Page 191 - "Xəzər"
P. 191
n öz yuvamı çox dağıtmışam!.. Sən heç “Bizi doğmalarımızdan ayıran məsafə 191
nə bilmirsən, mübahisə eləmə; bəlkə də həmişə qısa olur; yaxınlarımız heç vaxt 2017
bir-iki dəfə həqiqi xəyanət etsəydim, otuz bizdən çox uzaq olmurlar” – düşündü.
il xəyallarımda etdiyim xəyanətdən daha Raymona elə gəlirdi ki, daha Mariya ba- Fransua Moriak. Sevgi səhrası
yaxşı olardı, ananın xoşbəxtliyinə o qə- rədə fikirləşmir. Bu gün çoxlu işlərinin ol-
dər zərbə vurmazdım. İstəyirəm biləsən, duğu yadına düşdü, qeyd dəftərçəsini çı-
Raymon, sən mənim qədər pis kişi ola xarıb vərəqlədi. Gün uzanmışdı, yoxsa
bilməzsən... Hə, Hə! Mən xəyallarımda məşğul olacağı işlər azalmışdı? Təəccüb-
əxlaqsızlıq etmişəm – guya bu, gerçəkdə ləndi. Səhər nə işi var? Heç nə. Bəs
ediləndən yaxşıdı? Bax gör indi anan günortadan sonra? O iki görüşmü? Yox,
məndən necə qisas alır: qayğılar altında getməyəcək. Qarşıdakı günü quyuya ba-
basdırır məni. İndi onun məni təngə gətir- xan uşaq kimi nəzərdən keçirdi – bir-iki
məsi, sadəcə lazımdı mənə. İndi gecə- xırdaca daşdan başqa, ora atmağa heç
gündüz mənim qarama üyüdüb-tökür. Ah, nə yox idi. Bəs bu boşluğu nəylə doldur-
ölümüm xoşbəxtlik olardı mənimçün. Qul- sun? Bu ölçüyəgəlməz boşluğu yalnız bir-
luqçularla yola getmir, deyir indikilər əv- cə şeylə doldurmaq mümkün idi: Mariya
vəlkilərə heç oxşamır: Jülinin yerinə adam Krossun qapısının zəngini basmaq, qul-
tapa bilmirik. Jüli yadındadı? Öz kəndlə- luqçuya özünü təqdim etmək, içəri dəvət
rinə çıxıb getdi. Beləcə, anan hamısını almaq, Mariyayla bir otaqda oturub nə
özü əvəz eləyir, bundan ötrü hərdən onu barədəsə söhbət etmək. Onunla görüş
qınayıram: evi də özü süpürür, döşəməni barədə vədələşmək, – lap xeyli vaxtdan
də özü silir. sonraya olsa da – marığa yatmış ovçu ki-
mi səbirlə gözləmək həmin günəqədərki
O, bir anlıq susdu, sonra yalvarışla vaxtı öldürərdi! O, görüşü təxirə salsaydı
sözünü bitirdi: belə, haçansa baş tutacağıyla təsəlli ta-
par və bu yeni ümid həyatındakı boşluğu
– Yalqız qalma! doldurmağa kifayət edərdi. Həyatı bir uçu-
Raymon cavab verməyə macal tap- rum idi, üstündən həsrət körpüsü salın-
madı; taksi “Qrand Hotel”in yanında sax- mışdı. “Fikirləşək, – düşünürdü – ən sa-
layanda düşüb pulunu vermək lazım idi. dəsindən başlayaq: Bertran Larusselin
Әşyalarını qablaşdırmağa həkimin çox həyatına girmək üçün onunla əlaqəni ye-
az vaxtı qalmışdı. niləmək olar. Amma yollarımız ayrı, ta-
nışlarımız da fərqlidi – mən bu möminə
*** harda, hansı məbəddə rast gələ bilərəm?”
Süpürgəçilərin və göyərtisatanların Raymon Mariyaya sarı aparan yoldakı
vaxtı hesab edilən səhərin bu çağı Ray- bütün dayanacaqları xəyalından keçirir:
mon Kurrejə yaxşı tanış idi. Dan sökülən- aralarındakı uçurum, nəhayət, geridə qa-
də geri qayıtmaq hissini yaxşı bilir, xatirə- lıb, onun başı qolları arasındadı, boynu-
ləri acgözlüklə canına çəkirdi. Bu, özünü nun arxası kirpi kimi, yeniyetmə üzü kimi
tələsik yatağına çatdırıb yuxulamaq istə- çiynini dalayır; Mariyanın üzü ona yaxın-
yən bir yorğunun, tox bir yırtıcının yaşa- laşır, kino ekranındakı kimi böyüyür və
dığı sevinc hissiydi. Yaxşı ki, atası onun- elə filmdəki kimi də əlçatmaz qalır! Ray-
la “Qrand Hotel”in girəcəyində ayrılmaq mon təəccüb eləyir ki, yanından ötüb-ke-
istədi. Yaman qocalıb! Çox düşüb!
