Page 117 - 2017-3
P. 117
kür. Vəssalam; hər şey sadə görünür, qabarlı əlləri, enli, batıq sinəsi sayrışan 117
bununla belə, hiss edirəm ki, tabloya baş- işıq zolaqlarında görünüb, yox olur. Tiya- 2017
dan-başa poeziya hopub. Bax, buna de- nı titrədən çəkic zərbələri zavallı Sibir xo-
yərəm sənət! Bu tablo adamın ruhunu ruzunu dəng eləyib; o, bütün gücünü top- Vsevolod Qarşin. Qırmızı çiçək
oxşayır, xoş əhvali-ruhiyyəyə kökləyir; şi- layıb, eyni pozada qalmağa, kəlbətini əlin-
rin xəyallara dalırsan. Ryabininin “Sibir də saxlamağa çalışır. Bu mənzərəni ol-
xoruzu” isə heç kimi duyğulandırmaya- duğu kimi, heç nə artırıb-əskiltmədən tab-
caq, bu tablonu görən hər kəs tez-tələsik loya köçürmüşəm.
uzaqlaşmağa çalışacaq ki, şəkildə təsvir
olunan adamın çirkli sir-sifəti, əynindəki Bəzən palitranı və fırçanı kənara qo-
cır-cındır könlünü bulandırmasın. Maraq- yub geri çəkilir, tabloya bir az aralıdan ta-
lıdır! Musiqidə qulağı cırmaqlayan, xoşa- maşa eləyirəm. İşimdən razıyam; bu dəh-
gəlməz səslərdən uzaq qaçırlar, rəssam- şətsaçan tablo mənim ən yaxşı əsərim-
lıqda isə eybəcər, adamı iyrəndirən ob- dir. Heyif ki, bu məmnunluq hissi ruhumu
razlar meydan sulayır. L. ilə bu barədə oxşamaq əvəzinə, mənə əzab verir. Bu,
danışmaq lazımdır, qoy məqalə yazıb, adi əsər deyil, bu, ağır xəstəlik və başağ-
Ryabininə yerini göstərsin. O, buna layiq- rısıdır. Bilmirəm, bu işlərin axırı necə ola-
dir. caq, amma hiss edirəm ki, bu tablodan
sonra bir daha əlimə fırça almayacağam.
VI Quştutanlar, balıqtutanlar, müxtəlif eks-
Ryabinin pressiyalarla gücləndirilən ovçu obrazla-
rı, tipik fizionomiyalar, nə bilim, “zəngin
Artıq iki həftədir ki, akademiyaya get- janr sahəsi” – bundan sonra bütün bunlar
mirəm, evdə oturub şəkil çəkirəm. İşlər nəyimə lazımdır? Әgər bu tablo uğur qa-
pis deyil, amma çox yorulmuşam. Әslin- zanmayacaqsa, deməli, başqa şəkillər
də, “pis getmir” ifadəsinin əvəzinə “əla çəkməyə dəyməz…
gedir” deməliyəm. Sadəcə işin axırına ya-
xın mənə elə gəlir ki, çəkdiyim tablo get- Vəziyyəti öyrənmək üçün Dedovu ça-
dikcə daha dəhşətli şəkil alır. İçimdə belə ğırıb, şəkli ona göstərdim. O yalnız “hə,
bir hiss var ki, bu, mənim sonuncu əsə- atam…” deməklə kifayətləndi və əlini yel-
rim olacaq. lədi. Oturub yarım saat tabloya tamaşa
elədi, sonra heç nə demədən mənimlə vi-
Budur, o, mənim qarşımda, tiyanın dalaşıb, öz işinin arxasınca getdi. Bir qə-
içində oturub; cındırından cin ürkür; yor- dər həyəcanlı görünürdü… Hər halda,
ğunluqdan ayaq üstdə güclə dayansa da, rəssamdır, belə şeylərdən başı çıxır.
kəlbətindən bərk-bərk yapışıb; alnından
puçur-puçur tər tökülür. Qadaqları bərkit- Bir daha tabloya göz gəzdirdim. Hiss
mək üçün açılmış dəliklərdən içəriyə işıq etdim ki, mən də həyəcanlanıram; tablo-
sızır. Qızılı işıq ləkələri onun əynindəki ya sakit baxmaq olmur. Baxdıqca baxır-
cır-cındıra, hisə batmış pırtlaşıq saç- san, gözünü çəkə bilmirsən, şəkildə təs-
saqqalına, qızarıb-pörtmüş sifətinə qəri- vir olunan adamın halına acıyırsan. Bə-
bə, əcaib görkəm verir. Damarları çıxmış zən mənə elə gəlir ki, çəkic zərbələrinin
səsini eşidirəm… Belə getsə, dəli olaca-
ğam. Şəklin üstünü örtmək lazımdır.
