Page 112 - "Xəzər"
P. 112
başladı. Tik-tak-tik-tak! Əqrәb kiçik dairәni zәnglәri insanları axşam messasına
elә tez başa vururdu ki… Uzun әqrәb hәr sәslәmәyә başladı. Marlott kilsәsinin zәngi
dәfә iri sıçrayış elәyir, saatı göstәrәn әqrәb digәr kilsә zәnglәrindәn bәrk çıxırdı. Bu
isә elә bil donub qalmışdı. sәs, sanki “Kömәk edin! Kömәk edin!” deyә
Artıq yeddiyә beş dәqiqә qalırdı. O, fәryad qoparırdı, ancaq cәnab fon Blayxor-
qara hamar budaqdan bәrk-bәrk yapışdı; den heç nә elәyә bilmәzdi. Bu zaman elә
saat tutduğu әli әsirdi, damarlarındakı qanın bil yerin tәkindәn yüksәlәn bir sәs әtrafa
hәrәkәtini gicgahlarında hiss edirdi, bәdәninә yayıldı – bu, Şalondakı mәnzil-qәrargahda
qәribә bir istilik gәlmişdi. Bum! – birdәn axşam atışının sәdalarıydı. Luan çayının
bәrk gurultu qopdu, sanki yaxınlıqda taxta üzәrinә pambıq kimi lopa-lopa axşam dumanı
sındırdılar; qara kirәmitlә örtülәn damın, ağ çökmüşdü. Ay işığı dumanı yarıb, Fonteneblo
çiçәklәr açmış alma ağacının üstündәn kraterindәn axan lava kimi çayın içinә dolur-
maviyә çalan tüstü qalxdı. Bahar buludları du. Bürkülü axşam çağıydı, ancaq әsgәrlәrin
kimi açıq-mavi tüstü topasıydı. Ancaq bu sifәti pambıq kimi ağappaq görünürdü, hava-
kiçik buludu ağ hәlqәlәr müşayiәt edirdi, bir da uçuşan yarasalar, az qala, onların
hәlqә, iki hәlqә, çoxlu hәlqәlәr… Elә bil di- qulağına toxunurdu: yarasalar ağaran şeylәri
vara yox, uçan göyәrçinlәrә atәş açırdılar. xoşlayır. Leytenantın niyә fikrә getdiyini
112 “Düşündüyüm qәdәr dә qorxulu hamı başa düşürdü, ancaq özünü bu
deyilmiş”, – ağacdan enib, hәr şey arxada dәrәcәdә qәribә apardığını görmәmişdilәr.
2015 qaldığı üçün bir qәdәr rahatlanan leytenant İşlәk yolda hansı kәşfiyyatdan söhbәt gedә
öz-özünә dedi. Bu vaxt öz borcunu yerinә bilәr?
yetirdiyinә görә öldürülәnlәrin ruhunu Nәhayәt, kapral cürәt edib, leytenanta
әbәdiyyәtә uğurlayan kәnd kilsәsinin kiçik yaxınlaşdı vә raport verirmiş kimi bildirdi ki,
zәngi vurmağa başladı. Günәş batdı, günor- artıq axşam zәngi çalınır. Cәnab fon Blay-
tadan göy üzünә qalxan solğun-sarı ay xorden kapralın sözünü axıracan dinlәmәdi,
yavaş-yavaş qızarıb, parlaq rәngә boyandı. arxaya dönüb dәstәyә qayıtmaq әmri verdi.
Leytenant öz dәstәsi ilә Monkura doğru yol Tәxminәn bir saat sonra Malottun
aldı. Yolboyu onları kilsә zәnginin sәsi küçәlәri ilә irәlilәyәrkәn, kapral gördü ki,
müşayiәt edirdi. Dәstә Nemura aparan leytenant dabaq olmuş at kimi sol ayağını
böyük şoseyә çıxdı, qovaq ağaclarıyla çәkә-çәkә yanpörtü yeriyir. Meydana çatan
haşiyәlәnmiş yol, sanki xüsusi olaraq, yürüş kimi leytenant çıxıb getdi vә dәstә dağılışdı.