nə bilmirsən, mübahisə eləmə; bəlkə də həmişə qısa olur; yaxınlarımız heç vaxt 2017
bir-iki dəfə həqiqi xəyanət etsəydim, otuz bizdən çox uzaq olmurlar” – düşündü.
il xəyallarımda etdiyim xəyanətdən daha Raymona elə gəlirdi ki, daha Mariya ba- Fransua Moriak. Sevgi səhrası
yaxşı olardı, ananın xoşbəxtliyinə o qə- rədə fikirləşmir. Bu gün çoxlu işlərinin ol-
dər zərbə vurmazdım. İstəyirəm biləsən, duğu yadına düşdü, qeyd dəftərçəsini çı-
Raymon, sən mənim qədər pis kişi ola xarıb vərəqlədi. Gün uzanmışdı, yoxsa
bilməzsən... Hə, Hə! Mən xəyallarımda məşğul olacağı işlər azalmışdı? Təəccüb-
əxlaqsızlıq etmişəm – guya bu, gerçəkdə ləndi. Səhər nə işi var? Heç nə. Bəs
ediləndən yaxşıdı? Bax gör indi anan günortadan sonra? O iki görüşmü? Yox,
məndən necə qisas alır: qayğılar altında getməyəcək. Qarşıdakı günü quyuya ba-
basdırır məni. İndi onun məni təngə gətir- xan uşaq kimi nəzərdən keçirdi – bir-iki
məsi, sadəcə lazımdı mənə. İndi gecə- xırdaca daşdan başqa, ora atmağa heç
gündüz mənim qarama üyüdüb-tökür. Ah, nə yox idi. Bəs bu boşluğu nəylə doldur-
ölümüm xoşbəxtlik olardı mənimçün. Qul- sun? Bu ölçüyəgəlməz boşluğu yalnız bir-
luqçularla yola getmir, deyir indikilər əv- cə şeylə doldurmaq mümkün idi: Mariya
vəlkilərə heç oxşamır: Jülinin yerinə adam Krossun qapısının zəngini basmaq, qul-
tapa bilmirik. Jüli yadındadı? Öz kəndlə- luqçuya özünü təqdim etmək, içəri dəvət
rinə çıxıb getdi. Beləcə, anan hamısını almaq, Mariyayla bir otaqda oturub nə
özü əvəz eləyir, bundan ötrü hərdən onu barədəsə söhbət etmək. Onunla görüş
qınayıram: evi də özü süpürür, döşəməni barədə vədələşmək, – lap xeyli vaxtdan
də özü silir. sonraya olsa da – marığa yatmış ovçu ki-
mi səbirlə gözləmək həmin günəqədərki
O, bir anlıq susdu, sonra yalvarışla vaxtı öldürərdi! O, görüşü təxirə salsaydı
sözünü bitirdi: belə, haçansa baş tutacağıyla təsəlli ta-
par və bu yeni ümid həyatındakı boşluğu
– Yalqız qalma! doldurmağa kifayət edərdi. Həyatı bir uçu-
Raymon cavab verməyə macal tap- rum idi, üstündən həsrət körpüsü salın-
madı; taksi “Qrand Hotel”in yanında sax- mışdı. “Fikirləşək, – düşünürdü – ən sa-
layanda düşüb pulunu vermək lazım idi. dəsindən başlayaq: Bertran Larusselin
Әşyalarını qablaşdırmağa həkimin çox həyatına girmək üçün onunla əlaqəni ye-
az vaxtı qalmışdı. niləmək olar. Amma yollarımız ayrı, ta-
nışlarımız da fərqlidi – mən bu möminə
*** harda, hansı məbəddə rast gələ bilərəm?”
Süpürgəçilərin və göyərtisatanların Raymon Mariyaya sarı aparan yoldakı
vaxtı hesab edilən səhərin bu çağı Ray- bütün dayanacaqları xəyalından keçirir:
mon Kurrejə yaxşı tanış idi. Dan sökülən- aralarındakı uçurum, nəhayət, geridə qa-
də geri qayıtmaq hissini yaxşı bilir, xatirə- lıb, onun başı qolları arasındadı, boynu-
ləri acgözlüklə canına çəkirdi. Bu, özünü nun arxası kirpi kimi, yeniyetmə üzü kimi
tələsik yatağına çatdırıb yuxulamaq istə- çiynini dalayır; Mariyanın üzü ona yaxın-
yən bir yorğunun, tox bir yırtıcının yaşa- laşır, kino ekranındakı kimi böyüyür və
dığı sevinc hissiydi. Yaxşı ki, atası onun- elə filmdəki kimi də əlçatmaz qalır! Ray-
la “Qrand Hotel”in girəcəyində ayrılmaq mon təəccüb eləyir ki, yanından ötüb-ke-
istədi. Yaman qocalıb! Çox düşüb!
