Page 43 - "Xəzər"
P. 43
…Pantera belində oturmuş insanı – adamı kimi hiss etdi və başa düşdü: Gür- 43
ONU – sevə-sevə, xoşbəxt addımlarla cüstan çarları və Azərbaycan xanları ilə 2016
Bakıya doğru gedirdi… münasibətlərə nöqtə qoymaq fürsətini
əldən vermək olmaz – İngiltərənin də, Elçin. Baş
*** Fransanın da Uzaq Gürcüstan və Şimali
Knyazla yanaşı gedən gənc pod- Azərbaycan hadisələrinə fəal surətdə
polkovnik Elizbar Eristov tez-tez Baş ko- müdaxilə etməyə halı və vaxtı yox idi.
mandana baxırdı və o, heç vaxt Baş ko-
mandanı bu dərəcədə gülərüz görməmişdi. Hələlik vaxtı yox idi və əlahəzrət im-
Knyaz Sisianov həmin anlarda xoşbəxt perator bu “hələlik” məqamını qiymətlən-
bir insan idi və o xoşbəxtlik heç zaman dirməyi və fürsətdən istifadə etməyi ba-
olmadığı kimi onun – Baş komandanın cardı.
sifətini bürümüşdü. Bu podpolkovnik Eristov
üçün heyrətamiz bir məqam idi və elə bil Cənubi Qafqaz Rusiya tarixində Alek-
Baş komandanın həmin anlardakı xoş- sandrın adı ilə bağlı olacaqdı – belə də
bəxtliyi Elizbar Eristovun da təəccübünə, olmalıdır, çünki həqiqətdir və yəqin ki, o
heyrətinə qonmuşdu – bu, fərəhli bir tə- tarixdə general Sisianov da xatırlanacaqdı.
əccüb, fərəhli bir heyrət idi – Elizbar Eris-
tov Baş komandanı bütün qəlbi ilə sevirdi Knyaz yenə belini dikəltdi, elə bil bu
və onunla fəxr edirdi. üç il yarımda Derjavanın əldə edilmiş
Odur, o da Bakı qalası… qələbələri qarşısında farağat durmaq is-
Böyük Pyotr Bakını isti dənizlərə çıxan təyirdi.
yolların açarı sayırdı və həmin anlarda
bunu xatırlayan knyaz Sisianov Elizbar Ağır Austerlis məğlubiyyətindən1 sonra
Eristova baxaraq fikrində ona müraciət əlahəzrət imperator, əlbəttə, çox pərt idi,
etdi: “Ey gənc rus zabiti! Eşidirsən?! Mən, onun qürurunu sındırmışdılar, onun şəstinə
knyaz Pavel Dmitriyeviç Sisianov fəxr toxunmuşdular və belə bir vaxtda əlahəzrəti
edirəm ki, Böyük Pyotrun arzularını həyata sevindirmək, onu bədbinliyə qapılmaqdan
keçirirəm!” qorumaq lazım idi və knyaz Sisianov çox
Dünənə kimi Qacar səltənəti Bakı arzu edirdi ki, – əslində buna heç şübhəsi
limanında gömrük rüsumlarından böyük də yox idi – Bakının alınması əlahəzrətin
pay götürürdü, neft və duzu səltənətə daxili aləminə müsbət emosiyalar gətirsin,
daşıyıb, nəinki özlərini təmin edirdilər, yeni tutarlı bir stimul olsun.
həm də onları ixrac edirdilər.
Bitdi artıq. Knyaz Sisianov Gəncəyə Yelizavetta
Əlahəzrət imperator I Aleksandr Fransa Alekseyevnanın adını verdi, Bakıya isə
ilə İngiltərə arasındakı müharibədən, Aleksandrın adını verəcəkdi – Bakı yox,
Avropadakı qarışıqlıqdan, Osmanlıların Aleksandropol! – ola bilsin ki, əlahəzrət
zəifləməsindən ustalıqla istifadə etməyi özü buna etiraz edəcəkdi, ancaq Sisianov
bacardı, çünki miqyaslı düşünən əsl dövlət mütləq buna nail olacaqdı, necə ki,
Gəncənin adını dəyişməyə nail odu. O
zaman knyaz Sisianov əlahəzrət impera-
tora yazmışdı: “Əgər əlahəzrət imperator
mənim bu acizanə xahişimi bəyənilməyə
layiq bilib izn versə, onda həmin yerin –
1Ağır Austerlis məğlubiyyəti – I Александрын вя Австрийа императору II Франсын рящбярлийи иля онларын бирляшмиш ордусу
Наполеона гаршы мцщарибя заманы 1805-ъи ил нойабрын 20-дя Австрийанын Аустерлис гясябяси йахынлыьында аьыр
мяьлубиййятя уьрамышды.
