Page 163 - "Xəzər"
P. 163
fort resor kimidir – yumşaldır, rahatlığa mebeldәn, xalıdan, şotland viskisindәn 163
alışdırır, әrköyünlәşdirir, adamın әl-ayağını ayrılmaq qorxusu. And içәrәm ki, bu iki cür 2015
bağlayır. Yox, әgәr sәn heç nәyә baxmadan qorxunun hansından daha bәrk xoflandığımı
tәrpәnirsәnsә, silkәlәnirsәnsә – bu yalnız özümçün aydınlaşdıra bilmirәm; bilmirәm Mario Benedetti. Yaxın sahil
puldan ötrüdür, zәngin komfort üçündür. Bu ki, mәni tutub saxlayan, eyni zamanda da
taxtı ondan ötrü almışdım ki, üstündә uzanıb axırıma çıxan bunlardan hansıdır. Hardasa
kitab oxuyum. Amma boynuma alıram ki, orta yol seçә bilәrdim, әn azından abırlı,
hәmin vaxtdan heç nә oxumamışam, orda әdәbli yol. Düşünmürәm ki, siyasi pyeslәrdә,
yalnız nahardan sonra uzanıb gözümün yaxud konsertlәrdә çıxış etmәyә mәnim
acısını alıram. O yalnız yatmağa yarayır, barıtım kifayәt etsin, indi buna görә adamın
onun üstündә heç sevişmәk dә münasib başını üzәrlәr. Bir halda ki, әdalәtin
deyil”. müdafiәsinә qalxmaqda qәrarsızam,
әvәzindә abırlı repertuarı olan teatrda, kino-
Güman elәyirәm ki, bütün bunlar heç da, yaxud konsert proqramlarında çıxış edә
dә boşuna deyil, nәsә bir mәna var burda, bilәrdim. Hәlә onu demirәm ki, inqilabi işә
amma Misalçün-İsabel deyәsәn heç nәyә öz payımı vermәk üçün mәdәniyyәti
eyham vurmur. Ya bәlkә vurur, sadәcә, qorumağı bacarardım”. Vә yoxsa nә?.. “Heç
mәnә çatmır? Yәni doğrudanmı mәn hәlә nә, onda pul qazanmazsan. Mәn bu çirkab
çağayam? Hәlә ki, stәkanıma viski süzür, quyusunun necәliyinә yaxşı bәlәdәm. Özüm
butulkanı әl altında saxlayır, xalının yanında. xirtdәyәcәn onun içindәyәm. Bilirәm şöhrәti
Bәlkә qandırmaq istәyir ki, taxtın üstü bu nә cür düzüb-qoşurlar. İnan mәnә ki, çox
işә yaramır, әvәzindә yumşaq xalının üstü iyrәnc şeydir”.
olsun, hә? Özlüyümdә qәt edirәm ki, Mi-
salçün-İsabelin üzünә baxım, amma qәfildәn Mәn onun sözlәrini artıq nә vaxtdı qatı
dalağım sancır: yox, nәyәsә eyham vurmağı duman arasından eşidirәm, danışdıqlarına
heç özüm dә istәmirәm. Yәqin, mövzu çox da getdikcә az әhәmiyyәt verirәm. O, xalının
ciddidir. Soruşuram sәnәtindәn niyә belә üstündә, әlimin ucundadır, gözlәrini tavandakı
zәhlәsi gedir? “Yәqin, elәmәk istәdiyimlә hansısa nöqtәyә zillәyib. Sviteri bir az yuxarı
gerçәkdәn elәdiyimin arasındakı mәsafәnin dartılıb, dәrisinin zolağı mis rәnginә çalır.
hәdsiz uzunluğu sәbәbindәn”. Lәnәt şeytana, Əlimi irәli uzadıram. Mozalanları hürküdәn
bәs niyә axı lazım olduğu kimi elәmir? madyan kimi dәrisinin necә sәyridiyini hiss
“Sәbәb nömrә bir: qorxuram. Çox qәliz edirәm. Amma mәn hürkmürәm. Üstәlik dә,
qorxudur bu. Qorxuram ki, bomba qoyar, günәşdәn yanmış dәri çox zәrifdir. Misal-
ya da oğurlayarlar; hәdә-qorxu gәlәrlәr, çün-İsabel öz ifadәsini nöqtәli vergüllә kәsir.
