Page 119 - "Xəzər"
P. 119
rduqdan sonra, Berlin әtrafındakı oyun quşlar daldalanır, şimallıların çox sevdiyi 119
zallarından birindә gördüyü, yağlı boyayla saysız-hesabsız heyvan sürülәri palıd 2015
çәkilmiş şәkli xatırladı. Şәkildә guya İsveçrә qozaları vә şirәli otları yemәkdәn doymur-
mәnzәrәlәri tәsvir olunmuşdu. Birdәn ağlına muş. Korifeylәr. Vicdan әzabı
gәldi ki, İsveçrәdәdir, pәncәrәdәn gördüyü
diş-diş buludlar isә, sadәcә, Alp dağlarıdır. – Siz russoistsiniz, cәnab hәkim, –
pasient onun sözünü kәsdi.
Xәstәlәrә baş çәkәn hәkim cәnab
Blayxrodenin palatasına gәlәndә, o, kresloda – Russo cenevrәliydi, cәnab leytenant!
oturub, zümzümә elәyirdi. Hәkim nә illah Odur, bax, o gölün sahilindә, qarağacların
elәdisә, cәnab Blayxrodeni baxdığı başı üzәrindәn görünәn o körfәzin yanında
mәnzәrәdәn ayıra bilmәdi. Xәstәnin ağlı doğulub. Orada dünyaya gәlib, ağrı-acılarla
yerindәydi, hansı vәziyyәtdә olduğunu da orada üzlәşib, onun “Emil” vә “İctimai
yaxşı başa düşürdü. Müqavilә” kitabları – tәbiәtin bu iki müqәddәs
kitabı orada yandırılıb, özünün “Yeni Eloiza”
– Cәnab hәkim, – o, dәmir şәbәkәyә sevgi kitabını isә Pennin dağlarının әtәyindә,
işarә etdi, – bu gözәl mәnzәrәni dәmir kiçik Klarens qәsәbәsindә yazıb. Sizin oturub
çiçәklәrlә korlamaq nәyә lazım? Qorxur- baxdığınız yer, bilirsiniz, haradır? Lak-Le-
sunuz ki, otaqdan çıxaram? Qorxmayın, man!
söz verirәm, qaçmağa cәhd etmәyәcәyәm
– bilirәm, bu, mәnim xeyrimәdir. – Lak-Leman! – cәnab fon Blayxroden
hәyәcanla tәkrarladı.
Hәkim xәstәnin әlindәn tutdu – hiss
etdirmәdәn nәbzini yoxlamaq istәyirdi. – Bu gözәl vadidә dinc, fağır adamlar
yaşayırdı, – hәkim sözünә davam etdi, –
– Yetmiş dәfә vurur, cәnab hәkim, cәmisi iztirab çәkәn, yorğun insanlar onların
yetmiş dәfә, – pasient gülümsәyәrәk dedi. arasında şәfa tapırdı! İndi isә sağ tәrәfә
– Gecәni dә yaxşı yatmışam. Qorxulu heç diqqәt yetirin. Furne kiçik kilsә vә qovaq
nә yoxdur. ağaclarından o tәrәfdә yerlәşir. Parisdә in-
sanlarla dil tapa bilmәyәn Volter başını
– Çox gözәl, – hәkim dedi, – müalicә götürüb, Furneyә qaçmışdı. Burada torpaq
fayda verir, buna çox sevinirәm. Etiraz becәrdi, insanlığa şәrәf gәtirәn işlәr gördü.
etmirәm, otaqdan çıxa bilәrsiniz. Koppe ondan bir az aralıdadır. Xalqlara
qәnim kәsilmiş Napoleonun qatı düşmәni
– Bilirsiniz, cәnab hәkim, – xәstә birdәn- madam de Stal orada yaşayırdı. Bu, hәmin
birә canlandı, – bilirsiniz, içimdә qәribә bir madam de Staldır ki, fransızların başına
hiss var, mәnә elә gәlir bir müddәt ölü ağıl qoyur, onlara başa salmağa çalışırdı:
olmuşam, sonra başqa bir planetdә alman xalqı Fransanın düşmәni deyil, çünki
dirilmişәm. Buraların bu qәdәr gözәl millәtlәr heç vaxt bir-birinә nifrәt elәmir. İndi
olduğunu bilmirdim. Yer üzündә necә gözәl isә sağ tәrәfә nәzәr yetirin: odur, o sakit
yerlәr varmış. gölü görürsünüz? Əli hәr yerdәn üzülәn
Bayron, әsir alınmış bahadır kimi, möhtәşәm
– Elәdir, cәnab Blayxroden, mәdәniyyәtin ruhunu sarmış irtica vә cәhalәt dövrünün
korlamadığı yerlәr hәlә öz gözәlliyini saxlayır, zәncirlәrini qıraraq, o gölün sahilinә qaçmışdı.
buralarda isә tәbiәt insanın bütün yaramaz “Şilyon mәhbusu” әsәrini mәhz burada
sәylәrini puç elәyәcәk qәdәr güclüdür. Elә yazıb, tiranlara nifrәtini bәyan edib. Bayron
bilirsiniz, sizin ölkәniz hәmişә belә qısır bir dәfә uca Qrammon dağının әtәyindә,
olub? Əlbәttә, yox! Keçilәrin belә yem tapa Sen-Jenqolf balıqçı qәsәbәsinin dalında,
bilmәdiyi qumlu çöllәrin yerindә haçansa
gözәl meşәlәr varmış, möhtәşәm palıd,
şam, fıstıq ağaclarının budaqlarında ovluq
zallarından birindә gördüyü, yağlı boyayla saysız-hesabsız heyvan sürülәri palıd 2015
çәkilmiş şәkli xatırladı. Şәkildә guya İsveçrә qozaları vә şirәli otları yemәkdәn doymur-
mәnzәrәlәri tәsvir olunmuşdu. Birdәn ağlına muş. Korifeylәr. Vicdan әzabı
gәldi ki, İsveçrәdәdir, pәncәrәdәn gördüyü
diş-diş buludlar isә, sadәcә, Alp dağlarıdır. – Siz russoistsiniz, cәnab hәkim, –
pasient onun sözünü kәsdi.
