Page 113 - 2017-3
P. 113
da məni nə gözləyir. Bəzilərinin dedi- yüz rubl çıxarıb sayır və şəkli götürüb 113
yinə görə, bədii fəaliyyətlə məşğul olaca- aparır. Şəkillə birgə sənin həyəcanlarını, 2017
ğam. Bunun bədii olmasına şübhə yox- yuxusuz gecələrini, məyusluqlarını, ümid-
dur, amma fəaliyyətə gəlincə… lərini və xəyallarını da aparır. Yenidən in- Vsevolod Qarşin. Qırmızı çiçək
sanların arasında tək-tənha dolaşmağa
Hərdənbir sərgilərə baş çəkib şəkillə- başlayırsan. Mexaniki surətdə səhər-ax-
rə baxıram. Bu şəkillərdə nə görürəm? şam naturaçının şəklini çəkirsən, profes-
Kətanın üzərinə çəkilmiş rənglər qəribə sorlar və yoldaşların sənin uğurlarına hey-
ahəng yaradır; elə bil müxtəlif əşyalara ran qalır. Bütün bunlar nəyə lazımdır, bu
baxırsan; ayrı-ayrı əşyaların doğurduğu yol səni hara aparıb çıxaracaq?
təəssürata bənzər bir hiss yaranır içində.
Sonuncu tablonu düz dörd ay bundan
Sərgiyə gələn insanlar təəccübünü əvvəl satmışam, yenisini çəkmək üçünsə
gizlədə bilmir: rənglərin nə qəribə dünya- heç bir ideyam yoxdur. Beynimdə nəsə
sı var! Vəssalam. Bu barədə saysız-he- bir fikir yaransaydı, pis olmazdı… Bir
sabsız kitablar yazılıb; onlardan çoxunu müddət hamıdan, hər şeydən uzaqlaşar-
oxumuşam. Amma Tenlər, Karyerlər, Kuq- dım: guşənişin olardım, monastırda oldu-
lerlər və Prudon da daxil olmaqla, incə- ğu kimi. Yalnız çəkdiyim şəkil barədə fi-
sənət haqqında yazıb-pozan digər qələm kirləşərdim. İş zamanı “hara? niyə?” kimi
adamlarının səsləndirdiyi fikirlərdən heç suallar ortadan qalxır; başında yalnız bir
nə anlamamışam. Onların hamısı incə- fikir, bir məqsəd olur. Həmin məqsədə
sənətin əhəmiyyətindən danışırlar. Am- çatmaq üçün tər tökürsən və bundan həzz
ma onların kitablarını oxuyarkən, istər-is- alırsan. Şəkil – sənin yaşadığın dünyaya
təməz, məndə belə bir sual yaranır: ümu- çevrilir, yalnız burada yaşadığın həyata
miyyətlə, belə şeylərin əhəmiyyəti varmı? görə məsuliyyət daşıyırsan. Burada əx-
Şəxsən mən yaxşı rəsm əsərinin insana laq və ədəb qaydaları yoxdur: yeni dünya-
yaxşı təsir göstərdiyinin şahidi olmamı- da özünçün başqa qaydalar qoyursan;
şam; elə isə, cəfəng şeylərə niyə inan- yaxşı və pis cəhətlərini, doğrunu və yala-
malıyam? nı məhz bu qaydalar çərçivəsində hiss
edir, qiymətləndirirsən.
Niyə inanmalıyam? Doğrudur, mən
buna inanmalıyam, bu, mənə lazımdır, Amma həmişə şəkil çəkmək olmur.
amma necə inanım? Özümü necə inan- Axşam, şər qarışanda yenidən həyata
dırım ki, ömür boyu yalnız kütlənin gic- qayıdırsan və həmin sual təkrar-təkrar
gic maraqlarına xidmət etməyəcəyəm. qulaqlarında səslənir: “Nəyə lazımdır?”
Təkcə kütlənin marağı ilə iş bitsəydi, dərd Bu sual sənə rahatlıq vermir, gecələr
yarıydı. Mən hələ insanların iyrənc ins- gözünə yuxu getmir; elə hey yatağında
tinktlərini oyadan başqa mətləblərdən da- qurcalanır, gözünü qaranlığa zilləyirsən,
nışmıram. Təsəvvür edin: birdən-birə var- sanki haradasa bu sualın cavabını tapa-
lanmış hansısa ikiayaqlı, şöhrətpərəst caqsan.
