Page 192 - "Xəzər"
P. 192
çən adamlar dönüb ona baxmır, havalan- dı; bəlkə də, o, artıq paltarını bürüyən
dığını duymurlar. O, müqəddəs Maqdali- alovun qaçmağa vadar etdiyi dəliliyə bo-
na kilsəsiylə üzbəüzdəki skamyada otu- yun əymiş insan həddinə çatmışdı.
rur. Qadına yenidən rast gəlməsi çox ağ- Mariya Krossun heç vaxt onun olma-
rılıydı, onu bir daha görmək lazım deyildi. yacağına, əli ona çatmadan öləcəyinə
Ötən bu on yeddi ildə aludə olduğu hər inanmaq dözülməz idi. Malik olduqlarının
şey qeyri-ixtiyari Mariyaya qarşı bir atəş dəyəri yoxuyudu, qiymətli olan – heç vaxt
saçırdı – meşə yanğınlarını dayandırmaq yiyələnə bilməyəcəyi bir şey idi.
məqsədilə alovun qarşısını elə alovla da Ah, bu Mariya! O, heyrət edirdi ki, is-
kəsmək üçün kəndlilərin landalarda yan- təmədiyi halda, bir adam başqasının ta-
dırdıqları tonqallar kimi... Amma yenə onu leyinə bu cür yük ola bilər. Raymon insa-
görəndən sonra qarşısını almağa məc- nın, öz iradəsindən asılı olmayaraq, baş-
bur olduğu atəş daha da artmışdı. Onun qasının qəlbinə kənardan təsiri haqda
hissiyyatı, vərdişləri, əxlaqsızlıqla bağlı heç vaxt fikirləşməmişdi. İndi Tüilriylə Se-
mənimsəyib artırdığı ustalığı kükrəyib ge- na arasındakı səkiylə addımladıqca, izti-
nişlənən, hər yanı bürüyən bu yanğına rabları bu vaxta qədər düşünmədiyi şey-
192 kömək edirdi. lərə qapılmağa vadar edirdi. Şübhə yox-
“Qaxıl otur yerində, – öz-özünə dedi – du: məhz bu gün sübhçağı hiss etdi ki,
2017 keçəcək, hələlik ağrılarını narkotiklə kirit, daha planı, arzusu, sevinci tükənib, artıq
arxası üstə üz getsin”. Amma atası ölə- onu ötən həyatdan heç nə yayındıra bil-
nəcən iztirab çəkəcək, həyatı da sən de- mir. Gələcəyini itirərkən bütün keçmişi
yən bir şey deyildi! Әsas odu, bilsin: əx- ələk-vələk olmuşdu. Onunla görüşməyi
laqsızlıq sevgidən qurtulmağa kömək edər- tale yazısı sayan nə qədər insan vardı!
dimi? Hər şey eşqə xidmət edir: aclıq O, hələ bilmir ki, neçəsinin həyatını düz
onu qıcıqlandırır, toxluq gücləndirir; fəzi- istiqamətə, neçəsininkini səhv yola yönəl-
lətimiz həvəsə, ehtirasa gətirir. Sevgi bizi dib; bir qadının ondan ötrü bətnindəkini
qorxudur, tilsimləyir, amma bircə yol güzəşt tələf etdiyini, cavan bir qızın öldüyünü,
eləyən kimi hamımız onun hökmünə qə- hansısa yoldaşının ruhani seminariyası-
dərindən çox boyun əyirik. Hə, o, qəzəb- na daxil olduğunu və bu hadisələrdən hər
Fransua Moriak. Sevgi səhrası lidi. Atadan soruşmaq lazımdı ki, bu şişlə birinin öz arxasınca başqasını çəkib gə-
necə yaşaya bilib. Öz ləyaqətli həyatının tirdiyini bilmirdi. Mariyasız qaldığı və dəh-
əvəzində mahiyyətcə nə qazanıb? Hansı şətli uçuruma çevrilmiş bu günün başlan-
təsəllini tapıb? Tanrının lütfü nədi? ğıcında – arxasınca bir-birinə zəncir kimi
Raymon pnevmatik saatın sferblatın- bağlı başqa belə günlər də gələcək. Həm
da böyük əqrəbin hara irəlilədiyinə bax- yalqızlığını, həm də ondan asılı olduğunu
maq istədi; düşündü ki, yəqin, atası artıq dərk elədi: həyat onun qarşısına elə bir
hoteli tərk edib. Onda qocanı bir də öpmək qadın çıxarıb ki, ömrü boyu əlçatmaz ola-
arzusu oyanmışdı – bu, təbii bir oğul istəyi caq (buna əmin idi). Necə deyərlər, onun
idi. Onu atasıyla həm də başqa bir şey – işıqlığa çıxması kifayət edirdi ki, Raymon
sirli bir ruh əlaqəsi birləşdirirdi: onlar Mari- zülmətə qərq olsun. Bəs haçanacan? Bəs
ya Kross vasitəsilə doğmalaşmışdılar. Ray- nəyin bahasına olursa-olsun, zülmətdən
mon tələsik Senaya sarı endi, hərçənd çıxmaq istəsə, bu gərgin meydandan qur-
qatarın getməsinə kifayət qədər vaxt var- tulmağa can atsa, onun üçün süstləşib
dığını duymurlar. O, müqəddəs Maqdali- alovun qaçmağa vadar etdiyi dəliliyə bo-
na kilsəsiylə üzbəüzdəki skamyada otu- yun əymiş insan həddinə çatmışdı.
