Page 123 - "Xəzər"
P. 123
ativi kuporosla yuyurdu. Fon Blayxroden *** 123
sonuncu Milad bayramını xatırladı. Yox, 2015
onda Frankfurtdaydı, demәli, sonuncudan Cәnab fon Blayxroden müasir düşüncәli
әvvәlki bayram idi. İlk dәfәydi ki, bayramı adam idi. Taleyin hökmüylә inqilab vә irtica Korifeylәr. Vicdan әzabı
nişanlısıgildә keçirirdi. Yeri gәlmişkәn, onlar adlanan dәyirman daşlarının arasında sıxılıb
bir gün әvvәl nişanlanmışdılar. Gәlәcәk qalmış leytenant, Fransız inqilabının,
qayınatası protestant keşişi idi. Keşişin Müqәddәs ittifaqın vә 1830-cu ilin övladıydı.
alçaq tavanlı köhnә evinin zalında ağ bufet İyirmi yaşında sanki bәsirәt gözü açılmış,
vә royal vardı. O, pәncәrәnin önündәki şüurlu hәyatın nә demәk olduğunu başa
xanıçiçәyini, qәfәsdәki alacaqanadı, gümüş düşmüşdü. Gözünü açıb görmüşdü ki, rәsmi
dolçalar vә qırmızı gildәn tәnbәki çubuqları xristianlıq vә sülalә torunda çapalayır…
qoyulmuş servantı xatırladı. Nişanlısı yolkaya Onda özünü yenicә yuxudan ayılmış adam
ceviz vә almalar asmaqla mәşğul idi. kimi hiss edirdi. Ona elә gәlirdi dәlixanadadır
Dumanlı yaddaşında sanki şimşәk çaxdı. vә dәlilәrin içinә düşmüş yeganә ağıllı
Ancaq bu, tәhlükәsiz vә gözәl şimşәk idi; adamdır. O, dәlixananın divarını yarıb, azad
elә bil yayın sonlarında artırmada oturub, olmaq istәyir, ancaq süngüyә vә güllәyә
göy üzünü işıqlandıran şimşәyә baxırsan. tuş gәlmәkdәn qorxurdu. Nәhayәt, bu
Hә, onun nişanlısı vardı, sonra evlәndi… cәhdlәrinin heç bir sәmәrә vermәyәcәyini
onun arvadı var. Əvvәllәr nifrәt etdiyi, zәhlәsi görüb, ümidsizliyә qapıldı. Heç kәsә inamı
getdiyi hәyata arvadının sayәsindә qalmamışdı, ümidi hәr yerdәn kәsilmişdi
bağlanmışdı. Bәs hanı o? Arvadını görmәlidir, deyә, pessimizm girdabına yuvarlandı. Çıxış
onunla görüşmәlidir, özü dә elә indi. Ley- yolu olmayanda, bu da bir tәskinlikdir.
tenant yerindә qәrar tuta bilmir, qanad açıb, Acgözlüklә Şopenhauerin әsәrlәrini oxumağa
arvadının yanına uçmaq istәyirdi. başladı. Hartmanın simasında dünyanın әn
doğru-dürüst adamını tapdı.
O, tәlәm-tәlәsik qalxıb, çölә çıxdı vә
qapının arxasında dayanmış hәkimlә üz- Ancaq cәmiyyәtdә öz yerini tapmalıydı.
üzә gәldi. Hәkim burada dayanıb, xәstәni Cәnab fon Blayxroden elmlә mәşğul olmağa
müşahidә edirdi ki, görsün, kilsәnin ab- qәrar verdi vә indiki dünyanın işlәrindәn
havası ona necә tәsir edir. Cәnab fon uzaq bir elm sahәsi seçdi. Geologiya, daha
Blayxroden әlini hәkimin çiyninә qoyub, doğrusu, geologiyanın bir qolu olan pale-
hәyәcandan boğula-boğula düz onun ontologiya ilә mәşğul olur, qәdim dövrlәrin
gözünün içinә baxdı: bitki vә heyvanat alәmini tәdqiq edirdi.
Bәzәn özündәn soruşurdu: “Bu, kimә
– Arvadım haradadır? Tez olun, mәni lazımdır?” Hәr dәfә dә eyni cavabı verirdi:
onun yanına aparın! Tez olun! Hanı o? “Mәnә!” Onun bu hәvәsi get-gedә ehtirasa
çevrildi. Cәnab fon Blayxroden hәr dәfә
Arvadınızla qızınız sizi Ryu-de-Burqda әlinә qәzet alıb oxuyanda qәzәb hissini
gözlәyirlәr, – hәkim gülümsünәrәk cavab cilovlaya bilmirdi – qәzet sәhifәlәri fanatizm
verdi. aşılayan materiallarla dolu idi. Odur ki, fon
Blayxroden müasir dünyanın işlәrindәn kәnar
– Bağışlayın, hәkim, belә yerlәrdә istәr- gәzmәyә çalışırdı. Ümid edirdi ki, ağır
istәmәz duyğulanırsan… zәhmәtlәr hesabına әldә etdiyi rahatlığını
heç vaxt әldәn vermәyәcәk, ağlını
– Elә isә gedin, bayır paltarınızı geyinin, itirmәyәcәk vә hәyatını dәli kimi başa vur-
– hәkim onun qoluna girib dedi. – Yarım mayacaq. Sonra evlәndi. Tәbiәtin әbәdi qa-
saatdan sonra onların yanında olacaqsınız.
