Page 88 - "Xəzər"
P. 88
Tarixi epizod bağıra alaqapıya doğru qaçdı. Aşxana sahibi
2016 başını qapıdan çölə çıxardı.
V.N.Petrova
Daniil Xarms. Hekayələr – Niyə bağırırsan? – o, Karpdan soruşdu.
İvan İvanoviç Susanin (Qlinkanın Ancaq başılovlu qaçıb uzaqlaşan Karpdan
operasında vəsf olunan, çar uğrunda canından cavab gəlmədi.
keçmiş tarixi şəxsiyyətdən söhbət gedir) bir
dəfə rus aşxanasına gəldi və stol arxasına Aşxana sahibi həyətə çıxıb, hərəkətsiz
keçib, antrekot sifariş etdi. Aşxana sahibi uzanmış Susanini gördü. Yaxınlaşıb onun
antrekot hazırlamaqdaykən, İvan İvanoviç üzünə baxdı. Susanin də öz növbəsində onun
adəti üzrə saqqalını dişləyib, fikrə getdi. üzünə zilləndi.

Bir müddət sonra aşxana sahibi girdə – Sağsan? – sahib soruşdu.
taxta lövhəciyin üstünə qoyduğu antrekotu – Sağ-salamatam, ancaq qorxuram, məni
gətirdi. İvan İvanoviç acından ölürdü, o, antreko- yenə vurarlar, – Susanin cavab verdi.
tu qamarlayıb, yeməyə girişdi. Gözünün qur- – Qorxma, – aşxana sahibi dedi, – səni
dunu öldürməyə çalışan İvan İvanoviç, yeməyi vuran boyar Kovşequb idi, o da çıxıb getdi.
acgözlüklə təpişdirərkən, saqqalı ağzından – Şükür sənə, ya Rəbb, – İvan Susanin
çıxarmağı unutdu və antrekotla birgə bir çəngə dikəldi, – mən cəsur adamam, ancaq boş
tük də yedi. yerə ölmək istəmirəm. Odur ki, kirimişcə
uzanıb gözləyirdim, görək nə olacaq. Lazım
Bütün xoşagəlməzliklər bundan sonra baş gəlsə, sürünə-sürünə Yeldırino slobodasına
verdi – bir az sonra İvan İvanoviçin qarnına qədər gedəcəkdim. Gör sifətim nə hala düşüb.
sancı doldu. İvan İvanoviç yerindən dik atılıb, İlahi! Saqqalımın yarısı ələ gəlmir!
bayıra götürüldü. Aşxana sahibi İvan İvanoviçin – Saqqalın elə əvvəldən beləydi, – aşxana
arxasınca qışqırdı: “Saqqalın didik-didikdir”, sahibi dedi.
– ancaq İvan İvanoviç onun sözlərinə fikir – Necə yəni əvvəldən beləydi? – patriot
verməyib, qaça-qaça çölə çıxdı. İvan Susanin qışqırdı, – sənin sözlərindən
belə çıxır ki, mən bu cür ütük-didik saqqalla
Aşxananın bir küncündə oturub, araq içən gəzirdim?
boyar Kovşequb əlini stola çırpdı: – Bəli, gəzirdin, – aşxana sahibi dedi.
– Yaramazın biri yaramaz, – İvan Susanin
– Bu adam kimdir? söyüş söyməyə başladı.
Aşxana sahibi qurşağacan baş əyib, boyara Onda aşxana sahibi gözlərini qıyıb
dedi: qolaylandı və var gücüylə Susaninin qulağının
– Bu, bizim patriot İvan İvanoviç Su- dibinə bir yumruq ilişdirdi. Patriot İvan Susanin
sanindir. yenidən süst düşüb, hərəkətsiz qaldı.
– Belə de! – boyar araq içməyinə davam – Al payını! Yaramaz özünsən! – sahib
etdi. aşxanaya qayıtdı.
– Balıq istəmirsiniz? – aşxana sahibi Susanin beləcə bir müddət hərəkətsiz
soruşdu. uzanaraq ətrafa qulaq kəsildi, qorxulu bir şey
– İtil burdan! – boyar hirslə qışqırıb, əlindəki olmadığına inanandan sonra ehtiyatla başını
parçı aşxana sahibinə sarı tolazladı. Parç qaldırıb yan-yörəsinə boylandı. Palçıqlı
vıyıltıyla aşxana sahibinin qulağının dibindən gölməçədə ağnayan donuzu nəzərə almasaq,
keçib, açıq pəncərədən həyətə uçdu və düz həyətdə heç kəs gözə dəymirdi. İvan Susanin
gəlib qartalsayağı oturmuş İvan İvanoviçin darvazaya sarı sürünməyə başladı. Xoş-
sifətinə çırpıldı. İvan İvanoviç əlləriylə üzünü bəxtlikdən darvaza qapısı açıq idi. Patriot
tutub, böyrü üstə yıxıldı. İvan Susanin qurd kimi qıvrıla-qıvrıla Yeldırino
Donuzabaxan Karp mərəkdən hövlnak slobodasına çatanacan süründü.
çölə çıxdı, təknənin yanında, palçığın içində
uzanmış donuzun üstündən atlanıb, bağıra-
   83   84   85   86   87   88   89   90   91   92   93