Page 159 - "Xəzər"
P. 159
tirәcәkdim, yaxşı ki, dilimi vaxtında mәcbur elәyirdilәr ki, açıb hamısını görüm. 159
dişlәdim. Dionisio hönkürtüsünü güclә boğur. Sonra Vikini hospitala apardılar. Az qala 2015
Mәsәlәnin mәğzi dә elә bundadır: Viki onun ölәcәkdi, ölümdәn qayıtdı. Bir aydan sonra
nişanlısıydı. Onların sevgi-mәhәbbәt bizi buraxdılar. Hamımızı buraxdılar, bircә Mario Benedetti. Yaxın sahil
macәrasının әbәdi olacağına heç kәs şübhә Ruben qaldı”.
etmirdi. Hәmişә bir yerdә olurdular: parkda
da, tәlәbә yığıncaqlarında da, avtobusda Onunla neylәyәcәyimi bilmirәm, heç
da, kinoda da, fakültәdә dә. “Vikini bizimlә bunu tәsәvvür dә etmirәm. Bacardığım bu
apardılar. Əvvәlcә hamımızla yaxşı olur ki, әlini sıxıram. Kafedәkilәr onun necә
davranırdılar, hörmәtlә. İstintaqı “xeyirxah” zarıdığını, necә inildәdiyini eşidirlәr. Ofisiant
aparırdı. Heç nә әldә etmәyәndә bizi yaxınlaşıb soruşur: “Dostunuzun halı pisdir?”
“qәddara” ötürdülәr, o isә şillә-şapalağa Yalan danışıram ki, guya bu dәqiqә evdәn
vaxt itirmәdi. Dәrhal işgәncә verdilәr. Yox, bәd xәbәr alıb. Ofisiant “yazıq” deyib,
sәn bunu tәsәvvür edә bilmәzsәn! Bilirsәn, müştәriyә zeytun vermәk üçün qonşu
adam hәm özünә görә әzab çәkir, hәm masaya yönәlir. Dionisio bir az sakitlәşir.
başqalarına görә. Bizi heç vaxt eyni vaxtda Soruşuram ki, bәs indi Viki hardadır, necәdir?
“sındırmırdılar”. Tәk-tәk. Başa düşürsәn? “Sağdı, – deyir, – amma yaşamır, başa
Qәsdәn hansı birimizdәnsә yapışırdılar, düşürsәn? Düzәlә bilmәdi, sağalmadı. Dinib-
vәssalam – qalanlar başlıq altında qoy әn danışmır, bütün günü lal-dinmәz oturub
pisini tәsәvvür elәsin. Axırda o hәddә çatırsan susur. Mәn onu gördüm, danışdırmağa
ki, növbә özünә yetәndә bilmirsәn çalışdım. Amma cavab vermir, heç kәsi dә
neylәyәsәn, çalışırsan bacardığın qәdәr az tanımır. Atasının pulu var, istәyir onu Avro-
çığırıb-bağırasan (çığırmamaq mümkün deyil paya aparsın, bәlkә orda nәsә elәyә bildilәr.
axı). Neyçün ki, çığırtını eşidib özünü Hәkimlәr mәslәhәt gördü ki, hәlәlik özümü
görmәyәn uşaqların ürәyini qopartmaq ona göstәrmәyim, әn azından bir müddәtә.
istәmirsәn. Düz iki hәftәmiz bu cür keçdi, Dedilәr, Viki üçün belә yaxşı olar. Bundan
bu cür davam elәdi”. başqa, dalımca hәlә iki dәfә dә gәldilәr axı.
Çarә nәdir, axırda getmәyә mәcbur oldum.
Dionisio artıq dözә bilmir, özünü Amma heç özüm dә bilmirәm bu necә
saxlamağı bacarmır, üzünü әllәrinin arasına qismәt oldu, necә alındı. Əvvәl Riveradan
alır. Qıc olmuş yaş barmaqların arasından Braziliyaya, orda da Uruqvayanudan Ar-
sәsi qırıq-qırıq çıxır. “Başlığı mәnim üzümdәn gentinaya keçdim, yollarda rastıma çıxan
tәk bir dәfә çıxartdılar. Bilirsәn haçan? Vikini maşınların birindәn düşüb o birinә minә-
gözümün önündәcә zorlayanda. Mәni lüt minә axırda gәlib çıxdım bura. Düz iyirmi
soyundurub qollarımı burdular. Vikinin dә gün çәkdi”. Gözlәrimin önündә hamıdan
paltarını soyundurmuşdular, әl-ayağını yaxşı oxuyan şәn, üzügülәr qızın – qızlarımız
bağlayıb yekә bir lövhәnin üstündә çarmıxa arasında әn yaxşı idmançı sayılan, yorulmaq
çәkmişdilәr. Azından on nәfәr olardılar. Viki nә olduğunu bilmәyәn, bütün dәstәni dә
mәnim yaxınlıqda olduğumu bilirdi; bilirdi arxasınca aparan gözәllәr gözәli Vikinin
ki, burdayam, özüm dә heç nәylә kömәk sifәti canlanır.
edә bilmirәm, heç nә әlimdәn gәlmir. Əvvәlcә
dәli kimi bağırırdı, çığırtısı alәmi götürmüşdü, Dionisio başını qaldırır, üzünün yaşı qu-
sonra huşunu itirdi, amma cәlladlar әl ruyub, gözünü ayaqqabısının ucuna dikib
çәkmәdilәr. Baxa bilmirdim, gözlәrimi bәrk- pıçıltıyla deyir: “Ən pisi bu deyil, hәlә bundan
bәrk yummağa çalışırdım, zorla açdırırdılar, da betәri var”. Onu yaxşı eşitmәk üçün
qabağa әyilmәli oluram. “Viki hamilәdir”.