Onlar geniş dәhlizdәn keçib, gözdәn
itdilәr.
sonuncu Milad bayramını xatırladı. Yox, 2015
onda Frankfurtdaydı, demәli, sonuncudan Cәnab fon Blayxroden müasir düşüncәli
әvvәlki bayram idi. İlk dәfәydi ki, bayramı adam idi. Taleyin hökmüylә inqilab vә irtica Korifeylәr. Vicdan әzabı
nişanlısıgildә keçirirdi. Yeri gәlmişkәn, onlar adlanan dәyirman daşlarının arasında sıxılıb
bir gün әvvәl nişanlanmışdılar. Gәlәcәk qalmış leytenant, Fransız inqilabının,
qayınatası protestant keşişi idi. Keşişin Müqәddәs ittifaqın vә 1830-cu ilin övladıydı.
alçaq tavanlı köhnә evinin zalında ağ bufet İyirmi yaşında sanki bәsirәt gözü açılmış,
vә royal vardı. O, pәncәrәnin önündәki şüurlu hәyatın nә demәk olduğunu başa
xanıçiçәyini, qәfәsdәki alacaqanadı, gümüş düşmüşdü. Gözünü açıb görmüşdü ki, rәsmi
dolçalar vә qırmızı gildәn tәnbәki çubuqları xristianlıq vә sülalә torunda çapalayır…
qoyulmuş servantı xatırladı. Nişanlısı yolkaya Onda özünü yenicә yuxudan ayılmış adam
ceviz vә almalar asmaqla mәşğul idi. kimi hiss edirdi. Ona elә gәlirdi dәlixanadadır
Dumanlı yaddaşında sanki şimşәk çaxdı. vә dәlilәrin içinә düşmüş yeganә ağıllı
Ancaq bu, tәhlükәsiz vә gözәl şimşәk idi; adamdır. O, dәlixananın divarını yarıb, azad
elә bil yayın sonlarında artırmada oturub, olmaq istәyir, ancaq süngüyә vә güllәyә
göy üzünü işıqlandıran şimşәyә baxırsan. tuş gәlmәkdәn qorxurdu. Nәhayәt, bu
Hә, onun nişanlısı vardı, sonra evlәndi… cәhdlәrinin heç bir sәmәrә vermәyәcәyini
onun arvadı var. Əvvәllәr nifrәt etdiyi, zәhlәsi görüb, ümidsizliyә qapıldı. Heç kәsә inamı
getdiyi hәyata arvadının sayәsindә qalmamışdı, ümidi hәr yerdәn kәsilmişdi
bağlanmışdı. Bәs hanı o? Arvadını görmәlidir, deyә, pessimizm girdabına yuvarlandı. Çıxış
onunla görüşmәlidir, özü dә elә indi. Ley- yolu olmayanda, bu da bir tәskinlikdir.
tenant yerindә qәrar tuta bilmir, qanad açıb, Acgözlüklә Şopenhauerin әsәrlәrini oxumağa
arvadının yanına uçmaq istәyirdi. başladı. Hartmanın simasında dünyanın әn
doğru-dürüst adamını tapdı.
O, tәlәm-tәlәsik qalxıb, çölә çıxdı vә
qapının arxasında dayanmış hәkimlә üz- Ancaq cәmiyyәtdә öz yerini tapmalıydı.
üzә gәldi. Hәkim burada dayanıb, xәstәni Cәnab fon Blayxroden elmlә mәşğul olmağa
müşahidә edirdi ki, görsün, kilsәnin ab- qәrar verdi vә indiki dünyanın işlәrindәn
havası ona necә tәsir edir. Cәnab fon uzaq bir elm sahәsi seçdi. Geologiya, daha
Blayxroden әlini hәkimin çiyninә qoyub, doğrusu, geologiyanın bir qolu olan pale-
hәyәcandan boğula-boğula düz onun ontologiya ilә mәşğul olur, qәdim dövrlәrin
gözünün içinә baxdı: bitki vә heyvanat alәmini tәdqiq edirdi.
Bәzәn özündәn soruşurdu: “Bu, kimә
– Arvadım haradadır? Tez olun, mәni lazımdır?” Hәr dәfә dә eyni cavabı verirdi:
onun yanına aparın! Tez olun! Hanı o? “Mәnә!” Onun bu hәvәsi get-gedә ehtirasa
çevrildi. Cәnab fon Blayxroden hәr dәfә
Arvadınızla qızınız sizi Ryu-de-Burqda әlinә qәzet alıb oxuyanda qәzәb hissini
gözlәyirlәr, – hәkim gülümsünәrәk cavab cilovlaya bilmirdi – qәzet sәhifәlәri fanatizm
verdi. aşılayan materiallarla dolu idi. Odur ki, fon
Blayxroden müasir dünyanın işlәrindәn kәnar
– Bağışlayın, hәkim, belә yerlәrdә istәr- gәzmәyә çalışırdı. Ümid edirdi ki, ağır
istәmәz duyğulanırsan… zәhmәtlәr hesabına әldә etdiyi rahatlığını
heç vaxt әldәn vermәyәcәk, ağlını
– Elә isә gedin, bayır paltarınızı geyinin, itirmәyәcәk vә hәyatını dәli kimi başa vur-
– hәkim onun qoluna girib dedi. – Yarım mayacaq. Sonra evlәndi. Tәbiәtin әbәdi qa-
saatdan sonra onların yanında olacaqsınız.
Onlar geniş dәhlizdәn keçib, gözdәn
itdilәr.