öldürәrlәr. Nә qәdәr ki, mәn bu zir-zibilin Yarımçıq. Ola bilәr mәn onu qәflәtәn
içindә eşәlәnirәm – hesab elә ki, yaxalamışdım. Susur. Sәrbәst hәrәkәt
tәhlükәsizlikdәyәm. Gizlәtmirәm, dolayısilә etmәyimә imkan yaradır. Zәncir andır hәmişә
mәn guya onlarla әmәkdaşlıq edirәm, onlara olduğutәk nәyәsә ilişib pәrçimlәnir; onda
lazımam. Vecsizlik – özünüqoruma amilidir. әlini aşağı gәtirib mәnә yardımçı olur. O,
Bir sosioloq dostum öz mәruzәsini belә sakitdir, hәyәcansızdır, sanki hansısa labüd
adlandırmışdı, hәlә abırsızlığına salıb onu bir şeyә yaxınlaşıb. Bәdәni inanılmaz
ithafla mәnә bağışlamışdı. Qәsdimә duran, dәrәcәdә cavandır – elә bil yaşı iyirmi altı
mәni qarabaqara izlәyәn başqa növ qorxu yox, on beşdir. Soyunanda qәti tәlәsmirәm,
da var: qazandığım mövqedәn, nüfuzdan, sanki hәr şey bu cür dә olmalıdır. Lәnәt
bu mәnzildәn, komfortdan, avtomobildәn, şeytana, heç demә aktyorluğu mәn dә
alışdırır, әrköyünlәşdirir, adamın әl-ayağını ayrılmaq qorxusu. And içәrәm ki, bu iki cür 2015
bağlayır. Yox, әgәr sәn heç nәyә baxmadan qorxunun hansından daha bәrk xoflandığımı
tәrpәnirsәnsә, silkәlәnirsәnsә – bu yalnız özümçün aydınlaşdıra bilmirәm; bilmirәm Mario Benedetti. Yaxın sahil
puldan ötrüdür, zәngin komfort üçündür. Bu ki, mәni tutub saxlayan, eyni zamanda da
taxtı ondan ötrü almışdım ki, üstündә uzanıb axırıma çıxan bunlardan hansıdır. Hardasa
kitab oxuyum. Amma boynuma alıram ki, orta yol seçә bilәrdim, әn azından abırlı,
hәmin vaxtdan heç nә oxumamışam, orda әdәbli yol. Düşünmürәm ki, siyasi pyeslәrdә,
yalnız nahardan sonra uzanıb gözümün yaxud konsertlәrdә çıxış etmәyә mәnim
acısını alıram. O yalnız yatmağa yarayır, barıtım kifayәt etsin, indi buna görә adamın
onun üstündә heç sevişmәk dә münasib başını üzәrlәr. Bir halda ki, әdalәtin
deyil”. müdafiәsinә qalxmaqda qәrarsızam,
әvәzindә abırlı repertuarı olan teatrda, kino-
Güman elәyirәm ki, bütün bunlar heç da, yaxud konsert proqramlarında çıxış edә
dә boşuna deyil, nәsә bir mәna var burda, bilәrdim. Hәlә onu demirәm ki, inqilabi işә
amma Misalçün-İsabel deyәsәn heç nәyә öz payımı vermәk üçün mәdәniyyәti
eyham vurmur. Ya bәlkә vurur, sadәcә, qorumağı bacarardım”. Vә yoxsa nә?.. “Heç
mәnә çatmır? Yәni doğrudanmı mәn hәlә nә, onda pul qazanmazsan. Mәn bu çirkab
çağayam? Hәlә ki, stәkanıma viski süzür, quyusunun necәliyinә yaxşı bәlәdәm. Özüm
butulkanı әl altında saxlayır, xalının yanında. xirtdәyәcәn onun içindәyәm. Bilirәm şöhrәti
Bәlkә qandırmaq istәyir ki, taxtın üstü bu nә cür düzüb-qoşurlar. İnan mәnә ki, çox
işә yaramır, әvәzindә yumşaq xalının üstü iyrәnc şeydir”.
olsun, hә? Özlüyümdә qәt edirәm ki, Mi-
salçün-İsabelin üzünә baxım, amma qәfildәn Mәn onun sözlәrini artıq nә vaxtdı qatı
dalağım sancır: yox, nәyәsә eyham vurmağı duman arasından eşidirәm, danışdıqlarına
heç özüm dә istәmirәm. Yәqin, mövzu çox da getdikcә az әhәmiyyәt verirәm. O, xalının
ciddidir. Soruşuram sәnәtindәn niyә belә üstündә, әlimin ucundadır, gözlәrini tavandakı
zәhlәsi gedir? “Yәqin, elәmәk istәdiyimlә hansısa nöqtәyә zillәyib. Sviteri bir az yuxarı
gerçәkdәn elәdiyimin arasındakı mәsafәnin dartılıb, dәrisinin zolağı mis rәnginә çalır.
hәdsiz uzunluğu sәbәbindәn”. Lәnәt şeytana, Əlimi irәli uzadıram. Mozalanları hürküdәn
bәs niyә axı lazım olduğu kimi elәmir? madyan kimi dәrisinin necә sәyridiyini hiss
“Sәbәb nömrә bir: qorxuram. Çox qәliz edirәm. Amma mәn hürkmürәm. Üstәlik dә,
qorxudur bu. Qorxuram ki, bomba qoyar, günәşdәn yanmış dәri çox zәrifdir. Misal-
ya da oğurlayarlar; hәdә-qorxu gәlәrlәr, çün-İsabel öz ifadәsini nöqtәli vergüllә kәsir.
öldürәrlәr. Nә qәdәr ki, mәn bu zir-zibilin Yarımçıq. Ola bilәr mәn onu qәflәtәn
içindә eşәlәnirәm – hesab elә ki, yaxalamışdım. Susur. Sәrbәst hәrәkәt
tәhlükәsizlikdәyәm. Gizlәtmirәm, dolayısilә etmәyimә imkan yaradır. Zәncir andır hәmişә
mәn guya onlarla әmәkdaşlıq edirәm, onlara olduğutәk nәyәsә ilişib pәrçimlәnir; onda
lazımam. Vecsizlik – özünüqoruma amilidir. әlini aşağı gәtirib mәnә yardımçı olur. O,
Bir sosioloq dostum öz mәruzәsini belә sakitdir, hәyәcansızdır, sanki hansısa labüd
adlandırmışdı, hәlә abırsızlığına salıb onu bir şeyә yaxınlaşıb. Bәdәni inanılmaz
ithafla mәnә bağışlamışdı. Qәsdimә duran, dәrәcәdә cavandır – elә bil yaşı iyirmi altı
mәni qarabaqara izlәyәn başqa növ qorxu yox, on beşdir. Soyunanda qәti tәlәsmirәm,
da var: qazandığım mövqedәn, nüfuzdan, sanki hәr şey bu cür dә olmalıdır. Lәnәt
bu mәnzildәn, komfortdan, avtomobildәn, şeytana, heç demә aktyorluğu mәn dә