bununla belə, hiss edirəm ki, tabloya baş- işıq zolaqlarında görünüb, yox olur. Tiya- 2017
dan-başa poeziya hopub. Bax, buna de- nı titrədən çəkic zərbələri zavallı Sibir xo-
yərəm sənət! Bu tablo adamın ruhunu ruzunu dəng eləyib; o, bütün gücünü top- Vsevolod Qarşin. Qırmızı çiçək
oxşayır, xoş əhvali-ruhiyyəyə kökləyir; şi- layıb, eyni pozada qalmağa, kəlbətini əlin-
rin xəyallara dalırsan. Ryabininin “Sibir də saxlamağa çalışır. Bu mənzərəni ol-
xoruzu” isə heç kimi duyğulandırmaya- duğu kimi, heç nə artırıb-əskiltmədən tab-
caq, bu tablonu görən hər kəs tez-tələsik loya köçürmüşəm.
uzaqlaşmağa çalışacaq ki, şəkildə təsvir
olunan adamın çirkli sir-sifəti, əynindəki Bəzən palitranı və fırçanı kənara qo-
cır-cındır könlünü bulandırmasın. Maraq- yub geri çəkilir, tabloya bir az aralıdan ta-
lıdır! Musiqidə qulağı cırmaqlayan, xoşa- maşa eləyirəm. İşimdən razıyam; bu dəh-
gəlməz səslərdən uzaq qaçırlar, rəssam- şətsaçan tablo mənim ən yaxşı əsərim-
lıqda isə eybəcər, adamı iyrəndirən ob- dir. Heyif ki, bu məmnunluq hissi ruhumu
razlar meydan sulayır. L. ilə bu barədə oxşamaq əvəzinə, mənə əzab verir. Bu,
danışmaq lazımdır, qoy məqalə yazıb, adi əsər deyil, bu, ağır xəstəlik və başağ-
Ryabininə yerini göstərsin. O, buna layiq- rısıdır. Bilmirəm, bu işlərin axırı necə ola-
dir. caq, amma hiss edirəm ki, bu tablodan
sonra bir daha əlimə fırça almayacağam.
VI Quştutanlar, balıqtutanlar, müxtəlif eks-
Ryabinin pressiyalarla gücləndirilən ovçu obrazla-
rı, tipik fizionomiyalar, nə bilim, “zəngin
Artıq iki həftədir ki, akademiyaya get- janr sahəsi” – bundan sonra bütün bunlar
mirəm, evdə oturub şəkil çəkirəm. İşlər nəyimə lazımdır? Әgər bu tablo uğur qa-
pis deyil, amma çox yorulmuşam. Әslin- zanmayacaqsa, deməli, başqa şəkillər
də, “pis getmir” ifadəsinin əvəzinə “əla çəkməyə dəyməz…
gedir” deməliyəm. Sadəcə işin axırına ya-
xın mənə elə gəlir ki, çəkdiyim tablo get- Vəziyyəti öyrənmək üçün Dedovu ça-
dikcə daha dəhşətli şəkil alır. İçimdə belə ğırıb, şəkli ona göstərdim. O yalnız “hə,
bir hiss var ki, bu, mənim sonuncu əsə- atam…” deməklə kifayətləndi və əlini yel-
rim olacaq. lədi. Oturub yarım saat tabloya tamaşa
elədi, sonra heç nə demədən mənimlə vi-
Budur, o, mənim qarşımda, tiyanın dalaşıb, öz işinin arxasınca getdi. Bir qə-
içində oturub; cındırından cin ürkür; yor- dər həyəcanlı görünürdü… Hər halda,
ğunluqdan ayaq üstdə güclə dayansa da, rəssamdır, belə şeylərdən başı çıxır.
kəlbətindən bərk-bərk yapışıb; alnından
puçur-puçur tər tökülür. Qadaqları bərkit- Bir daha tabloya göz gəzdirdim. Hiss
mək üçün açılmış dəliklərdən içəriyə işıq etdim ki, mən də həyəcanlanıram; tablo-
sızır. Qızılı işıq ləkələri onun əynindəki ya sakit baxmaq olmur. Baxdıqca baxır-
cır-cındıra, hisə batmış pırtlaşıq saç- san, gözünü çəkə bilmirsən, şəkildə təs-
saqqalına, qızarıb-pörtmüş sifətinə qəri- vir olunan adamın halına acıyırsan. Bə-
bə, əcaib görkəm verir. Damarları çıxmış zən mənə elə gəlir ki, çəkic zərbələrinin
səsini eşidirəm… Belə getsə, dəli olaca-
ğam. Şəklin üstünü örtmək lazımdır.