ONU – sevə-sevə, xoşbəxt addımlarla cüstan çarları və Azərbaycan xanları ilə 2016
Bakıya doğru gedirdi… münasibətlərə nöqtə qoymaq fürsətini
əldən vermək olmaz – İngiltərənin də, Elçin. Baş
*** Fransanın da Uzaq Gürcüstan və Şimali
Knyazla yanaşı gedən gənc pod- Azərbaycan hadisələrinə fəal surətdə
polkovnik Elizbar Eristov tez-tez Baş ko- müdaxilə etməyə halı və vaxtı yox idi.
mandana baxırdı və o, heç vaxt Baş ko-
mandanı bu dərəcədə gülərüz görməmişdi. Hələlik vaxtı yox idi və əlahəzrət im-
Knyaz Sisianov həmin anlarda xoşbəxt perator bu “hələlik” məqamını qiymətlən-
bir insan idi və o xoşbəxtlik heç zaman dirməyi və fürsətdən istifadə etməyi ba-
olmadığı kimi onun – Baş komandanın cardı.
sifətini bürümüşdü. Bu podpolkovnik Eristov
üçün heyrətamiz bir məqam idi və elə bil Cənubi Qafqaz Rusiya tarixində Alek-
Baş komandanın həmin anlardakı xoş- sandrın adı ilə bağlı olacaqdı – belə də
bəxtliyi Elizbar Eristovun da təəccübünə, olmalıdır, çünki həqiqətdir və yəqin ki, o
heyrətinə qonmuşdu – bu, fərəhli bir tə- tarixdə general Sisianov da xatırlanacaqdı.
əccüb, fərəhli bir heyrət idi – Elizbar Eris-
tov Baş komandanı bütün qəlbi ilə sevirdi Knyaz yenə belini dikəltdi, elə bil bu
və onunla fəxr edirdi. üç il yarımda Derjavanın əldə edilmiş
Odur, o da Bakı qalası… qələbələri qarşısında farağat durmaq is-
Böyük Pyotr Bakını isti dənizlərə çıxan təyirdi.
yolların açarı sayırdı və həmin anlarda
bunu xatırlayan knyaz Sisianov Elizbar Ağır Austerlis məğlubiyyətindən1 sonra
Eristova baxaraq fikrində ona müraciət əlahəzrət imperator, əlbəttə, çox pərt idi,
etdi: “Ey gənc rus zabiti! Eşidirsən?! Mən, onun qürurunu sındırmışdılar, onun şəstinə
knyaz Pavel Dmitriyeviç Sisianov fəxr toxunmuşdular və belə bir vaxtda əlahəzrəti
edirəm ki, Böyük Pyotrun arzularını həyata sevindirmək, onu bədbinliyə qapılmaqdan
keçirirəm!” qorumaq lazım idi və knyaz Sisianov çox
Dünənə kimi Qacar səltənəti Bakı arzu edirdi ki, – əslində buna heç şübhəsi
limanında gömrük rüsumlarından böyük də yox idi – Bakının alınması əlahəzrətin
pay götürürdü, neft və duzu səltənətə daxili aləminə müsbət emosiyalar gətirsin,
daşıyıb, nəinki özlərini təmin edirdilər, yeni tutarlı bir stimul olsun.
həm də onları ixrac edirdilər.
Bitdi artıq. Knyaz Sisianov Gəncəyə Yelizavetta
Əlahəzrət imperator I Aleksandr Fransa Alekseyevnanın adını verdi, Bakıya isə
ilə İngiltərə arasındakı müharibədən, Aleksandrın adını verəcəkdi – Bakı yox,
Avropadakı qarışıqlıqdan, Osmanlıların Aleksandropol! – ola bilsin ki, əlahəzrət
zəifləməsindən ustalıqla istifadə etməyi özü buna etiraz edəcəkdi, ancaq Sisianov
bacardı, çünki miqyaslı düşünən əsl dövlət mütləq buna nail olacaqdı, necə ki,
Gəncənin adını dəyişməyə nail odu. O
zaman knyaz Sisianov əlahəzrət impera-
tora yazmışdı: “Əgər əlahəzrət imperator
mənim bu acizanə xahişimi bəyənilməyə
layiq bilib izn versə, onda həmin yerin –
1Ağır Austerlis məğlubiyyəti – I Александрын вя Австрийа императору II Франсын рящбярлийи иля онларын бирляшмиш ордусу
Наполеона гаршы мцщарибя заманы 1805-ъи ил нойабрын 20-дя Австрийанын Аустерлис гясябяси йахынлыьында аьыр
мяьлубиййятя уьрамышды.
