Page 158 - "Xəzər"
P. 158
mәqalә İngiltәrәnin iqtisadi inkişaf dövründәn dırnağı tәmizlәmәk lazım gәlir), başımı yana
start götürüb, ta sәnaye inqilabının baş döndәrirәm, gözlәrimi bәs deyincә qırpır,
verdiyi dövrәcәn uzanırdı. Qoyunçuluqda – doyunca yumub-açıram vә qrankanın üzәrinә
on beş, ictimai torpaqların mәnimsә- artıq bir qәdәr nәmlәnmiş, gәrginliyi nisbәtәn
nilmәsindә – iyirmi, kilsә mülkiyyәtindәn azalmış gözlәrlә qayıdıram. Yalnız bundan
bәhs edәn hissәdә – on iki sәhv tapıb üzә sonra barmağımı ottiskin üzәrindәn
çıxartdım. Zәhlәtökәn mövzudur. Gecәlәr götürürәm ki, dırnağımı tәmizlәyim.
yuxuma gah feodalizmin qalıqları girir, gah
da istehsal prosesinin sәmәrәlәşdirilmәsinә XII
dair parlaq ideyalar. Bu günsә iqtisadi Sabiq qonşum Dionisioya – iyirmi iki
qanunların tәtbiqi barәdә daha bir zöhlәtökәn yaşlı kimyaçı tәlәbәyә Kanninqlә Kordoba
mәqalәnin girinә keçmişәm. Obyektiv küçәlәrinin kәsişmәsindә rast gәldim. Onu
qanunların kor-tәbii tәsirindә – doqquz; ic- görmәdiyim cәmisi yarım ildir, amma elә bil
timai istehsal qanunlarının obyektiv bu aylarda Dionisio neçә-neçә illәri yola
zәrurәtindә – on sәkkiz, fәhlәlәrin mütәşәkkil salıb әmәlli-başlı qocalmışdı. Əvvәlki çılğın
çıxışlarında isә vur-tut dörd xәta aşkar hәyat eşqindәn, çeviklikdәn, şıltaqlıqdan
etmişәm. Demәli, bu gecә yuxuma elmi onda әsәr-әlamәt qalmayıb. Hәlә yaxşı ki,
158 şәkildә әsaslandırılmış texniki-iqtisadi rast gәldiyim yerlilәrimin çoxundan fәrqli
2015 göstәricilәr girәsidir, bir dә ictimai әhәmiyyәtli olaraq isteriyalı deyil, zahirәn sakitdir.
zaman. Mәnim yuxuma ha – riyaziyyatdan Doğrusu, heç bilmirәm hansı daha pisdir.
zәndeyi-zәhlәsi gedәn bir mağmının yuxu- Çünki zahiri sakitliyin arxasında Dionisionun
suna! Qәti qәrara almışam ki, korrekturanı ağlasığmaz müsibәti gizlәnir. Çaşıb
yoxladığım müddәtdә mövzunun içinә qalmışam, әvvәl ağlıma bir şey batmır,
girmәyim. İki sәbәbә görә. Birinci sәbәb: bilmirәm söhbәtә nәdәn başlayım, nә
hәtta lap dәrindәn oxuyanda belә, söhbәtin soruşum ondan. Qabaqlar o bizim әn
nәdәn getdiyini qanmıram. İkinci sәbәb: istedadlımız idi, aramızda hamıdan ağıllı
mahiyyәtә varmağa cәhd edәndә sәhv sayılırdı; heç kәs özünә Dionisio qәdәr
gözümdәn qaçır. Bir dәfә geri qayıtmalı inamlı deyildi. İndi mәn ona nә mәslәhәt
oldum, neyçün ki, yazının mәğzinә görüm, necә kömәk edim, halına nә cür
varmışdım. Çox yaxşı da elәdim (mәğzә acıyım? Vә hansı dәrdinә acıyım? Pivә
varmaqda yox ha, geri qayıtmaqda) – oxuyub içmәyi tәklif edirәm. Razılaşır.
Mario Benedetti. Yaxın sahil keçdiyim bir neçә yerdә gözümdәn elә Ofisiant parçları qarşımıza qoyanda
sәhvlәr qaçmışdı ki, Allah göstәrmәsin: Dionisio әvvәlcә gülümsünür, amma bu ayrı
“islah” әvәzinә “ishal” getmişdi, “andırır” tәbәssümdür – içi ağrı dolu sönük, ölgün
әvәzinә “anqırır”. tәbәssüm. “Mәn hәr şeyә necә dә
Hәrdәn mәnә elә gәlir ki, uzun müddәt inamlıydım! Yadındadır?” Əlbәttә, yadım-
kirpik çalmadan diqqәtlә bir nöqtәyә baxıb dadır. Sual vermәkdәn daha özümü saxlaya
oxuyanda gözlәrim daşlaşmağa başlayır. bilmirәm. Soruşuram. Türmәyә düşüb, burası
Bilirәm ki, ağlıma gәlәn sәfeh şeydir, amma aydındır. Ora kim düşmәyib ki? Cәmisi dörd
qorxuram birdәn gözümü qırpsam bu qәdәr aylığa. Yaxşı bilirәm ki, onunla birgә daha
iqtisadi qanunun arasında özünә yer elәyib beş nәfәri, o cümlәdәn Rubeni tutmuşdular.
