Page 166 - "Xəzər"
P. 166
vәzilәrim isә şıdırğı işlәyir, çünki әslindә bunun bәdәli işgәncә ilә ölçülürsә, qoy
acından ölürәm. İşin tәrsliyindәn yerim Mi- işgәncә verilsin”. Sonra da izah edir ki,
salçün-İsabeldәn aralı düşüb (ümumiyyәtlә, işgәncәni lap gözüylә dә görsә, bircә tükü
mәn bütün truppa ilә yox, tәk onunla tәrpәnmәz. Cantaraq xala qulağıma
görüşәcәyimi düşünmüşdüm), bu azmış pıçıldayır: “Hara tәrpәnir, başında tük var
kimi hәlә üstәlik qonşularım da – müәmmalı ki?!”
cavanla cantaraq xaladır. Çaşıb–qalmışam, Mәn Dionisionu düşünürәm, Vikini
bilmirәm onlarla nә danışım, nәdәn danışım. düşünürәm. Ola bilәr ki, burda, Argentinada
Ağla gәlәn yeganә mövzu yemәkdir, cәza növlәri başqadır. Başqadırmı? Deko-
menyudur, әdviyyatdır; mәnsә çalışıram ratoru eşidә-eşidә büsbütün özünә
hamısını beynimdәn çıxarım, çünki qorxuram qapanmış, diriykәn ölüyә çevrilmiş Dioni-
ağzımın suyu qurusun. sionun, onun gözlәri qarşısında zorlanmış
Masanın o biri başında Misalçün-İsabel Vikinin surәti xәyalımdan getmir; yadda-
işıqçının sağa-sola sәpәlәdiyi qeybәtlәri, şımdakı bu surәtlәrdәn heç cür xilas ola
cürbәcür lәtifәlәri dinlәyә-dinlәyә elә hey bilmirәm. Vәssalam, xirtdәyәcәn bәsimdir.
gülür. Parikini silkәlәmәsi heç xoşuma gәlmir. Cantaraq xala, bir dә müәmmalı cavanla
İşıqçının onunla yanaşı oturmasından da xudahafizlәşib (“sübh tezdәn durmaq
166 qәti xoşlanmıram. Birdәn baxışlarını üzәrimә lazımdır”), masanın o başına baxıram. Mi-
yönәldir, göz vurub nazlanır. Reaksiya
2015 vermirәm. Yәqin, aclıq adamı hәm dә ka- salçün-İsabel daha parikini silkәlәmir, mәnim
masa arxasından qalxdığımı, tәmkinlә
rıxdırır. Belәdә çantasını açıb içindәn kağız
çıxarır, nәsә yazır, kağızı iki qatlayıb ofisant- xudahafizlәşdiyimi, getmәyә hazırlaşdığımı,
dan xahiş edir ki, mәnә çatdırsın. Açıb çıxış qapısına yönәldiyimi dә, yәqin, buna
oxuyuram: “Bir azdan evә gedәrik. Sәn vә görә görür. Çöl qapısını açanda qanrılıb
mәn”. Kağızı tәzәdәn qatlayıb cibimә qoyu- geri baxıram: hәrә öz işindәdir. Hamısı
ram. yerindә elәcә oturub – özündәnrazı halda,
siqaret çәkә-çәkә, tikәsini ağzında çeynәyә-
Dekorator siyasi nitq irad edir. Guya çeynәyә.
işgәncәlәr barәdә cürbәcür şayiәlәr gәzir.
Mario Benedetti. Yaxın sahil “Düzdür, – deyir, – işgәncә verirlәr, amma XVI
yaxşı da elәyirlәr. Bir halda ki, nadanlar, Görәsәn, dәftәrçәmdә qeyd aparmağa
yelbeyin cavanlar ölkәdә hökm sürәn hәlә çoxmu imkanım olacaq? Bu gün
qaydaları, nizam-intizamı dәyişmәk istәyirlәr, gördüklәrim mәni әmәlli-başlı şübhәyә salır.
bir halda ki, ölkәni qәrb ölkәsinә, xristian Nәşriyyatdan çıxıb Rivadaviya prospektiylә
ölkәsinә çevirmәk istәyirlәr, bir halda ki, bu gedәrkәn Billinqherst küçәsinin yaxınlığında
vәtәnin ataları olan Rivadaviyanı1, qәribә hәrәkәtlәr gözümә dәyir. Geri
Saavedranı2 unudaraq, onlardan ötrü hәmişә qayıtmıram, bu hәmişә şübhә doğurur.
müqәddәs sayılmış xüsusi mülkiyyәtә son
qoymaq istәyirlәr, bir halda ki, ailәyә, ana Əllәrini yuxarı qaldırmış yüzlәrlә adam üzü-
kultuna, hәzrәti İsanın mövluduna, başqa divara dayanıb. Ancaq әsgәrlәr onların üst-
sözlә, indiki nәslә miras qalmış bütün yaxşı başını yoxlamır, yalnız keşik çәkirlәr. Bu
şeylәrә xitam vermәk istәyirlәr – yaxşı, vaxt ora dörd dәnә “ford-falkon” yaxınlaşır,
onda qoy bәdәlini ödәsinlәr, dostum. Əgәr әli avtomatlı qoçaqlar maşın gedә-gedә
1 Бернардино Ривадавийа (1780-1845) – Арэентинанын илк президенти (1826-1827-ъи иллярдя)
2 Корнелио де Сааведра (1759-1829) – щярбчи вя сийаси хадим; 1810-ъу илин Май ингилабынын иштиракчысы
acından ölürәm. İşin tәrsliyindәn yerim Mi- işgәncә verilsin”. Sonra da izah edir ki,
salçün-İsabeldәn aralı düşüb (ümumiyyәtlә, işgәncәni lap gözüylә dә görsә, bircә tükü
mәn bütün truppa ilә yox, tәk onunla tәrpәnmәz. Cantaraq xala qulağıma
görüşәcәyimi düşünmüşdüm), bu azmış pıçıldayır: “Hara tәrpәnir, başında tük var
kimi hәlә üstәlik qonşularım da – müәmmalı ki?!”