üçün çәkilmişdi. Onlar şәr qarışana, hәr Ancaq leytenant öz otağına qayıtmağa
tәrәf ay işığına qәrq olana kimi yeridilәr. tәlәsmirdi. Özü dә bilmirdi, niyә? O,
Korifeylәr. Vicdan әzabı Arxa sıralarda adamlar pıçıldaşmağa başladı: küçәlәrdә dolaşırdı, gözlәri böyümüşdü, bu-
gәlin, kapraldan xahiş edәk, leytenantı run pәrәlәri genişlәnib ov itinin burnuna
qandırsın ki, burada yollar tәhlükәlidir, әgәr bәnzәyirdi. Leytenant divarlara göz gәzdirir,
sәhәr tezdәn düşәrgәni tәrk etmәliyiksә, ona yaxşı tanış olan qoxunu tapmaq istәyirdi.
artıq geri dönmәk lazımdır. Gözlәnilmәdәn Küçәlәr bomboş idi. O, hadisәnin “baş
Blayxordenin özü “Dur!” komandası verdi. verdiyi” yeri axtarıb tapmaq istәyirdi. Ancaq
Tәpәlik yerdә dayanmışdılar, buradan Mar- bu yeri öz gözlәri ilә görmәk istәsә dә,
lottu görmәk olurdu. Leytenant kәkliyi qorxurdu. Nәhayәt, bihudә axtarışlardan
marıtlayan it sayağı susub tәrpәnmirdi. Yenә yorulub, evә yollandı. Hәyәtin ortasında
tәbil sәslәri eşidildi. Saat doqquz olan kimi dayanıb, mәtbәxә sarı getdi. Mәtbәxin
Monkur, Qrets, Burron vә Nemurda kilsә yanında serjantla üz-üzә gәldi vә elә qorxdu
elә tez başa vururdu ki… Uzun әqrәb hәr sәslәmәyә başladı. Marlott kilsәsinin zәngi
dәfә iri sıçrayış elәyir, saatı göstәrәn әqrәb digәr kilsә zәnglәrindәn bәrk çıxırdı. Bu
isә elә bil donub qalmışdı. sәs, sanki “Kömәk edin! Kömәk edin!” deyә
Artıq yeddiyә beş dәqiqә qalırdı. O, fәryad qoparırdı, ancaq cәnab fon Blayxor-
qara hamar budaqdan bәrk-bәrk yapışdı; den heç nә elәyә bilmәzdi. Bu zaman elә
saat tutduğu әli әsirdi, damarlarındakı qanın bil yerin tәkindәn yüksәlәn bir sәs әtrafa
hәrәkәtini gicgahlarında hiss edirdi, bәdәninә yayıldı – bu, Şalondakı mәnzil-qәrargahda
qәribә bir istilik gәlmişdi. Bum! – birdәn axşam atışının sәdalarıydı. Luan çayının
bәrk gurultu qopdu, sanki yaxınlıqda taxta üzәrinә pambıq kimi lopa-lopa axşam dumanı
sındırdılar; qara kirәmitlә örtülәn damın, ağ çökmüşdü. Ay işığı dumanı yarıb, Fonteneblo
çiçәklәr açmış alma ağacının üstündәn kraterindәn axan lava kimi çayın içinә dolur-
maviyә çalan tüstü qalxdı. Bahar buludları du. Bürkülü axşam çağıydı, ancaq әsgәrlәrin
kimi açıq-mavi tüstü topasıydı. Ancaq bu sifәti pambıq kimi ağappaq görünürdü, hava-
kiçik buludu ağ hәlqәlәr müşayiәt edirdi, bir da uçuşan yarasalar, az qala, onların
hәlqә, iki hәlqә, çoxlu hәlqәlәr… Elә bil di- qulağına toxunurdu: yarasalar ağaran şeylәri
vara yox, uçan göyәrçinlәrә atәş açırdılar. xoşlayır. Leytenantın niyә fikrә getdiyini
112 “Düşündüyüm qәdәr dә qorxulu hamı başa düşürdü, ancaq özünü bu
deyilmiş”, – ağacdan enib, hәr şey arxada dәrәcәdә qәribә apardığını görmәmişdilәr.