dişlәdim. Dionisio hönkürtüsünü güclә boğur. Sonra Vikini hospitala apardılar. Az qala 2015
Mәsәlәnin mәğzi dә elә bundadır: Viki onun ölәcәkdi, ölümdәn qayıtdı. Bir aydan sonra
nişanlısıydı. Onların sevgi-mәhәbbәt bizi buraxdılar. Hamımızı buraxdılar, bircә Mario Benedetti. Yaxın sahil
macәrasının әbәdi olacağına heç kәs şübhә Ruben qaldı”.
etmirdi. Hәmişә bir yerdә olurdular: parkda
da, tәlәbә yığıncaqlarında da, avtobusda Onunla neylәyәcәyimi bilmirәm, heç
da, kinoda da, fakültәdә dә. “Vikini bizimlә bunu tәsәvvür dә etmirәm. Bacardığım bu
apardılar. Əvvәlcә hamımızla yaxşı olur ki, әlini sıxıram. Kafedәkilәr onun necә
davranırdılar, hörmәtlә. İstintaqı “xeyirxah” zarıdığını, necә inildәdiyini eşidirlәr. Ofisiant
aparırdı. Heç nә әldә etmәyәndә bizi yaxınlaşıb soruşur: “Dostunuzun halı pisdir?”
“qәddara” ötürdülәr, o isә şillә-şapalağa Yalan danışıram ki, guya bu dәqiqә evdәn
vaxt itirmәdi. Dәrhal işgәncә verdilәr. Yox, bәd xәbәr alıb. Ofisiant “yazıq” deyib,
sәn bunu tәsәvvür edә bilmәzsәn! Bilirsәn, müştәriyә zeytun vermәk üçün qonşu
adam hәm özünә görә әzab çәkir, hәm masaya yönәlir. Dionisio bir az sakitlәşir.
başqalarına görә. Bizi heç vaxt eyni vaxtda Soruşuram ki, bәs indi Viki hardadır, necәdir?
“sındırmırdılar”. Tәk-tәk. Başa düşürsәn? “Sağdı, – deyir, – amma yaşamır, başa
Qәsdәn hansı birimizdәnsә yapışırdılar, düşürsәn? Düzәlә bilmәdi, sağalmadı. Dinib-
vәssalam – qalanlar başlıq altında qoy әn danışmır, bütün günü lal-dinmәz oturub
pisini tәsәvvür elәsin. Axırda o hәddә çatırsan susur. Mәn onu gördüm, danışdırmağa
ki, növbә özünә yetәndә bilmirsәn çalışdım. Amma cavab vermir, heç kәsi dә
neylәyәsәn, çalışırsan bacardığın qәdәr az tanımır. Atasının pulu var, istәyir onu Avro-
çığırıb-bağırasan (çığırmamaq mümkün deyil paya aparsın, bәlkә orda nәsә elәyә bildilәr.
axı). Neyçün ki, çığırtını eşidib özünü Hәkimlәr mәslәhәt gördü ki, hәlәlik özümü
görmәyәn uşaqların ürәyini qopartmaq ona göstәrmәyim, әn azından bir müddәtә.
istәmirsәn. Düz iki hәftәmiz bu cür keçdi, Dedilәr, Viki üçün belә yaxşı olar. Bundan
bu cür davam elәdi”. başqa, dalımca hәlә iki dәfә dә gәldilәr axı.
Çarә nәdir, axırda getmәyә mәcbur oldum.
Dionisio artıq dözә bilmir, özünü Amma heç özüm dә bilmirәm bu necә
saxlamağı bacarmır, üzünü әllәrinin arasına qismәt oldu, necә alındı. Əvvәl Riveradan
alır. Qıc olmuş yaş barmaqların arasından Braziliyaya, orda da Uruqvayanudan Ar-
sәsi qırıq-qırıq çıxır. “Başlığı mәnim üzümdәn gentinaya keçdim, yollarda rastıma çıxan
tәk bir dәfә çıxartdılar. Bilirsәn haçan? Vikini maşınların birindәn düşüb o birinә minә-
gözümün önündәcә zorlayanda. Mәni lüt minә axırda gәlib çıxdım bura. Düz iyirmi
soyundurub qollarımı burdular. Vikinin dә gün çәkdi”. Gözlәrimin önündә hamıdan
paltarını soyundurmuşdular, әl-ayağını yaxşı oxuyan şәn, üzügülәr qızın – qızlarımız
bağlayıb yekә bir lövhәnin üstündә çarmıxa arasında әn yaxşı idmançı sayılan, yorulmaq
çәkmişdilәr. Azından on nәfәr olardılar. Viki nә olduğunu bilmәyәn, bütün dәstәni dә
mәnim yaxınlıqda olduğumu bilirdi; bilirdi arxasınca aparan gözәllәr gözәli Vikinin
ki, burdayam, özüm dә heç nәylә kömәk sifәti canlanır.
edә bilmirәm, heç nә әlimdәn gәlmir. Əvvәlcә
dәli kimi bağırırdı, çığırtısı alәmi götürmüşdü, Dionisio başını qaldırır, üzünün yaşı qu-
sonra huşunu itirdi, amma cәlladlar әl ruyub, gözünü ayaqqabısının ucuna dikib
çәkmәdilәr. Baxa bilmirdim, gözlәrimi bәrk- pıçıltıyla deyir: “Ən pisi bu deyil, hәlә bundan
bәrk yummağa çalışırdım, zorla açdırırdılar, da betәri var”. Onu yaxşı eşitmәk üçün
qabağa әyilmәli oluram. “Viki hamilәdir”.