rur. Qadına yenidən rast gəlməsi çox ağ- Mariya Krossun heç vaxt onun olma-
rılıydı, onu bir daha görmək lazım deyildi. yacağına, əli ona çatmadan öləcəyinə
Ötən bu on yeddi ildə aludə olduğu hər inanmaq dözülməz idi. Malik olduqlarının
şey qeyri-ixtiyari Mariyaya qarşı bir atəş dəyəri yoxuyudu, qiymətli olan – heç vaxt
saçırdı – meşə yanğınlarını dayandırmaq yiyələnə bilməyəcəyi bir şey idi.
məqsədilə alovun qarşısını elə alovla da Ah, bu Mariya! O, heyrət edirdi ki, is-
kəsmək üçün kəndlilərin landalarda yan- təmədiyi halda, bir adam başqasının ta-
dırdıqları tonqallar kimi... Amma yenə onu leyinə bu cür yük ola bilər. Raymon insa-
görəndən sonra qarşısını almağa məc- nın, öz iradəsindən asılı olmayaraq, baş-
bur olduğu atəş daha da artmışdı. Onun qasının qəlbinə kənardan təsiri haqda
hissiyyatı, vərdişləri, əxlaqsızlıqla bağlı heç vaxt fikirləşməmişdi. İndi Tüilriylə Se-
mənimsəyib artırdığı ustalığı kükrəyib ge- na arasındakı səkiylə addımladıqca, izti-
nişlənən, hər yanı bürüyən bu yanğına rabları bu vaxta qədər düşünmədiyi şey-
192 kömək edirdi. lərə qapılmağa vadar edirdi. Şübhə yox-
“Qaxıl otur yerində, – öz-özünə dedi – du: məhz bu gün sübhçağı hiss etdi ki,
2017 keçəcək, hələlik ağrılarını narkotiklə kirit, daha planı, arzusu, sevinci tükənib, artıq
arxası üstə üz getsin”. Amma atası ölə- onu ötən həyatdan heç nə yayındıra bil-
nəcən iztirab çəkəcək, həyatı da sən de- mir. Gələcəyini itirərkən bütün keçmişi
yən bir şey deyildi! Әsas odu, bilsin: əx- ələk-vələk olmuşdu. Onunla görüşməyi
laqsızlıq sevgidən qurtulmağa kömək edər- tale yazısı sayan nə qədər insan vardı!
dimi? Hər şey eşqə xidmət edir: aclıq O, hələ bilmir ki, neçəsinin həyatını düz
onu qıcıqlandırır, toxluq gücləndirir; fəzi- istiqamətə, neçəsininkini səhv yola yönəl-
lətimiz həvəsə, ehtirasa gətirir. Sevgi bizi dib; bir qadının ondan ötrü bətnindəkini
qorxudur, tilsimləyir, amma bircə yol güzəşt tələf etdiyini, cavan bir qızın öldüyünü,
eləyən kimi hamımız onun hökmünə qə- hansısa yoldaşının ruhani seminariyası-
dərindən çox boyun əyirik. Hə, o, qəzəb- na daxil olduğunu və bu hadisələrdən hər
Fransua Moriak. Sevgi səhrası lidi. Atadan soruşmaq lazımdı ki, bu şişlə birinin öz arxasınca başqasını çəkib gə-
necə yaşaya bilib. Öz ləyaqətli həyatının tirdiyini bilmirdi. Mariyasız qaldığı və dəh-
əvəzində mahiyyətcə nə qazanıb? Hansı şətli uçuruma çevrilmiş bu günün başlan-
təsəllini tapıb? Tanrının lütfü nədi? ğıcında – arxasınca bir-birinə zəncir kimi
Raymon pnevmatik saatın sferblatın- bağlı başqa belə günlər də gələcək. Həm
da böyük əqrəbin hara irəlilədiyinə bax- yalqızlığını, həm də ondan asılı olduğunu
maq istədi; düşündü ki, yəqin, atası artıq dərk elədi: həyat onun qarşısına elə bir
hoteli tərk edib. Onda qocanı bir də öpmək qadın çıxarıb ki, ömrü boyu əlçatmaz ola-
arzusu oyanmışdı – bu, təbii bir oğul istəyi caq (buna əmin idi). Necə deyərlər, onun
idi. Onu atasıyla həm də başqa bir şey – işıqlığa çıxması kifayət edirdi ki, Raymon
sirli bir ruh əlaqəsi birləşdirirdi: onlar Mari- zülmətə qərq olsun. Bəs haçanacan? Bəs
ya Kross vasitəsilə doğmalaşmışdılar. Ray- nəyin bahasına olursa-olsun, zülmətdən
mon tələsik Senaya sarı endi, hərçənd çıxmaq istəsə, bu gərgin meydandan qur-
qatarın getməsinə kifayət qədər vaxt var- tulmağa can atsa, onun üçün süstləşib