğunu, nəyi tərcümə elədiyini yazır- şanda qızın bu dərəcədə yaraşıqsız ol-
dı. Әn çox sevdiyi müəlliflər Nabokov və ması məni hürküdürdü: nazik, quru do-
D.Q.Lourens idi. Amerika postmodernist- daqları, gülməli dərəcədə fındıq burnu,
lərini ingiliscə oxuyurdu. Robert Kuverin qırışmış dərisi vardı. Amma gözlərindən
dəlisiydi. Onun damarlarından əsl tənqid- ağıllı, həm də müəyyən mənada roman-
çi qanı axmasına heç bir şübhə ola bil- tik olduğu görünürdü. Məni evinə dəvət
məzdi, müşahidələri dəqiq idi. Yalnız hər edəndə birdən qurşaqdan aşağıda hor-
məktubun sonunda zərif üslubda qeyd monlarımın tərpəndiyini hiss elədim. Vəs-
1 Good night, sweet prince – Gecən xeyrə qalsın, şirin şahzadə.
2 Milli-vətənpərvərlik ruhundakı əsərlərlə yanaşı, Çauşeskunu mədh edən əsərlərin qatıldığı ənənəvi fes-
tival nəzərdə tutulur.