cavanla cantaraq xaladır. Çaşıb–qalmışam, Mәn Dionisionu düşünürәm, Vikini
bilmirәm onlarla nә danışım, nәdәn danışım. düşünürәm. Ola bilәr ki, burda, Argentinada
Ağla gәlәn yeganә mövzu yemәkdir, cәza növlәri başqadır. Başqadırmı? Deko-
menyudur, әdviyyatdır; mәnsә çalışıram ratoru eşidә-eşidә büsbütün özünә
hamısını beynimdәn çıxarım, çünki qorxuram qapanmış, diriykәn ölüyә çevrilmiş Dioni-
ağzımın suyu qurusun. sionun, onun gözlәri qarşısında zorlanmış
Masanın o biri başında Misalçün-İsabel Vikinin surәti xәyalımdan getmir; yadda-
işıqçının sağa-sola sәpәlәdiyi qeybәtlәri, şımdakı bu surәtlәrdәn heç cür xilas ola
cürbәcür lәtifәlәri dinlәyә-dinlәyә elә hey bilmirәm. Vәssalam, xirtdәyәcәn bәsimdir.
gülür. Parikini silkәlәmәsi heç xoşuma gәlmir. Cantaraq xala, bir dә müәmmalı cavanla
İşıqçının onunla yanaşı oturmasından da xudahafizlәşib (“sübh tezdәn durmaq
166 qәti xoşlanmıram. Birdәn baxışlarını üzәrimә lazımdır”), masanın o başına baxıram. Mi-
yönәldir, göz vurub nazlanır. Reaksiya
2015 vermirәm. Yәqin, aclıq adamı hәm dә ka- salçün-İsabel daha parikini silkәlәmir, mәnim
masa arxasından qalxdığımı, tәmkinlә
rıxdırır. Belәdә çantasını açıb içindәn kağız
çıxarır, nәsә yazır, kağızı iki qatlayıb ofisant- xudahafizlәşdiyimi, getmәyә hazırlaşdığımı,
dan xahiş edir ki, mәnә çatdırsın. Açıb çıxış qapısına yönәldiyimi dә, yәqin, buna
oxuyuram: “Bir azdan evә gedәrik. Sәn vә görә görür. Çöl qapısını açanda qanrılıb
mәn”. Kağızı tәzәdәn qatlayıb cibimә qoyu- geri baxıram: hәrә öz işindәdir. Hamısı
ram. yerindә elәcә oturub – özündәnrazı halda,
siqaret çәkә-çәkә, tikәsini ağzında çeynәyә-
Dekorator siyasi nitq irad edir. Guya çeynәyә.
işgәncәlәr barәdә cürbәcür şayiәlәr gәzir.
Mario Benedetti. Yaxın sahil “Düzdür, – deyir, – işgәncә verirlәr, amma XVI
yaxşı da elәyirlәr. Bir halda ki, nadanlar, Görәsәn, dәftәrçәmdә qeyd aparmağa
yelbeyin cavanlar ölkәdә hökm sürәn hәlә çoxmu imkanım olacaq? Bu gün
qaydaları, nizam-intizamı dәyişmәk istәyirlәr, gördüklәrim mәni әmәlli-başlı şübhәyә salır.
bir halda ki, ölkәni qәrb ölkәsinә, xristian Nәşriyyatdan çıxıb Rivadaviya prospektiylә
ölkәsinә çevirmәk istәyirlәr, bir halda ki, bu gedәrkәn Billinqherst küçәsinin yaxınlığında
vәtәnin ataları olan Rivadaviyanı1, qәribә hәrәkәtlәr gözümә dәyir. Geri
Saavedranı2 unudaraq, onlardan ötrü hәmişә qayıtmıram, bu hәmişә şübhә doğurur.
müqәddәs sayılmış xüsusi mülkiyyәtә son
qoymaq istәyirlәr, bir halda ki, ailәyә, ana Əllәrini yuxarı qaldırmış yüzlәrlә adam üzü-
kultuna, hәzrәti İsanın mövluduna, başqa divara dayanıb. Ancaq әsgәrlәr onların üst-
sözlә, indiki nәslә miras qalmış bütün yaxşı başını yoxlamır, yalnız keşik çәkirlәr. Bu
şeylәrә xitam vermәk istәyirlәr – yaxşı, vaxt ora dörd dәnә “ford-falkon” yaxınlaşır,
onda qoy bәdәlini ödәsinlәr, dostum. Əgәr әli avtomatlı qoçaqlar maşın gedә-gedә
1 Бернардино Ривадавийа (1780-1845) – Арэентинанын илк президенти (1826-1827-ъи иллярдя)
2 Корнелио де Сааведра (1759-1829) – щярбчи вя сийаси хадим; 1810-ъу илин Май ингилабынын иштиракчысы