2015 qaldığı üçün bir qәdәr rahatlanan leytenant İşlәk yolda hansı kәşfiyyatdan söhbәt gedә
öz-özünә dedi. Bu vaxt öz borcunu yerinә bilәr?
yetirdiyinә görә öldürülәnlәrin ruhunu Nәhayәt, kapral cürәt edib, leytenanta
әbәdiyyәtә uğurlayan kәnd kilsәsinin kiçik yaxınlaşdı vә raport verirmiş kimi bildirdi ki,
zәngi vurmağa başladı. Günәş batdı, günor- artıq axşam zәngi çalınır. Cәnab fon Blay-
tadan göy üzünә qalxan solğun-sarı ay xorden kapralın sözünü axıracan dinlәmәdi,
yavaş-yavaş qızarıb, parlaq rәngә boyandı. arxaya dönüb dәstәyә qayıtmaq әmri verdi.
Leytenant öz dәstәsi ilә Monkura doğru yol Tәxminәn bir saat sonra Malottun
aldı. Yolboyu onları kilsә zәnginin sәsi küçәlәri ilә irәlilәyәrkәn, kapral gördü ki,
müşayiәt edirdi. Dәstә Nemura aparan leytenant dabaq olmuş at kimi sol ayağını
böyük şoseyә çıxdı, qovaq ağaclarıyla çәkә-çәkә yanpörtü yeriyir. Meydana çatan
haşiyәlәnmiş yol, sanki xüsusi olaraq, yürüş kimi leytenant çıxıb getdi vә dәstә dağılışdı.
üçün çәkilmişdi. Onlar şәr qarışana, hәr Ancaq leytenant öz otağına qayıtmağa
tәrәf ay işığına qәrq olana kimi yeridilәr. tәlәsmirdi. Özü dә bilmirdi, niyә? O,
Korifeylәr. Vicdan әzabı Arxa sıralarda adamlar pıçıldaşmağa başladı: küçәlәrdә dolaşırdı, gözlәri böyümüşdü, bu-
gәlin, kapraldan xahiş edәk, leytenantı run pәrәlәri genişlәnib ov itinin burnuna
qandırsın ki, burada yollar tәhlükәlidir, әgәr bәnzәyirdi. Leytenant divarlara göz gәzdirir,
sәhәr tezdәn düşәrgәni tәrk etmәliyiksә, ona yaxşı tanış olan qoxunu tapmaq istәyirdi.
artıq geri dönmәk lazımdır. Gözlәnilmәdәn Küçәlәr bomboş idi. O, hadisәnin “baş
Blayxordenin özü “Dur!” komandası verdi. verdiyi” yeri axtarıb tapmaq istәyirdi. Ancaq
Tәpәlik yerdә dayanmışdılar, buradan Mar- bu yeri öz gözlәri ilә görmәk istәsә dә,
lottu görmәk olurdu. Leytenant kәkliyi qorxurdu. Nәhayәt, bihudә axtarışlardan
marıtlayan it sayağı susub tәrpәnmirdi. Yenә yorulub, evә yollandı. Hәyәtin ortasında
tәbil sәslәri eşidildi. Saat doqquz olan kimi dayanıb, mәtbәxә sarı getdi. Mәtbәxin
Monkur, Qrets, Burron vә Nemurda kilsә yanında serjantla üz-üzә gәldi vә elә qorxdu