Xәstәlәrә baş çәkәn hәkim cәnab
Blayxrodenin palatasına gәlәndә, o, kresloda – Russo cenevrәliydi, cәnab leytenant!
oturub, zümzümә elәyirdi. Hәkim nә illah Odur, bax, o gölün sahilindә, qarağacların
elәdisә, cәnab Blayxrodeni baxdığı başı üzәrindәn görünәn o körfәzin yanında
mәnzәrәdәn ayıra bilmәdi. Xәstәnin ağlı doğulub. Orada dünyaya gәlib, ağrı-acılarla
yerindәydi, hansı vәziyyәtdә olduğunu da orada üzlәşib, onun “Emil” vә “İctimai
yaxşı başa düşürdü. Müqavilә” kitabları – tәbiәtin bu iki müqәddәs
kitabı orada yandırılıb, özünün “Yeni Eloiza”
– Cәnab hәkim, – o, dәmir şәbәkәyә sevgi kitabını isә Pennin dağlarının әtәyindә,
işarә etdi, – bu gözәl mәnzәrәni dәmir kiçik Klarens qәsәbәsindә yazıb. Sizin oturub
çiçәklәrlә korlamaq nәyә lazım? Qorxur- baxdığınız yer, bilirsiniz, haradır? Lak-Le-
sunuz ki, otaqdan çıxaram? Qorxmayın, man!
söz verirәm, qaçmağa cәhd etmәyәcәyәm
– bilirәm, bu, mәnim xeyrimәdir. – Lak-Leman! – cәnab fon Blayxroden
hәyәcanla tәkrarladı.
Hәkim xәstәnin әlindәn tutdu – hiss
etdirmәdәn nәbzini yoxlamaq istәyirdi. – Bu gözәl vadidә dinc, fağır adamlar
yaşayırdı, – hәkim sözünә davam etdi, –
– Yetmiş dәfә vurur, cәnab hәkim, cәmisi iztirab çәkәn, yorğun insanlar onların
yetmiş dәfә, – pasient gülümsәyәrәk dedi. arasında şәfa tapırdı! İndi isә sağ tәrәfә
– Gecәni dә yaxşı yatmışam. Qorxulu heç diqqәt yetirin. Furne kiçik kilsә vә qovaq
nә yoxdur. ağaclarından o tәrәfdә yerlәşir. Parisdә in-
sanlarla dil tapa bilmәyәn Volter başını
– Çox gözәl, – hәkim dedi, – müalicә götürüb, Furneyә qaçmışdı. Burada torpaq
fayda verir, buna çox sevinirәm. Etiraz becәrdi, insanlığa şәrәf gәtirәn işlәr gördü.
etmirәm, otaqdan çıxa bilәrsiniz. Koppe ondan bir az aralıdadır. Xalqlara
qәnim kәsilmiş Napoleonun qatı düşmәni
– Bilirsiniz, cәnab hәkim, – xәstә birdәn- madam de Stal orada yaşayırdı. Bu, hәmin
birә canlandı, – bilirsiniz, içimdә qәribә bir madam de Staldır ki, fransızların başına
hiss var, mәnә elә gәlir bir müddәt ölü ağıl qoyur, onlara başa salmağa çalışırdı:
olmuşam, sonra başqa bir planetdә alman xalqı Fransanın düşmәni deyil, çünki
dirilmişәm. Buraların bu qәdәr gözәl millәtlәr heç vaxt bir-birinә nifrәt elәmir. İndi
olduğunu bilmirdim. Yer üzündә necә gözәl isә sağ tәrәfә nәzәr yetirin: odur, o sakit
yerlәr varmış. gölü görürsünüz? Əli hәr yerdәn üzülәn
Bayron, әsir alınmış bahadır kimi, möhtәşәm
– Elәdir, cәnab Blayxroden, mәdәniyyәtin ruhunu sarmış irtica vә cәhalәt dövrünün
korlamadığı yerlәr hәlә öz gözәlliyini saxlayır, zәncirlәrini qıraraq, o gölün sahilinә qaçmışdı.
buralarda isә tәbiәt insanın bütün yaramaz “Şilyon mәhbusu” әsәrini mәhz burada
sәylәrini puç elәyәcәk qәdәr güclüdür. Elә yazıb, tiranlara nifrәtini bәyan edib. Bayron
bilirsiniz, sizin ölkәniz hәmişә belә qısır bir dәfә uca Qrammon dağının әtәyindә,
olub? Əlbәttә, yox! Keçilәrin belә yem tapa Sen-Jenqolf balıqçı qәsәbәsinin dalında,
bilmәdiyi qumlu çöllәrin yerindә haçansa
gözәl meşәlәr varmış, möhtәşәm palıd,
şam, fıstıq ağaclarının budaqlarında ovluq