gizlәnmiş sәhv, elә hәmin andaca Vikinin yanında keçirilәn iclasda. “Viki
nәzәrimdәn qaçar. Onda ilişib qaldığım yadındadır?” Hәlә bir olmasın da! Viki kimisi
sözә dırnağımla işarә qoyub (yeri gәlmişkәn, yaddan çıxar? Az qala bunu dilә dә
start götürüb, ta sәnaye inqilabının baş döndәrirәm, gözlәrimi bәs deyincә qırpır,
verdiyi dövrәcәn uzanırdı. Qoyunçuluqda – doyunca yumub-açıram vә qrankanın üzәrinә
on beş, ictimai torpaqların mәnimsә- artıq bir qәdәr nәmlәnmiş, gәrginliyi nisbәtәn
nilmәsindә – iyirmi, kilsә mülkiyyәtindәn azalmış gözlәrlә qayıdıram. Yalnız bundan
bәhs edәn hissәdә – on iki sәhv tapıb üzә sonra barmağımı ottiskin üzәrindәn
çıxartdım. Zәhlәtökәn mövzudur. Gecәlәr götürürәm ki, dırnağımı tәmizlәyim.
yuxuma gah feodalizmin qalıqları girir, gah
da istehsal prosesinin sәmәrәlәşdirilmәsinә XII
dair parlaq ideyalar. Bu günsә iqtisadi Sabiq qonşum Dionisioya – iyirmi iki
qanunların tәtbiqi barәdә daha bir zöhlәtökәn yaşlı kimyaçı tәlәbәyә Kanninqlә Kordoba
mәqalәnin girinә keçmişәm. Obyektiv küçәlәrinin kәsişmәsindә rast gәldim. Onu
qanunların kor-tәbii tәsirindә – doqquz; ic- görmәdiyim cәmisi yarım ildir, amma elә bil
timai istehsal qanunlarının obyektiv bu aylarda Dionisio neçә-neçә illәri yola
zәrurәtindә – on sәkkiz, fәhlәlәrin mütәşәkkil salıb әmәlli-başlı qocalmışdı. Əvvәlki çılğın
çıxışlarında isә vur-tut dörd xәta aşkar hәyat eşqindәn, çeviklikdәn, şıltaqlıqdan
etmişәm. Demәli, bu gecә yuxuma elmi onda әsәr-әlamәt qalmayıb. Hәlә yaxşı ki,
158 şәkildә әsaslandırılmış texniki-iqtisadi rast gәldiyim yerlilәrimin çoxundan fәrqli
2015 göstәricilәr girәsidir, bir dә ictimai әhәmiyyәtli olaraq isteriyalı deyil, zahirәn sakitdir.
zaman. Mәnim yuxuma ha – riyaziyyatdan Doğrusu, heç bilmirәm hansı daha pisdir.
zәndeyi-zәhlәsi gedәn bir mağmının yuxu- Çünki zahiri sakitliyin arxasında Dionisionun
suna! Qәti qәrara almışam ki, korrekturanı ağlasığmaz müsibәti gizlәnir. Çaşıb
yoxladığım müddәtdә mövzunun içinә qalmışam, әvvәl ağlıma bir şey batmır,
girmәyim. İki sәbәbә görә. Birinci sәbәb: bilmirәm söhbәtә nәdәn başlayım, nә
hәtta lap dәrindәn oxuyanda belә, söhbәtin soruşum ondan. Qabaqlar o bizim әn
nәdәn getdiyini qanmıram. İkinci sәbәb: istedadlımız idi, aramızda hamıdan ağıllı
mahiyyәtә varmağa cәhd edәndә sәhv sayılırdı; heç kәs özünә Dionisio qәdәr
gözümdәn qaçır. Bir dәfә geri qayıtmalı inamlı deyildi. İndi mәn ona nә mәslәhәt
oldum, neyçün ki, yazının mәğzinә görüm, necә kömәk edim, halına nә cür
varmışdım. Çox yaxşı da elәdim (mәğzә acıyım? Vә hansı dәrdinә acıyım? Pivә
varmaqda yox ha, geri qayıtmaqda) – oxuyub içmәyi tәklif edirәm. Razılaşır.
Mario Benedetti. Yaxın sahil keçdiyim bir neçә yerdә gözümdәn elә Ofisiant parçları qarşımıza qoyanda
sәhvlәr qaçmışdı ki, Allah göstәrmәsin: Dionisio әvvәlcә gülümsünür, amma bu ayrı
“islah” әvәzinә “ishal” getmişdi, “andırır” tәbәssümdür – içi ağrı dolu sönük, ölgün
әvәzinә “anqırır”. tәbәssüm. “Mәn hәr şeyә necә dә
Hәrdәn mәnә elә gәlir ki, uzun müddәt inamlıydım! Yadındadır?” Əlbәttә, yadım-
kirpik çalmadan diqqәtlә bir nöqtәyә baxıb dadır. Sual vermәkdәn daha özümü saxlaya
oxuyanda gözlәrim daşlaşmağa başlayır. bilmirәm. Soruşuram. Türmәyә düşüb, burası
Bilirәm ki, ağlıma gәlәn sәfeh şeydir, amma aydındır. Ora kim düşmәyib ki? Cәmisi dörd
qorxuram birdәn gözümü qırpsam bu qәdәr aylığa. Yaxşı bilirәm ki, onunla birgә daha
iqtisadi qanunun arasında özünә yer elәyib beş nәfәri, o cümlәdәn Rubeni tutmuşdular.
gizlәnmiş sәhv, elә hәmin andaca Vikinin yanında keçirilәn iclasda. “Viki
nәzәrimdәn qaçar. Onda ilişib qaldığım yadındadır?” Hәlә bir olmasın da! Viki kimisi
sözә dırnağımla işarә qoyub (yeri gәlmişkәn, yaddan çıxar? Az qala bunu dilә dә