həzm orqanı sənin min bir əziyyətlə ərsə-
yə gətirdiyin, fırça və boyalarla yox, əsəb- Bu dəfə də yalnız səhərə yaxın yuxu-
lərinlə, qanınla çəkdiyin tabloya yaxınla- ya getdim. Ertəsi gün yenidən başqa bir
şır və burnunun ucunda mızıldanır: “Hm… yuxu dünyasına düşürsən: burada yalnız
pis deyil”, sonra qalın cibindən bir neçə sənin obrazların yaşayır; onlar bir-bir qar-
yinə görə, bədii fəaliyyətlə məşğul olaca- aparır. Şəkillə birgə sənin həyəcanlarını, 2017
ğam. Bunun bədii olmasına şübhə yox- yuxusuz gecələrini, məyusluqlarını, ümid-
dur, amma fəaliyyətə gəlincə… lərini və xəyallarını da aparır. Yenidən in- Vsevolod Qarşin. Qırmızı çiçək
sanların arasında tək-tənha dolaşmağa
Hərdənbir sərgilərə baş çəkib şəkillə- başlayırsan. Mexaniki surətdə səhər-ax-
rə baxıram. Bu şəkillərdə nə görürəm? şam naturaçının şəklini çəkirsən, profes-
Kətanın üzərinə çəkilmiş rənglər qəribə sorlar və yoldaşların sənin uğurlarına hey-
ahəng yaradır; elə bil müxtəlif əşyalara ran qalır. Bütün bunlar nəyə lazımdır, bu
baxırsan; ayrı-ayrı əşyaların doğurduğu yol səni hara aparıb çıxaracaq?
təəssürata bənzər bir hiss yaranır içində.
Sonuncu tablonu düz dörd ay bundan
Sərgiyə gələn insanlar təəccübünü əvvəl satmışam, yenisini çəkmək üçünsə
gizlədə bilmir: rənglərin nə qəribə dünya- heç bir ideyam yoxdur. Beynimdə nəsə
sı var! Vəssalam. Bu barədə saysız-he- bir fikir yaransaydı, pis olmazdı… Bir
sabsız kitablar yazılıb; onlardan çoxunu müddət hamıdan, hər şeydən uzaqlaşar-
oxumuşam. Amma Tenlər, Karyerlər, Kuq- dım: guşənişin olardım, monastırda oldu-
lerlər və Prudon da daxil olmaqla, incə- ğu kimi. Yalnız çəkdiyim şəkil barədə fi-
sənət haqqında yazıb-pozan digər qələm kirləşərdim. İş zamanı “hara? niyə?” kimi
adamlarının səsləndirdiyi fikirlərdən heç suallar ortadan qalxır; başında yalnız bir
nə anlamamışam. Onların hamısı incə- fikir, bir məqsəd olur. Həmin məqsədə
sənətin əhəmiyyətindən danışırlar. Am- çatmaq üçün tər tökürsən və bundan həzz
ma onların kitablarını oxuyarkən, istər-is- alırsan. Şəkil – sənin yaşadığın dünyaya
təməz, məndə belə bir sual yaranır: ümu- çevrilir, yalnız burada yaşadığın həyata
miyyətlə, belə şeylərin əhəmiyyəti varmı? görə məsuliyyət daşıyırsan. Burada əx-
Şəxsən mən yaxşı rəsm əsərinin insana laq və ədəb qaydaları yoxdur: yeni dünya-
yaxşı təsir göstərdiyinin şahidi olmamı- da özünçün başqa qaydalar qoyursan;
şam; elə isə, cəfəng şeylərə niyə inan- yaxşı və pis cəhətlərini, doğrunu və yala-
malıyam? nı məhz bu qaydalar çərçivəsində hiss
edir, qiymətləndirirsən.
Niyə inanmalıyam? Doğrudur, mən
buna inanmalıyam, bu, mənə lazımdır, Amma həmişə şəkil çəkmək olmur.
amma necə inanım? Özümü necə inan- Axşam, şər qarışanda yenidən həyata
dırım ki, ömür boyu yalnız kütlənin gic- qayıdırsan və həmin sual təkrar-təkrar
gic maraqlarına xidmət etməyəcəyəm. qulaqlarında səslənir: “Nəyə lazımdır?”
Təkcə kütlənin marağı ilə iş bitsəydi, dərd Bu sual sənə rahatlıq vermir, gecələr
yarıydı. Mən hələ insanların iyrənc ins- gözünə yuxu getmir; elə hey yatağında
tinktlərini oyadan başqa mətləblərdən da- qurcalanır, gözünü qaranlığa zilləyirsən,
nışmıram. Təsəvvür edin: birdən-birə var- sanki haradasa bu sualın cavabını tapa-
lanmış hansısa ikiayaqlı, şöhrətpərəst caqsan.
həzm orqanı sənin min bir əziyyətlə ərsə-
yə gətirdiyin, fırça və boyalarla yox, əsəb- Bu dəfə də yalnız səhərə yaxın yuxu-
lərinlə, qanınla çəkdiyin tabloya yaxınla- ya getdim. Ertəsi gün yenidən başqa bir
şır və burnunun ucunda mızıldanır: “Hm… yuxu dünyasına düşürsən: burada yalnız
pis deyil”, sonra qalın cibindən bir neçə sənin obrazların yaşayır; onlar bir-bir qar-
